Ias 1 mubs av doc

 

 

  

(e) 

pul vəsaitlərinin hərəkəti. 

Bu informasiya, qeydlərdə təqdim edilmiş digər informasiya ilə birlikdə, maliyyə hesabatlarının istifadəçilərinə 

müəssisənin  pul  vəsaitlərinin  gələcək  hərəkətini  və  xüsusi  olaraq  onların  vaxt  üzrə  bölüşdürülməsini  və 

müəyyənliyini proqnozlaşdırmağa yardım edir. 

Maliyy

ə

 hesabatlar

ı

n

ı

n komponentl

ə

ri 

8 

Маliyyə hеsаbаtlаrının tаm toplusu аşаğıdаkı komponentlərdən ibarətdir:  

(a) 

balans hesabatı; 

(b) 

maliyyə nəticələri haqqında hesabat; 

(c) 

aşağıdakılardan birini göstərən kapitalda dəyişikliklər haqqında hesabat: 

(i) 

kapitalda bütün dəyişiklikləri, və ya 

(ii) 

öz  mülkiyyətçi  mövqeyi  çərçivəsində  fəaliyyət  göstərən  mülkiyyətçilərlə  əməliyyatlar 

nəticəsində yarananlar istisna olmaqla, kapitalda dəyişikliklər; 

(ç) 

pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabat; və 

(d) 

əhəmiyyətli uçot siyasətləri və sair izahedici açıqlamaları daxil edən qeydlər. 

9 

Bir çox müəssisələr,  maliyyə hesabatları ilə bərabər  müəssisənin fəaliyyətinin maliyyə nəticələrinin və maliyyə 

vəziyyətinin  əsas  xüsusiyyətlərini  və  qarşılaşdığı  əsas  qeyri-müəyyənlikləri  açıqlayıb  izah  edən,  rəhbərlik 

tərəfindən hazırlanmış maliyyə təhlilini təqdim edirlər. Belə hesabat aşağıda qeyd olunanların icmalını daxil edə 

bilər:  

(a) 

müəssisənin  fəaliyyət  göstərdiyi  mühitin  dəyişməsi,  müəssisənin  bu  dəyişikliklər  və  onların  təsirinə 

reaksiyası, dividendlərin ödənilməsi təcrübəsi, müəssisənin fəaliyyətinin maliyyə nəticələrinin qorunub 

saxlanması  və  yaxşılaşdırılmasına  yönəlmiş  investisiya  siyasəti  daxil  olmaqla,  fəaliyyətin nəticələrini 

müəyyənləşdirən əsas amillər və təsirlərin;   

(b) 

müəssisənin maliyyələşdirilmə mənbələrinin, öhdəliklərin kapitala məqsədli nisbətinin; və    

(c) 

MHBS-lara uyğun olaraq, müəssisənin balans hesabatında tanınmamış resurslarının. 

10 

Xüsusən  ətraf  mühitin  qorunması  faktorunun  böyük  əhəmiyyət  daşıdığı  və  işçilərin  əhəmiyyətli  istifadəçilər 

qrupu hesab edildiyi sahələrdə bir çox müəssisələr  maliyyə hesabatlarından başqa ətraf  mühitin qorunması üzrə 

hesabatlar  və əlavə dəyər haqqında hesabatlar kimi əlavə hesabatlar da təqdim edirlər. Maliyyə hesabatlarından 

əlavə təqdim edilmiş hesabatlar MHBS-ların tətbiqi sahəsinə daxil deyil.  

Ə

sas anlay

ış

lar 

11 

Bu stаndаrtda istifadə edilmiş əsas anlayışlar аşаğıdakı mənaları ifadə еdir: 

Mümkünsüz - müəssisə, bütün mümkün cəhdləri etməsinə  baxmayaraq tələbi tətbiq edə bilmədikdə, belə 

tələbin tətbiq edilməsi qeyri-mümkün sayılır. 

