64
AMBULATORİYA-POLİKLİNİKA ŞƏRAİTİNDƏ UŞAQLARIN
MÜALİCƏ-PROFİLAKTİKASI İŞİNİN PRAKTİKİ MƏSƏLƏLƏRİ
10 aprel 2013-cü il tarixində Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
tərəfindən verilmiş “Uşaqların icbari dispanserizasiyası haqqında” fərmanı
uşaqların sağlamlığının qorunması və möhkəmləndirilməsinin əsaslarını, uşaqlar
arasında aparılan müalicə-profilaktika tədbirlərini müəyyən edir və bu sahədə
yaranan
münasibətləri
tənzimləyir.
Uşaqların
diapanserizasiyası-onların
qorunması, normal fiziki inkişafın təmin edilməsi və xəstəliyin ilkin mərhələdə
aşkar edilməsi məqsədilə kompleks profilaktika, diaqnostika müalicə-
sağlamlaşdırıcı tədbirlərindən ibarət olan aktiv dinamik müşahidə sistemidir.
Azərbaycan
Respublikasının qanunvericiliyi, Azərbaycan Respublikasının
Konstitusiyasından, bu Qanundan “Əhalinin sağlamlığının qorunması haqqında”
Azərbaycan Respublikasının qanunlarından, digər normativ hüquqi aktlardan və
Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrdən ibarətdir.
Müalicə-sağlamlaşdırıcı
tədbirlər
dedikdə
uşaqların
sağlamlığının
möhkəmləndirilməsini təmin edən müalicə və reabilitasiya nəzərdə tutulur. Bu
məqsədlə uşaqlarda illik profilaktik baxış-hər il bir və ya bir neçə ixtisas üzrə
mütəxəssislər tərəfindən aktiv tibbi müayinə aparılır. Təqvim illər ərzində
dispanserizasiya üçün qeydiyyata alınmış uşaqlara münasibətdə dispanserizasiya
tədbirlərinin həyata keçirildiyi zaman kəsiyi müşahidə ili hesab olunur. Uşaqlar
arasında xəstələnmə risk və patologiyası olanların erkən aşkar edilməsi məqsədilə
xüsusi diaqnostik tədqiqatlar - skrinin müayinəsi aparılır.
65
Profilaktika tədbirlərinin praktiki məsələləri
Cədvəl 5
Yaş
Peyvəndin adı
Yenidoğulanınhəyatının ilk 24
saatı
Hepatit B virusuna qarşı ilk peyvənd
Yenidoğulan, 3-7 gün
Vərəm əleyhinə peyvənd (BCJ-M və ya BCJ)
1 ay
Risk qrupundan olan uşaqlara ikinci hepatit B
virusuna qarşı peyvənd
2 ay
Risk qrupundan olan uşaqlara üçüncü hepatit B
virusuna qarşı peyvənd
3 ay
Hepatit B virusuna qarşı ikinci peyvənd.
Difteriyaya, göy öskürəyə, tetanusa, polimielitə
qarşı ilk peyvənd
4,5 ay
Difteriyaya, göy öskürəyə, tetanusa, poliomielitə
qarşı ikinci peyvənd
6 ay
Hepatit B virusuna, difteriyaya, göy öskürəyə,
tetanusa, poliomielitə görə üçüncü peyvənd,
hemofil infeksiyaya qarşı birinci peyvənd
7 ay
Hemofil infeksiyaya qarşı ikinci peyvənd
12 ay
Qızılcaya, məxmərəyə, epidemik parotitə qarşı
peyvənd.
RiskqrupundanolanuşaqlarahepatitBvirusunaqarşı
dördüncü peyvənd
18 ay
Difteriyaya, göy öskürəyə, poliomielitə qarşı birinci
revaksinasiya. Hemofil infeksiyaya qarşı
66
Yaş
Peyvəndin adı
revaksinasiya
20 ay
Polimielitə qarşı ikinci revaksinasiya
24 ay
Tez-tez xəstələnən uşaqlar üçün pnevmokokk
infeksiyasına qarşı peyvənd. Əvvəl xəstələnməmiş
uşaqlara təbii çiçəyə qarşı peyvənd
Təşkilatikollektivlərdə 3-6
yaşlı uşaqlar
6 aydan sonra növbəti revaksinasiya ilə hepatit A
virusuna qarşı peyvənd
6 yaş
Qızılca, məxmərək, epidemik parotitə qarşı
revaksinasiya
7 yaş
Vərəmə qarşı revaksinasiya. Difteriyaya, tetanusa
qarşı ikinci revaksinasiya
12-13 yaş
İnsan papilloması virusuna qarşı peyvənd (qızlar)
14 yaş
Difteriyaya, tetanusa, poliomielitə qarşı 3-cü
revaksinasiya. Vərəmə qarşı revaksinasiya
18 yaşa qədər yeniyetmələr
Difteriyaya, tetanusaqarşı revaksinasiya-
sonrevaksinasiyadansonrahər 10 ildənbir
1 yaşdan 17 yaşaqədəruşaqlar,
18 yaşdan 55
yaşaqədərböyüklər,
peyvəndolunmamışlar
B hepatiti virusuna qarşı peyvənd
1 yaşdan 17 yaşaqədər, 18-dən
25 yaşaqədərqızlar,
xəstələnməmişlər,
əvvəllərpeyvəndolunmamışlar,
1 dəfə peyvəndolunmuşlar
Məxmərəyə qarşı immunizasiya
67
Yaş
Peyvəndin adı
Təşkilati kollektivlərin
uşaqları, tələbələr, tibb işçiləri
və s.
Qrip virusuna qarşı peyvənd
Yeniyetmələr və
böyüklər, xəstələnməmişlər,
əvvəllər peyvənd
olunmamışlar
Qızılcaya qarşı immunizasiya
Qeydlər:
1.
İmmünizasiya Milli profilaktik peyvənd təqvimi çərçivəsində yerli və xarici
istehsal olan, qeydiyyatdan keçmiş və təyin olunmuş ardıcıllıqla istifadə
qaydasına müvafiq peyvəndlərlə aparılır.
2.
Anaları hepatit B virusunun daşıyıcısı olan və ya hepatit B virusu ilə xəstə
olan uşaqlara, hamiləliyin III trimestrində hepatit B virusuna qarşı peyvənd
0-1-2-12 ay sxemi üzrə olunur.
3.
Hepatit B virusuna qarşı peyvənd 13 yaşında əvvəl peyvənd olunmamışlara,
0-1-6 ay sxemi üzrə aparılır.
4.
Məxmərəyə qarşı peyvənd 13 yaşda qızlara, əvvəl peyvənd olunmamış və
ya 1 dəfə peyvəndolunmaqla aparılır.
5.
Vərəmə qarşı revoksinasiya vərəm mikobakteriyaları ilə yoluxmamış
tuberkulinmənfi göstəriciyə malik uşaqlara edilir.
6.
Vərəmə qarşı revaksinasiya 7 yaşda peyvənd almamış tuberkulinomənfi
uşaqlara14 yaşda aparılır.
7.
Milli profilaktika peyvəndi təqvimi çərçivəsində peyvəndləri (BCJ-dən
başqa) eyni zamanda, yaxud 1 ay intervalla müxtəlif şprislərlə bədənin
müxtəlif nahiyələrinəvurmaq olar.
Dostları ilə paylaş: |