I mühazirə Fənninin obyekti, predmeti, məqsəd və vəzifələri


Bəs linqvistik univesaliya hansı tələblərə cavab verməlidir?



Yüklə 405,13 Kb.
səhifə54/63
tarix23.05.2022
ölçüsü405,13 Kb.
#87800
növüMühazirə
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   63
muhazire

Bəs linqvistik univesaliya hansı tələblərə cavab verməlidir?
1.Ümumiyyətlə dildə nə ola bilər və ya olmaya bilər?
2.Nə dilin təbiətinə uyğundur, nə isə onun təbiətinə ziddir?
3.Hansı hadisələrin dildə yanaşılığı mümkündür, hansı hadisələrsə bir-birini istisna edir?
4. Hansı hadisələr dildə digər hadisələrin varlığını şərtləndirir?
5. Dillər zahirən fərqləndikləri halda müxtəlif dillərin ümumi qanunauyğunluqlar təzahür edir?
Dillərin struktur və sosial tipologiyası
Dillərin fonetik-fonoloji xüsusiyyətlərini, qrammatik quruluşunu, leksik sistemini, sintaktik biçimini tipoloji araşdırılması struktur linqvistik tipologiyanın sahəsin daxildir. Xronoloji baxımdan tipologiya dillərin struktur fərqliliklərinin öyrənilməsindən başlanır.
Sosial tipologiya (funksional, sosiolinqvistik) nisbətən yeni istiqamətdir və dilin müxtəlif sosial və etnomədəni sferada fəaliyyətini öyrənir. Sosiolinqvistik tipologiya dillərin kommunikasiya prosesində rolundan asılı olaraq dil tiplərini aşkar etməyə çalışır.
Dillərin oxşarlıq faktorları və onlara müvafiq dil sinifləri

  1. Geneoloji oxşarlıq və dil ailələri iki dil arasındakı istənilən mümkün oxşarlıq bu dörd səbəbdən birindən irəli gələ bilər: 1) dillərin qohumluğu, yəni onların mənşə ümumiliyi (geneoloji amil); 2) dillərin qarşılıqlı təsiri, yəni dillər arasındakı kontakt nəticəsində yaranan oxşarlıq (areal amil);3) insan təbiətinin prinsipial ümumiliyi, dillə ünsiyyətin ümumi qanunauyğunluqları və dillərin quruluşunun ümumu əlamərləri (tipoloji amil); 4) təsadüfi üst-üstə düşmə.

Dillərin geneoloji yaxınlığını nisbi oxşar semantikanlı kök və sözlərin zahiri oxşarlığında görmək mümkündür. Məsələn, rus d. d. Zoloto, bolqar d. Zlato, polyak d. zloto və s. Dillərin genetik oxşarlığını onların qrammatik quruluşunun bir sıra ümumi xüsusiyyətlərində də özünü göstərir. Qohumluq əlaqələri olan dillər dil ailələri, ailələrin daxilində isə qruplar və yarımqruplar əmələ gətirir. Müasir komporativistika 20 dil ailəsinin olduğunu göstərir.

Yüklə 405,13 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   63




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə