|
 İçindekiler orta asya’dan anadolu’ya iLMİn yolculuğUSELÇUKLU MAVERA FAKİHLERİ-İSAMDocument Outline - WhatsApp Image 2021-09-22 at 16.05.33
- 23.09.2021 ORTA ASYA’DAN ANADOLU’YA İLMİN YOLCULUĞU
- ORTA ASYA’DAN ANADOLU’YA
- İLMİN YOLCULUĞU
- BİRİNCİ BÖLÜM
- ALİMLER-ESERLER
- HORASAN: BİR BİLİM VE MEDENİYET TARİHİ
- Abdurrahim ARSLAN(
- EBÛ HANÎFE’NİN VASAT DİN ANLAYIŞININ FELSEFE VE KELÂMA YANSIMALARI: ÂMİRÎ VE MÂTÜRÎDÎ ÖRNEKLERİ
- Ahmet ATEŞYÜREK(
- KAYNAKÇA
- EBU’L-HUSEYN EL-KUDÛRÎ (Ö. 428/1037) ve et-TECRİD ADLI ESERİ
- Ahmet ÇETİNKAYA(
- GİRİŞ
- 1. Kudûrî’nin Hayatı ve Eserleri
- 2. et-Tecrîd’in Yazılış Amacı ve Eser Üzerine Yapılan Çalışmalar
- 3. et-Tecrîd’in İçeriği ve Önemi
- 4. Kudûrî’nin et-Tecrîd’deki Üslûbu
- 5. et-Tecrîd’e Yapılan Atıflar
- Abstract
- BUHARA’DAN MARDİN’E UZANAN MİRAS HUKUKU:
- Mahmûd b. Ebî Bekr el-Kelâbâzî’nin (ö. 700/1300) İlmî Kişiliği ve Ferâiz İlmindeki Yeri
- Aiitmamat KARIEV(
- KAYNAKÇA
- RADIYYUDDÎN EL-ESTERÂBÂDÎ VE ŞERHU’L-KÂFİYESİ
- Amanmırat YAZGULIYEV(
- GİRİŞ
- Adı, Lakabı ve Nisbeleri
- Adı
- Lakabı
- Nisbeleri
- Doğum Yeri, Tarihi ve Ailesi
- Yaşadığı Bölgeler
- İtikadî Mezhebi
- II - İLMÎ KİŞİLİĞİ
- Diğer Âlimlerin el-Esterâbâdî Hakkındaki Görüşleri
- Eserleri
- Şerhu’l-Kâfiye’si ve Diğer Kâfiye Şerhleri Arasındaki Yeri
- İbn Hâcib ve el-Kâfiye Adlı Eseri
- el-Kâfiye Üzerine Yazılan Şerhler
- el-Esterâbâdî’ye Ait Şerhu’l-Kâfiye’nin Yazılış Nedeni
- Şerhu’l-Kâfiye’nin Diğer isimleri
- Şerhu’l-Kâfiye’nin Yazma Nüshaları
- Şerhte Takip Edilen Metotlar
- Eleştirel Yaklaşım
- Karşılaştırmacı Yaklaşım
- el-Esterâbâdî’nin izlediği Diğer Yöntemler
- Şerhu’l-Kâfiye ile İlgili Çalışmalar
- Seyyid Şerîf el-Curcânî Hâşiyesi
- el-Bağdâdî’nin Şerhu’l-Kâfiye’de Yer Alan Şiir Örneklerine Dair Şerhi
- h Şerhu’l-Kafiye Hakkında Söylenenler
- ALÂEDDİN ES-SEMERKANDÎ’NİN (Ö. 539/1144) MÎZÂNÜ’L-USÛL FÎ NETÂİCİ’L-UKÛL ADLI ESERİNDE MU‘TEZİLE’NİN USÛLÎ-KELÂMÎ YAKLAŞIMLARINA TENKİTLER
- Ayhan HIRA(
- GİRİŞ
- A. Alâuddîn es-Semerkandî ve Mîzânü’l-Usûl Adlı Eseri
- B. Semerkandî’nin Mu’tezile’ye Tenkitleri
- 1. Hükmün Tanımı
- 2. Kat’i Vacip
- 3. Hüsün-Kubuh
- 4. Emrin Hakikati
- 5. Emredilen Şeyin Var Olmasının İrade Edilmesi
- 6. Âmm Lafız ve Hükmü
- 7. İlletin Tahsisi
- 8. İçtihatta Hata ve İsabet
- Değerlendirme ve Sonuç
- KAYNAKÇA
- HALÎMÎ-İ ŞÎRVÂNÎ’NİN HADÂİKU’L-ESRÂR ADLI FARSÇA ESERİ
- Çetin KASKA(
- KAYNAKÇA
- NASÎRUDDÎN ET-TÛSÎ’NİN “ET-TEZKİRE FÎ İLMİ’L HEY’E” ADLI ESERİ VE ASTRONOMİ BİLİMİ AÇISINDAN ÖNEMİ(
- Fatma Zehra PATTABANOĞLU**- Hakan ÇOŞAR***
- KAYNAKÇA
- BUHARA’DAN ANADOLU’YA: İMÂMZÂDE VE ŞİR‘ATÜ’L-İSLÂM
- Ferhat GÖKÇE(
- 1. İmamzâde’nin Hayatı ve Eserleri:
- 2. Şir‘atü’l-İslâm İsimli Eseri:
- 2.1. Eserin İsmi ve Bölümleri:
- 2.2. Eserin Telif Sebebi:
- 2.3. Eserin Nüshaları:
- 2.4. Baskıları:
- 2.5. Şerhleri:
- 2.6. Hadislerinin Tahrici:
- 2.7. Türkçe Tercümeleri:
- 2.7.1. Mensur Tercümeler:
- 2.7.2. Manzûm Tercümeler:
- 2.8. Şir‘atü’l-İslâm Üzerine Yapılan Çalışmalar:
- 3. Şir‘atü’l-İslâm’ın Hadis, Hadis İlimleri ve Sünnet Bakımından Değerlendirilmesi:
- 3.1. Şir‘atü’l-İslâm’da Hadisler ve Hadislerin Nakledilme Usûlü:
- 3.2. İmamzâde’nin Hadislerin Rivâyeti ve Sıhhati/Sahih Hadis Hakkındaki Görüşleri
- 3.3. Eserde Kullanılan Hadislerin Sıhhat Bakımından Değerlendirilmesi:
- 3.4. Hadis, haber ve Eserlerin Manâ ile Nakledilmesi:
- 3.5. Şir‘atü’l-İslâm’ın Yakın ve Bezer Lafızlarla Tespit Edilebilen Rivâyetleri:
- 3.7. Mevzû ve Kaynaklarda Tespit Edilemeyen Hadisleri:
- 3.8. Hem Merfû Hem de Mevkûf Versiyonları Tespit Edilen Rivâyetler:
- 3.9. Mevkûf olarak nakledilmekle birlikte Farklı Sahâbî’den Tespit Edilenler:
- 3.10. Şir‘atü’l-İslâm’da Sünnet Kavramı:
- KAYNAKÇA
- ORTA ASYA FIKHINI ANADOLU’YA TAŞIYAN ESER: MEHMED MEVKUFATÎ’NİN MÜLTEKÂ TERCÜMESİ VE ŞERHİ
- Fetullah YILMAZ(
- EYYÛBÎ HANEDANLIĞINDA BİR HANEFÎ: EL-MELİKÜ’L-MUAZZAM VE ETRAFINDAKİ HANEFÎ HAREKETLİLİK
- İhsan TİMÜR(
- GİRİŞ
- 1. Şam bölgesinde Hanefîlik ve Eyyûbîler
- 2. el-Melikü’l-Muazzam ve Etrafındaki Hanefîler
- 3. Sonuç Yerine: el-Melikü’l-Muazzam’ın Hanefîliğinin Niteliği
- Özet
- Abstract
- TİMUR’UN SARAYINDAKİ HEKİMLER
- İzzetullah ZEKİ(
- KAYNAKÇA
- İBNU’S-SALAH EŞ-ŞEHREZÛRÎ’NİN HAYATI, ESERLERİ VE HADİS İLMİNDEKİ YERİ(
- Mazhar TUNÇ**
- KAYNAKÇA
- ZEMAHŞERÎ’NİN NEVÂBİĞU’L-KELİM ADLI ESERİ ETRAFINDA OLUŞAN ŞERH GELENEĞİ
- Mehdi CENGİZ(
- KAYNAKÇA
- OSMANLI ŞEYHÜLİSLAMLARINDAN MOLLA GÜRÂNÎ’NİN TASAVVUF ALGISI
- Mesut AKDOĞAN(
- GİRİŞ
- MOLLA GÜRÂNÎ HAYATI ESERLERİ VE ŞAHSİYETİ
- Hayatı ve Eserleri
- Şahsiyeti
- MOLLA GÜRÂNÎ’NİN TASAVVUF ALGISI
- Şeriat-Marifet İlişkisi
- Nefs ve Havâtır
- Tevekkül ve Halvet
- Fenâ
- Tevbe
- Saadet ve Şekavet
- SONUÇ
- KAYNAKÇA
- FERGANA VADİSİ’NDEN MEDİNE-İ MÜNEVVERE’YE HİCRET EDEN BİR SÛFÎ: ŞEYH MUHAMMED ZEKERİYYA MERGİNÂNÎ
- Mesut YİĞİT(
- KAYNAKÇA
- FATİH SULTAN MEHMET’E İTHAFLA YAZILAN MUKADDİMÂT-I ERBAA HÂŞİYELERİ
- Mustafa Bilal ÖZTÜRK(
- GİRİŞ
- Kelamdan Tasavvufa Geçiş: Alâeddin Arabî Haşiyesi
- Mâtürîdî ile Mu‘tezile’nin Eş‘arî’ye Karşı Birleşmesi: Hacı Hasanzâde Haşiyesi
- Mâtürîdî Manifesto: Kestelî’nin Haşiyeleri
- Mâtürîdî’nin Eş‘Arîlik’te Eritilmesi: Hatibzâde Haşiyesi
- Eleştirel Seçmeci Tavır: Samsûnî Haşiyeleri
- Anonim Haşiye
- Sonuç
- Özet
- Abstract
- MEŞAHİR-İ MEÇHULEDEN BİR OSMANLI KADISI HASAN SIDKI EFENDİ VE ESERLERİ
- Mustafa ÖZGÜR(
- KAYNAKÇA
- KULLANDIĞI RİVAYETLER VE KAYNAKLARI AÇISINDAN KERDERLİ MAHMUD’UN NEHCÜ’L-FERÂDÎS ADLI ESERİ
- Mustafa YÜCEER(
- KAYNAKÇA
- “DİVAN-I HİKMET”İN HOKAND’DA BULUNAN BAZI NÜSHALARI ÜZERİNE
- Nadirhan HASAN(
- KAYNAKÇA
- ANADOLU’DAKİ HANEFÎ GELENEĞİNİN ŞEKİLLENMESİNDE BUHARALI MAHBÛBÎ AİLESİ FAKİHLERİNİN ETKİLERİ
- Ömer Faruk ATAN(
- GİRİŞ
- DÖNEMİN SİYASÎ ve İLMÎ DURUMU
- MAHBÛBÎ AİLESİ
- Mahbûbî Ailesinin Fukahası