Maliyyə Hesabatlarının Beynəlxalq Standartları (MHBS) Mühasibat Uçotu Beynəlxalq Standartları Şurası 

(MUBSŞ) tərəfindən qəbul edilmiş standartlar və şərhlərdir. Onlar aşağıdakıları daxil edir:  

(a) 

Maliyyə Hesabatlarının Beynəlxalq Standartları; 

(b) 

Mühasibat Uçotunun Beynəlxalq Standartları; və 

(c) 

Maliyyə  Hesabatlarının  Beynəlxalq  Şərhləri  Komitəsi  (MHBŞK)  və  ya  keçmiş  Daimi  Şərhlər 

Komitəsi (DŞK) tərəfindən hazırlanan şərhlər.  

Əhəmiyyətlilik –  maddənin ümumiyyətlə  göstərilməməsi  və ya  səhv  göstərilməsi  fərdi  olaraq  və ya  qrup 

şəklində  istifadəçilərin  maliyyə  hesabatları  əsasında  qəbul  etdikləri  iqtisadi  qərarlara  təsir  göstərə 

bildikdə  əhəmiyyətli  hesab  olunur.  Əhəmiyyətlilik,  mövcud  olan  şərtlər  daxilində  buraxılmış  və  ya  səhv 

göstərilmiş  maddənin  həcmi  və  xarakterindən  asılıdır.  Maddənin  həcmi  və  ya  xarakteri  və  ya  hər  ikisi 

müəyyənləşdirici amil kimi çıxış edə bilər.   

PDF created with pdfFactory trial version 

www.pdffactory.com

---

 

 

  

Maliyyə hesabatlarına qeydlər balans hesabatı, maliyyə nəticələri haqqında hesabat, kapitalda dəyişikliklər 

haqqında hesabat və pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabatda təqdim edilən məlumatlara əlavə olan 

informasiyanı daxil edir. Qeydlər bu hesabatlarda təqdim edilmiş maddələrin açıqlanmasını və ya təhlilini 

və bu hesabatlarda yer almayan maddələr haqqında informasiyanı  təmin edir. 

12 

Buraxılışın və ya səhvin istifadəçilərin qəbul etdikləri iqtisadi qərarlara təsir etməsinin və beləliklə  əhəmiyyətli 

hesab edilib-edilməməyinin qiymətləndirilməsi zamanı bu istifadəçilərin xüsusiyyətlərinin nəzərə alınması tələb 

olunur. 

Maliyyə  hesabatlarının  hazırlanması  və  təqdim  edilməsi  haqqında  Konseptual  əsasların

  25-ci 

maddəsində  “istifadəçilərin  biznes,  iqtisadi  fəaliyyətlər  və  mühasibatlıq  sahəsində  müvafiq  biliklərə  malik 

olduğu və belə informasiyanın səylə öyrənilməsində istəkli olduğu” qeyd olunur.Buna görə də, qiymətləndirmə 

üçün iqtisadi qərarların qəbul edilməsi prosesində bu cür istifadəçilərin nə dərəcədə təsir altına düşə biləcəyinin 

nəzərə alınması tələb olunur. 

Ü

mumi m

ü

lahiz

ə

l

ə

r 

Ə

dal

ə

tli t

ə

qdim edilm

ə

 v

ə

 MHBS-lara uy

ğ

unluq 

13 

Маliyyə  hеsаbatları  müəssisənin  maliyyə  vəziyyətini,  onun  fəaliyyətinin  maliyyə  nəticələrini  və  pul 

vəsaitlərinin  hərəkətini  ədalətli  əks  etdirməlidir.  Ədalətli  təqdim  etmə  prinsipi  aktiv,  öhdəlik,  gəlir  və 

xərclərin 

Konseptual  əsaslarda

  qeyd  olunmuş  anlayışları  və  tanınma  meyarlarına  uyğun  olaraq 

əməliyyatlar,  digər  hadisələr  və  şərtlərin  təsirinin  ədalətli  təqdim  edilməsini  tələb  edir.  Tələb  olunduğu 

hallarda informasiyanın əlavə açıqlamaları ilə birlikdə MHBS-ların tətbiqi, faktiki olaraq bütün hallarda 

maliyyə hesabatının ədalətli təqdimatını təmin edir.  