- Burhânüşşerîa
- Tâcüşşerîa
- Sadruşşerîa (es-Sânî/el-Asğar)
- Mahbûbî Ailesinin Lakaplarının Karıştırılması ve Eserlerinin Nispeti
- MAHBÛBÎ AİLESİNE AİT ESERLERİN ANADOLU’DAKİ FIKHIN TEŞEKKÜLÜNDEKİ ETKİSİ
- Şerhler ve Hâşiyeler
- Ta‘lîkler ve Risâleler
- Muhtasar(lar)
- Reddiye(ler)
- Tercümeler
- Şerhu’l-Hidâye
- Şerhu’l-Vikâye
- en-Nükâye Muhtasaru’l-Vikâye
- SONUÇ
- KAYNAKÇA
- The Effects of the Faqih of the Bukhara Mahbubi Family on the Hanafi Tradition in Anatolia
- SELÇUKLU YÜKSELİŞ DÖNEMİ MÂVERÂÜNNEHİR FAKİHLERİ VE FIKIH İLMİNE KATKILARI
- Ömer MENEKŞE(
- GİRİŞ
- 1. Selçuklu Yükseliş Döneminde Mâverâünnehir’de Fıkıh
- 2. Mâverâünnehir Fakihleri
- Buhara Fıkıh Havzası
- Semerkant Fıkıh Havzası
- Fergana Fıkıh Havzası
- Mâverâünnehir Fıkhının Etkileri
- Sonuç
- KAYNAKÇA
- SAÎDÜDDİN EL-FERGÂNÎ VE ANADOLU TASAVVUF DÜŞÜNCESİNDEKİ YERİ
- Ömer ÖZGÜL(
- GİRİŞ
- 1. Hayatı
- 1.1. Tasavvufî Hayatı
- 1.2. Hocaları ve Etkilendiği Şahsiyetler
- 2. Eserleri
- 2.1. Meşâriku’d-derârîʾi’z-züher fî keşfi hakāʾikı nazmi’d-dürer
- 2.2. Müntehâ’l-medârik ve müntehâ lübbi külli kâmilin ve ʿârifin ve sâlik
- 2.3. Menâhicü’l‐‘ibâd ile’l me’âd
- 3. Anadolu Tasavvuf Düşüncesindeki Yeri
- Sonuç
- Öz
- Abstract
- TÜRK DİLİNİN ÜSTADI ALİ ŞİR NEVAYÎ’NİN İLİM HAMİLİĞİ
- Saidbek BOLTABAYEV*
- KAYNAKÇA
- GELENEK VE MODERNLİK İLİŞKİSİNİ KURMADA BİR ROL-MODEL OLARAK EBÛ HANÎFE ÜZERİNE SOSYOLOJİK BİR OKUMA
- Şaban ERDİÇ⃰
- GİRİŞ
- 1. Tarihsel Bir Okuma Olarak Ebû Hanîfe’de Geleneğe Bakışın Temel Unsurları
- 2. Bir Hayat Duruşu Olarak Ebû Hanîfe’de Çağcıl Okumanın Göstergeleri
- Sonuç
- Özet
- Modernleşmenin dışardan bir baskı unsuru olarak bilinç üzerinde bıraktığı etkiler gelenek karşısında yeni bir tavır yaratmıştır. Modernite; bireysellik, çoğulculuk, rekabet, öteki üzerinde baskı gibi yeni değerlerle bireyler için geleneği oldukça sıra...
- MÂTURÎDÎ’YE NİSBET EDİLEN “FÎ MÂ LÂ YECÛZU’L-VAKFU ALEYHİ” İSİMLİ RİSALEYE DAİR
- Tuğrul TEZCAN(
- KAYNAKÇA
- GÜNDELİK HAYATIN REFERANS NOKTALARI: KISSALAR – HARİZM DÂHİSİ ZEMAHŞERÎ ÖZELİNDE BİR İNCELEME
- Veysel GENGİL(
- GİRİŞ
- Kıssa, Kur’ân’ın muhataplarının duygu ve düşünce dünyalarına ulaşmak adına yararlandığı kaynaklardan biridir. İbret alınması emredilen kıssalar, bireyin hidayetine giden yolda önemli bir rehber niteliğini taşımaktadır. Bunlar vesilesiyle kişi, peygam...
- Yukarıda zikri geçen veriler, diğer ifade ile Kur’ân-ı Kerîm’de kıssaların zikredilme amaçları, hemen her muhatabın zorlanmadan ve doğrudan yapabileceği çıkarımlardır. Bununla beraber aynı kıssalardan dolaylı mesajların ya da fıkhî hükümlerin çıkarıld...
- Kur’ân-ı Kerîm’in önemli yekûnunu oluşturan kıssaları tefsir ederken bazı müfessirler, yukarıda da temas edildiği üzere, onlardan tali olarak çıkartılan kimi hükümleri eserlerine kaydetmiş yahut bizzat kendileri bu işe öncülük etmişlerdir. Her bir müf...
- 1. Kıssalardan Hüküm Çıkarmak
- 1.1. Misafir Ağırlama Âdâbı
- Zâriyat sûresi peygamberlerin deliller getirdikten sonra sundukları tebliğ davetini inkâr edenlerin başlarına gelen kötü hadiseleri konu edinmektedir. Bu çerçevede Hz. İbrâhim’e gelen melekler de konu edilmiş ve onların çocuk müjdesini verdikten sonra...
- Zemahşerî, sofra adabı meselesini Yûsuf 12/31 ayetini tefsir ederken de ele almaktadır. Söz konusu ayette Azîz’in hanımının, hakkında dedikodu çıkaran kadınlardan intikam almak maksadıyla hazırladığı oyun konu edilmektedir. Buna göre etrafında yaslanm...
- 1.2. Mescitlere Girme Âdâbı
- Tâ-hâ 20/12 ayetinde Tûr dağına çıkan Hz. Mûsâ’ya ayakkabılarını çıkarma emri verildiği bildirilmiştir. Müfessirimiz, söz konusu emrin hem vadinin bereketinden istifade etmesi hem de Allah karşısında tevazu göstermesi amacıyla Hz. Mûsâ’ya verildiğini ...
- 1.3. Yeni Doğan Çocuk ve Ona İsim Verme Âdâbı
- Meryem sûresinde ele alınan konulardan biri, Hz. Îsâ’nın babasız olarak doğmasıdır. Bu bağlamda mucizevi bir şekilde canlanan kuru hurma ağacının altında doğum yapan ve daha sonra taze hurmalardan yiyen Hz. Meryem’in kıssası zikredilir. Zemahşerî, loğ...
- Meryem sûresi Hz. Zekeriyâ’nın ilerlemiş yaşına rağmen evlat sahibi oluşunu da konu edinmektedir. O, tıpkı Hz. İbrâhim gibi Allah’tan ümidini kesmemiş ve nihayetinde Yahya isminde bir çocuğu olacağı ve bu ismin daha önce kimseye verilmediği müjdesine ...
- 1.4. Cahiller ile Tartışma Âdâbı
- Hz. Meryem’in olağan üstü doğumu sonrasında ona susma orucu adağında bulunması ve dolayısıyla kimse ile konuşmaması gerektiği emri yine Meryem 19/26 ayetinde konu edilmektedir. Zemahşerî söz konusu susma emrinin öncelikle kavminin sorularına Hz. Îsâ’n...
- Zemahşerî, yukarıdakine benzer meseleyi el-A‘râf 7/65-67 ayetinde de konu edinmektedir. Bu çerçevede o, kavimlerinin tüm sefihliklerine ve kaba ifadelerine rağmen peygamberlerin cevaplarında incelik ve zarafetin bulunduğunu vurgulamıştır. Zira onlar, ...
- 1.5. Cahil Sofular
- Zemahşerî, içinde yaşadığı toplumda kimilerinin tevekkül konusunda yanlış kanaat taşıdıklarını belirtmek adına da bazı kıssaları fırsat olarak görmüştür. Ashâb-ı kehf kıssası bunlardan biridir. Şöyle ki bu kimseler, tevhit davası uğruna hicret etmiş, ...
- 1.6. Diğerkâmlık
- Sapkınlıkları nedeniyle Lût kavmini cezalandırmak üzere gönderilen melekler, önce Hz. İbrâhim’e gelmiş, o’na çocuğu olacağı müjdesini verdikten sonra da “Biz, şu şehrin ahalisini yok edeceğiz. Çünkü oranın halkı zalim kimselerdir” demişlerdir. Bunun ü...
- Zemahşerî, Yâsîn sûresinde konu edilen ve Habîb b. Neccâr olarak maruf ismin şehit edilmesi üzerine “Keşke kavmim Rabbimin beni bağışlandığını ve değer verilen kullardan kılındığımı bilselerdi” demesi üzerinde de durmuştur. Ona göre Habîb, halinin bi...
- 1.7. İyilik İçin Fırsat Gözetmek
- Kasas 28/22-24 ayetlerinde Hz. Mûsâ’nın bir Kıptî’yi öldürmesi nedeniyle Mısır’dan Medyen’e kaçtığı, oraya vardığında davarlarını suvaran bir topluluğun ötesinde yine aynı amaç için bekleyen iki kadını gördüğü ve onca yorgunluğuna rağmen onların davar...
- 1.8. İthâma Fırsat Vermemek ve Aklanmaya Çalışmak
- Yûsuf 12/50-51 ayetlerinde, yaptığı yorumu beğenmesi nedeniyle Kral’ın Hz. Yûsuf’un hapisten çıkarılıp huzuruna getirilmesini emrettiği fakat o’nun hapse atılmasındaki asli neden ortaya konmadan oradan çıkmayacağını söylediği tahkiye edilmiştir. Bilin...
- 1.9. İlim ve Ehli
- Zemahşerî, Hz. Yûsuf’un da hapishanede rüyalarını te’vîl ettiği kimselere yönelik davranışını da önemli görmektedir. Şöyle ki o, bahsi geçen kişilerin rüyalarını yorumlamadan önce gelecek olan yemeğin vasıflarını anlatmış ve dediği de aynısıyla gerçek...
- Meryem 19/54-55 ayetlerinde Hz. İsmâil konu edilir. Buna göre o, vaadine sadık bir kimse olup ehline/aile ve kavmine namaz ve zekâtı emreden bir kişidir. Müfessirimiz, ayette zikri geçen “ehil” ifadesinin Hz. İsmail’in akrabası olsun olmasın bütün ümm...