14 

Маliyyə hеsаbatları Maliyyə Hesabatlarının Beynəlxalq Standartlarına uyğun tərtib olunduqda, müəssisə 

bu faktı qeydlərdə dəqiq və şərt qoyulmadan açıqlamalıdır. Müəssisənin mаliyyə hеsаbatları MHBS-ların 

bütün tələblərinə uyğun gəlmədiyi halda, onlar MHBS-lara uyğun hesab edilmir. 

15 

Faktiki olaraq bütün hallarda MHBS-lara uyğunluq ədalətli təqdim edilməni təmin edir. Ədalətli təqdim edilmə 

müəssisədən həmçinin аşаğıdakıları tələb edir: 

(a) 

“Uçot siyasəti, uçot qiymətləndirmələrində dəyişikliklər və səhvlər”

 adlı 

8 №-li MUBS-a

 uyğun olaraq 

uçot qaydalarının seçilməsi və tətbiq edilməsini. 8 №-li MUBS hər hansı maddəyə tətbiq edilə biləcək 

standart  və  ya  şərhin  olmadığı  halda  rəhbərliyin  istifadə  edə  biləcəyi  rəsmi  təlimatların  iyerarxiyanı 

təqdim edir.  

(b) 

uçot siyasəti də dахil оlmаqla, münasib, еtibarlı, müqayisə edilə bilən, аnlаşılan məlumatları təmin edən 

informasiyanın təqdim edilməsini; 

(c)  

istifadəçilər  üçün  müəssisənin  maliyyə  vəziyyətinə  və  maliyyə nəticələrinə  konkret  əməliyyаtlаrın  və 

hadisələrin  təsirinin  аnlаşılması  üçün MHBS-ların  xüsusi  tələblərinə  riayət  kifayət  etmədiyi  hаllаrdа, 

əlavə аçıqlаmаlаrın təqdim edilməsini. 

16 

Qeyri-münasib uçot qaydalarının tətbiqi istifadə olunmuş uçot qaydalarının açıqlanması, qeydlər və digər 

izahlı materiallar vasitəsilə düzəldilə bilməz.  

17 

Müstəsna  hаllаrdа,  rəhbərlik  maliyyə  hesabatlarının  Standart  və  ya  Şərhlərin  tələblərinə  uyğun  tərtib 

edilməsi  maliyyə  hesabatlarının  Konseptual  əsaslarda  qeyd  olunmuş  məqsədi  ilə  ziddiyyət  yaratdığı 

qərarına gəldikdə, müəssisə qüvvədə olan müvafiq 

Konseptual əsaslar

 belə kənarlaşmanı tələb etdikdə və 

ya  qadağan  etmədikdə  standartın  18-ci  maddəsində  qeyd  olunduğu  qaydada  bu  tələblərdən  kənarlaşa 

bilər.   

18 

Müəssisə  17-ci  maddəyə  uyğun  olaraq  standart  və  ya  şərhin  tələblərindən  kənarlaşdıqda,  aşağıdakıları 

açıqlamalıdır:    

(a) 

rəhbərliyin müəssisənin maliyyə vəziyyətini, maliyyə fəaliyyətinin nəticələrini və pul vəsaitlərinin 

hərəkətini maliyyə hesabatlarında ədalətli təqdim edilməsi nəticəsinə gəldiyini; 

(b) 

ədalətli təqdimata nail olmaq üçün müəyyən tələblərdən kənarlaşmalar istisna olmaqla, müvafiq 

Standart və Şərhə uyğunluğunu; 

(c) 

kənarlaşmaya  yol  verildiyi  Standart  və  ya  Şərhin  adını,  kənarlaşmanın  хаrаktеrini  və  həmin 

Standart  və  ya  Şərhlə  tələb  olunan  uçot  qаydаsını,  bu  qaydanın  mövcud  şəraitdə  yerinə 

PDF created with pdfFactory trial version 

www.pdffactory.com

---