- Neml 27/15 ayetinde Hz. Dâvûd ile Hz. Süleyman’a ilim verildiği ve her ikisinin de mümin kulların çoğuna üstün kılındığı belirtilmiştir. Zemahşerî’ye göre bu ayet hem ilmin şerefine hem de onu taşıyan âlimlerin konumlarının yüceliğine işaret etmektedi...
- Hz. Süleyman ile Hüdhüd kuşu arasında geçen konuşmalar da Zemahşerî’nin ilim merkezi bağlamında tali olarak hüküm çıkardığı kıssalar arasındadır. Şöyle ki kuşları teftiş ettiğinde Hüdhüd’ü göremeyen Hz. Süleyman, güçlü bir delil getirmemesi durumunda ...
- Kehf 18/70 ayetinde Hızır’ın Hz. Mûsâ’ya “Bana uyacaksan, sana açıklayıncaya kadar herhangi bir şey hakkında bana soru sorma” dediği beyan edilir. Zemahşerî’ye göre bu ifadenin manası şudur: Bana tabi olma şartlarından biri benden bir şey gördüğünde v...
- Tâlût-Câlût ve Hz. Dâvûd’un bir arada ele alındığı Bakara 2/246-251 ayet pasajında yer alan kıssada, Zemahşerî, devlet başkanlarının yahut liderlerinin muhakkak ilim erbabından olması sonucunu çıkartmıştır. Zira cahil kimse gözlerin hafife alacağı ve ...
- Zemahşerî’nin, Hz. Süleyman’ın sihir ile ilgilendiği iddiasını reddeden Bakara 2/102 ayeti ekseninde çıkardığı sonuçlardan biri felsefe ile uğraşmaktan uzak durmaktır. Ona göre böylesi bir tavır sergilemek en uygun davranıştır. Zira felsefenin kişiyi ...
- eş-Şu‘arâ 26/10-11 ayetlerinin de olduğu pasajda Firavun’a elçi olarak gönderilecek olan Hz. Mûsâ’ya, sarf edeceği ifadeler talim edilmiştir. Bu çerçevede Firavun’a “… hala sakınmayacaklar mı?” demesi buyruğu gelmiştir. Zemahşerî, mezkûr ayetin iltifa...
- 1.10. Zalime Destek Olmak
- Kasas 15-17 ayetlerinde Hz. Mûsâ’nın kendisinden yardım isteyen birisi adına onun düşmanına yumruk attığı, ardından bu davranışından dolayı “Ya Rabbi! Bana bahşettiğin nimetlerin hakkına mücrimlere asla destek olmayacağım” diye dua ettiği belirtilir. ...
- Yukarıdaki konuyla irtibatlı olarak Zemahşerî, Hz. Yûsuf’un meselesini de gündeme alır. Zira o, Müslüman olmayan bir kralın hizmetinde çalışmıştır. Şu hâlde kâfir olan bir kimsenin elinden görev almak, onun emrine girmek suretiyle ona itaat etmek nası...
- 2. Kıssadan Hüküm Çıkarmada Hata Yapmak
- Neml 27/34 ayetinde Belkıs’ın, kendisine Hz. Süleyman’dan gelen mektup sonrasında yaptığı açıklamaya yer verilir. Buna göre o, kralların savaş durumunda bir şehre girdiklerinde oranın düzenini alt üst ettiklerini, izzetli kimseleri de zelil kıldıkları...
- Zemahşerî, ifadelerinden hareketle kıssalardan keyfe keder hüküm çıkarmanın batıl olduğunu ifade etmiştir. Öte yandan o, yine aynı sûrede Hz. Salih ve kavminin o’nu öldürmesi ve başlarına gelen felaketin konu edindiği 45 ila 52. ayetler arasında dikka...
- Sonuç
- Kur’ân-ı Kerîm’in üçte birlik kısmını oluşturan kıssalar, İslam düşünce geleneğinde sadece kendilerinden ibret almak, teselli bulmak yahut muhalifleri tehdit etmek gibi gayelere mebni olarak kullanılmamıştır. Aksine Hz. Peygamber döneminden itibaren h...
- Zemahşerî, geleneğinin de uyguladığı bu yöntemi muhalled eserinde kullanmış ve gerçekten muhatabına zevk veren latif açıklamalarda bulunmuştur. Bu bağlamda o, daha önce sarf edildiğini belirtmek suretiyle değerli verileri nakletmiş; bazen de diğer tef...
- Kıssalardan böylesi bir kapının açılması, onu, dileyen kimsenin dilediği gibi yorumlayabileceği anlamına gelmemektedir. Nitekim Zemahşerî, bu hususta fütursuzca hareket eden birilerinin davranışlarının yanlış olduğunu bildirmiştir. Buna mukabil, onun ...
- Acar, Abdullah. “Bir İctihad Kaynağı Olarak Kıssalar”. İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi 9 (2007), 97-152.
- Aliev, Sultanbeg. “Rus Oryantalistlerin Vahiyle İlgili Görüşleri”. Gazi Osman Paşa Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 4/2, (2016), 189-206.
- Aydınlı, Osman. "Mu'tezile'nin İmamiyet Nazariyesi:Teori ve Pratik", Dini Araştırmalar 3 / 7 (Haziran 2000), 17-52.
- Bayraktar, İbrahim “Müsteşrikler ve Hz. Peygamber’e Bakışları”, Atatürk üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 21 (2004), 7-61.
- Bezzâr, Ebû Bekr el-. Keşf’ul-estâr ʿan zevâʾidi’l-Bezzâr. 4 Cilt. Thk: Habib el-Azamî. Beyrut: Müessesetü’r-risâle, 1979.
- Ebû Hayyân el-Endelüsî. el-Bahru’l-muhît. thk. Âdil Ahmed Abdülmevcûd-Ali Muhammed Muavvaz. 8 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2010.
- Kurtubî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed. el-Câmiʿ li-aḥkâmi’l-Ḳurʾân. thk. Abdullah et-Türkî. Kahire: Müessesetü’r-Risâle, 2006.
- Mâtürîdî, Ebû Mansûr. Te’vîlâtü’l-Kur’ân. thk. Ahmet Vanlıoğlu-Bekir Topaloğlu. 17 Cilt. İstanbul: Mizan Yayınevi, 2009.
- Öztürk, Mustafa. Kur’an Kıssalarının Mahiyeti. İstanbul: Kuramer Yayınları, 2016.
- Serahsî, Muhammed b. Ahmed b. Ebi Sehl. Usûlü’s-Serahsî. thk. Ebû’l-vefâ el-Afgânî. 2 Cilt. Haydarabâd: Lecnetü İhyâ-i meârifi’l-Usmânî, 1993.
- Zemahşerî, Ebü’l-Kāsım Mahmûd b. Ömer. el-Keşşâf an ḥaḳāʾiḳı ġavâmiżi’t-tenzîl ve ʿuyûni’l-eḳāvîl fî vücûhi’t-teʾvîl. Thk. Halil Me’mûn. Lübnan: Dâru’l-Marife, 2005.
- Öz
- Kıssa, tefsir terminolojisinde tarihi kişiler ve onlar ile alakalı olayları haber veren ilim şeklinde tanımlanır. Kur’ân-ı Kerîm’in önemli bir kısmını teşkil eden kıssalar çeşitli gayelere mebni olarak gelmiştir. Söz gelimi kıssalar, tevhit inancının ...
- Anahtar Kelimeler: Tefsir, Zemahşerî, kıssa, tali, hüküm.
- Reference Points of Daily Life: Parable
- - An Investigation Centered on Khwarism Genius Zamakhsharī-
- Abstract
- Parable is defined in the terminology of the Commentary as knowledge that informs historical figures and related events. The parables, which constitute an important part of the Qur'an, have come to various purposes. For example, the placement of the f...
- Keywords: Tafsir, Zamakhshari, parable, secondary, judgement.
- ORTA ASYA’DAN ANADOLUYA GÖÇ EDİP ALİMLER YETİŞTİREN AİLELER (EBU SAÎD EL-HADİMÎ VE AİLESİ ÖRNEĞİ)
- Yakup KOÇYİĞİT(
- GİRİŞ
- Orta Asya’dan Anadolu’ya göçler
- Anadoluya göç eden Alimlerin etkileri
- Hadimî ailesi
- Mustafa Efendi (Kara Hacı)
- Ebu Saîd el-Hâdimî
- Ebu Nuaym Ahmed b. Mustafa b. Osman el-Hâdimî
- Muhammed Saîd b. Ebî Saîd b. Mustafa b. Osman el-Hâdimî
- Abdullah b. Ebî Saîd Muhammed b. Mustafa b. Osman el-Hâdimî
- Muhammed Emin b. Esî Saîd Muhammed b. Mustafa el-Hâdimî
- Numan b. Ebî Saîd el-Hâdimî
- Mustafa b. Ebî Saîd el-Hâdimî
- Mustafa b. Ahmed el-Hâdimî
- Neslinden yetişen alimler
- Hadimi Ailesinden Huzur Derslerine Katılan Alimler
- Hadimîzade Ahmed Efendi 1224/1810
- Hadimli Ahmed Hulusi Efendi 1272/1855-1293/1876
- Hadim Medreselerinde yetişip Huzur Derslerine Katılan Alimler.
- Mehmet Hulûsî Efendi 1296-1312
- Hadimli Muhammed Ziyaeddin Efendi 1292-1316
- Hadimli Mustafa Hilmi Efendi 1326-1333
- Hadimli Mehmed Nuri Efendi 1308-1324
- Hadimli İbrahim Ethem Efendi 1308-1316
- Hadimli Hüseyin Hamid Efendi 1332-1340
- Hadimî Hasan Sabrî Efendi 1333-1341
- Hadimli Abdullah Efendi 1333-1341
- Hadimli Seyyid Mustafa Efendi
- Hadimli Mustafa Rahmi Efendi
- SONUÇ
- KAYNAKÇA
- ORTA ASYA’DA HİKMET ANLAYIŞI ve HAKÎM GELENEĞİ (HAKÎM ES-SEMERKANDÎ ÖRNEĞİ)
- Yunus ERASLAN(
- KAYNAKÇA
- İKİNCİ BÖLÜM
- MESELELER-ŞEHİRLER
- SÜNNÎ BİR DÜŞÜNCE SİSTEMATİĞİ OLARAK BÜYÜK DOĞU HAREKETİ
- Ahmet YALÇIN(
- HÂRİZİMLİ ÂLİM MUTARRİZÎ’NİN EL-İḲNÂʿ ADLI ESERİNDEKİ SÖZCÜK BİLİM
- Aladdin GÜLTEKİN(
- KAYNAKÇA
- ANADOLU İSLAM ANLAYIŞINDA ORTA ASYA ALİMLERİNİN ROLÜ
- Ali YÜKSEK(
- KAYNAKÇA
- Külliyat-ı Tarih’in resim programı büyük ölçüde daha önce yazılıp resimlenmiş ve metinleriyle de bu külliyata katkıda bulunmuş kitaplardan ilhamla oluşmuştur. Bu program yoğunlukla İslâm öncesi peygamberlerden Hz. Âdem, Hz. Nûh, Hz. Salîh, Hz. İbrâhim...
- Timur’un vefatı sonrasında parçalanmaya yüz tutmuş hâkimiyeti, aile içi anlaşmazlıklardan doğan kargaşaların ortaya çıkmasına, devletin güçsüzleşmesi ve kendi içinde valiliklere bölünerek yönetilmesine neden olmuştur. Sultan Şâhruh’un Timurlu hâkimiye...
- TEFSİR-TE’VİL AYRIMI ÇERÇEVESİNDE İMAM MÂTÜRÎDÎ’NİN HZ. EBÛ BEKİR’İN İMAMETİNİ DAYANDIRDIĞI AYETLER ÜZERİNE BİR İNCELEME
- Hadiye ÜNSAL(
- KAYNAKÇA
- MUHAMMED UBEYDULLAH EFENDİ’NİN MEDRESE TASAVVURU: YENİ BİR YÜKSEK EĞİTİM SİSTEMİ ÖNERİSİ
- Hasan Sabri ÇELİKTAŞ(
- GİRİŞ
- 1. Ubeydullah Efendi’nin Medrese Tasavvuru
- 2. Medrese Müfredatında Bulunan İlimler ve Öğretim Dili
- 3. Ubeydullah Efendi’nin Yeni Medrese Sistemi Önerisi
- Sonuç
- KAYNAKÇA
- Özet
- Abstract
- Hüseyin TOPAL(
- GİRİŞ
- SONUÇ
- Abras, Ubeyd b. el-. Divan. Beyrut: Daru’l-Kitabi’l-‘Arabî, 1993.
- Öz:
- KIRAATLERİN KAYNAĞINA DAİR GÖRÜŞLER ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME
- İrfan ÇAKICI*
- GİRİŞ
- 1. Kıraatlerin Kaynağına Dair Görüşler ve Bunların Değerlendirilmesi
- 1.1. Kıraatlerin Tevkîfî Olduğu Görüşü
- 1.2. Kıraatlerin Tevkîfî Olmadığı Görüşü
- 1.2.1. Kıraatlerin Arap Lehçesi ve Diline Dayandığı Görüşü
- 1.2.2. Kıraatlerin İçtihada Dayandığı Görüşü
- 1.2.3. Kıraatlerin Resmü’l-Mushaf’a Dayandığı Görüşü
- SONUÇ
- Özet
- FETİH DAİRESİNDE ÖNCÜ İKİ SAHABE, ÖNEMLİ İKİ ŞEHİR
- KUSEM B. ABBAS (R. A) VE EBÛ EYYÛB EL-ENSÂRÎ (R.A.), SEMERKANT VE İSTANBUL
- Kemal Yavuz ATAMAN(
- KAYNAKÇA
- Mairambek TAGAEV(
- İPEK YOLU ŞEHRİ KAYALIK’TAKİ YESEVİ HANKAHI VE TÜRBELERİ
- Mehmet KUTLU(
- KAYNAKÇA
- HANEFÎ MEZHEBİNİN ÖNEMLİ BİR MERKEZİ OLARAK BELH ŞEHRİ
- Mehterhan FURKANİ(
- Giriş
- Belh Şehrinin İlk Kuruluşu ile İlgili Rivayetler
- Belh Şehrinin Yapısı ve Bazı Özellikleri
- Belh Şehrinin Fethi
- Belh Şehrindeki İlmî Faaliyetler
- Şehrin Hanefî Mezhebi Açısından Önemi
- Ebû Hanife’nin Öğrencilerinin Bulunması
- Belh Şehrinde Fıkıh İlminin Yaygın Hale Gelmiş Olması
- Belh Halkının Tümünün Hanefî Mezhebine Mensup Olup Bu Mezhebi Savunmaları
- Belh Şehrinde Birçok Kâdînın Yetişmiş Olması
- Kûfe’den Uzak ve Farklı Bir Coğrafyada Yer Alması
- SONUÇ
- KAYNAKÇA
- The City of Balkh as an Important Center of the Ḥanafī Sect
- SERAHS ALİMLERİ VE İSLÂM İLİM MİRASINA KATKILARI (I.-VI. / VII.-XII. YÜZYILLAR)
- Mesut CAN(
- GİRİŞ
- 1. Naklî İlimler:
- 1.1. Tâbiûn Nesli
- 1.2. Kur’an İlimleri
- 1.3. Hadis
- 1.4. Fıkıh
- 1.5. Tasavvuf
- 2. Aklî İlimler
- Sonuç
- KAYNAKÇA
- ORTA ASYA İLİM GELENEĞİNDE FIKIH, KELÂM VE TASAVVUF İLİŞKİSİ
- Muhammed Ferruh ORUÇ*
- GİRİŞ
- 1. Orta Asya ve İslâm
- 1.1. Horasan Bölgesine Bakış
- 1.2. Hârizm Bölgesine Bakış
- 2. 2. Orta Asya İlim Geleneklerinde Fıkıh, Kelâm ve Tasavvuf İlişkisi
- 3. 2.1. Fıkıh-Kelâm İlişkisi
- 12. 2.2. Fıkıh-Tasavvuf İlişkisi
- 25.1. Mâverâünnehir Bölgesine Bakış
- Sonuç ve Değerlendirme
- Relationship Between Fiqh, Kalam and Sufism in The Central Asian Scholarly Tradition
- TİMURLU RÖNESANSININ BAŞKENTİ: HERAT
- Muhammed Naim NAİMİ(
- GİRİŞ
- 1. Timurlular Öncesi Dönemde Herat
- a) Kuruluşu
- b) Coğrafi Yapısı
- c) Siyasi Durumu
- d) Tarihi Yapıları
- 2. Timurluların Başkenti Herat
- a) Timurlu Devleti’nin Önemli Bir Kenti Herat
- b) Timurlu Devleti’nin Başkenti Herat
- c) Siyasi Durumu
- d) Sosyo-kültürel Durumu
- 1) İçtimai Durum
- 2) İlmi Durum
- e) Heratlı ve Herat’ta Yaşayan Âlimler
- Sonuç
- KAYNAKÇA
- Özet
- RÛHU’L-BEYÂN’DA ÖMER NESEFÎ ATIFLARI
- Muhammet ÇOL(
- GİRİŞ
- 1. Atıfların Tasnifi
- 1.1. Tasavvuf
- 1.2. Fıkıh
- 1.3. Kelâm
- 1.4. Lügat
- 1.5. Rivayet
- 1.6. Diğerleri
- DEĞERLENDİRME
- ABSTRACT
- İBNÜ’L-ARABÎ’NİN SÖYLEMİNİN FELSEFİ YÖNÜ VE KAYNAKLARI
- Mustafa AKMAN(
- KAYNAKÇA
- İMAM BUHÂRÎ VE HABER-İ ÂHÂD’IN BİLGİ DEĞERİ
- Mustafa KARABACAK(
- KAYNAKÇA
- HADİSLERİN KUR’AN’A ARZINA V. ASIR BUHARA HUKUK OKULU’NUN BAKIŞI
- Nazım BÜYÜKBAŞ(
- GİRİŞ
- Kurucu İmamların Hadisleri Kur’ân’a Arz Anlayışı
- Kurucu İmamlar Sonrası Usulde Hadislerin Kur’ân’a Arzı Anlayışı
- Buhara Ekolü’nün Hadisleri Arz Yöntemi
- Debûsî ve Kur’ân’a arz meselesi
- Serahsî
- Pezdevî Kardeşler
- Sonuç
- Öz
- KUTEYBE B. MÜSLİM VE TÜRKLERİN İSLAMLAŞMASI
- Nevzat SAĞLAM(
- 1. Kuteybe b. Müslim el-Bâhilî (86/705-96/715)
- 2. Kuteybe'nin Faaliyetleri/Fetihleri
- 2.1. Tâlekân Saferi 86/705
- 2.2. Nîzek Tarhan ile Anlaşma
- 2.3. Beykent'in Fethi 87/706
- 2.4. Tûmuşkes, Râmisen Seferi 88/707
- 2.5. Buhara'nın Fethi 90/709
- 3. Buhara'nın Fethinin Önemi ve İslamlaşma
- 4. Nîzek Tarhan'ın İhaneti ve Tâlekân'ın Fethi 90/709
- 4.1. Nîzek Tarhan'ın Takibi ve Katledilmesi 91/710
- 4.2. Cüzcan Hükümdarı ile Anlaşma 91/710
- 4.3. Kuteybe'nin Şûmân, Nûmeşkes/Keş ve Nesef Gazaları 91/710
- 4.5. Semerkant'ın Fethi 93/712
- 4.6. Şâş, Hocend ve Fergana Seferleri 94/713
- 4.7. Kâşgar'ın Fethi 96/715
- 5. Kuteybe b. Müslim'in Katledilmesi 96/715
- Sonuç
- KAYNAKÇA
- Öz
- Qutayba ibn Muslim and the Islamization of the Turks
- Abstract
- DİN EĞİTİMİ AÇISINDAN YOZGAT’IN ÖNEMİ
- Orhan YILMAZ(
- ALİ KUŞÇU’NUN ŞERHU TECRÎDİ’L-KELÂM’ININ KELÂM İLMİ AÇISINDAN ÖNEMİ
- Özkan TEKİN(
- 1. Felsefî Kelâm ve Tecrîdü’l-İtikâd
- 2. Şerhu Tecrîdi’l-Kelâm’ın Literatürdeki Yeri ve Önemi
- Sonuç
- Kaynakça
- THE IMPORTANCE OF ALI QUSHJI’S SHARḤU TAJRĪD AL-KALĀM IN TERMS OF SCIENCE OF KALĀM
- ORTA ASYALI BİR MÜFESSİR OLAN EBU’L-BERAKÂT EN-NESEFÎ’NİN TEFSİRİNDE ULÛMU’L-KUR’AN
- Salih ERYİĞİT(
- KAYNAKÇA
- OSMANLI’DA TİMUR ETKİSİ; NAKKAŞ ALİ ÖRNEĞİ
- Süheylâ DİKİLİ(
- Yeşil Camii ve Tezyinî Özellikleri
- 2. Yeşil Türbe
- DEĞERLENDİRME VE SONUÇ
- KAYNAKÇA
- Özet
Dostları ilə paylaş: |
|
|
