PİMİYENT KÖKƏLƏRİ
-
Kimsə kökələrlə başımı tovlayıb, - dedim, - və mən bunun axırına
çıxacağam. Yəqin, sənə hər şey məlumdur. Söylə, yoxsa səndən oladya
1
düzəldəcəyəm.
Piştaxtanın üstündən hoppanıb Emsli əmiyə yaxınlaşdım. O, qobura əl
atdı, lakin pulemyotu yeşikdə olduğundan ona heç iki düym də yaxınlaşa
bilmədi. Köynəyinin yaxasından yapışıb onu küncə sıxdım.
-
Kökələr barədə hər şeyi danış, - dedim, - yoxsa özün kökəyə
çevriləcəksən. Miss Uillela onları bişirə bilir?
-
Ömründə bir dənəsini də bişirməyib, mənsə onlan heç
görməmişəm, - Emsli əmi qətiyyətlə söylədi. - Yaxşı, sakit ol, Ced, sakit ol.
Həyəcanlandığından başındakı yara ağlını çaşdınr. Çalış, kökələr barədə
fikirləşməyəsən.
-
Emsli əmi, - dedim, - mənim başımda yara yoxdur, amma görünür,
ağlımı itirirəm. Cekson Quş mənə dedi ki, miss Uillela- nın yanına kökə
hazırlamağın qaydasını öyrənmək üçün gəlir və inqrediyentlərin siyahısını
əldə etməyimi xahiş etdi. Mən ona kömək göstərdim, nəticə isə göz
qabağındadır. O nə edib? Bu qırmızıgöz çoban mənə bəngotu yedizdirib
məgər?
-
Yaxamı burax, - Emsli əmi dedi, - hər şeyi danışacağam. Görünür,
Cekson Quş səni aldadıb. Uillela ilə gəzintidən bir gün sonra o, bura gəldi
və sən kökələr barədə danışdığın zaman ehtiyatlı olmağımızı tövsiyə etdi.
Dedi ki, bir dəfə düşərgədə kökə bişiriləndə uşaqlardan kimsə sənin başına
tava ilə vurub. Bundan sonra hirsləndiyin və yaxud həyəcanlandığın zaman
yara səni narahat edir və sən, sanki, dəliyə çevrilib kökələr barədə
sərsəmləməyə başlayırsan. O dedi ki, sənin fikirlərini yayındınb
sakitləşdirmək lazımdır, belə olduqda təhlükə aradan qalxar. Buna görə də
Uillela ilə mən əlimizdən gələni eləyirdik. Hə, - Emsli əmi dedi, - Cekson
Quş kimi qoyun çobanlarına az-az rast gəlmək olur.
Ced başına gələn hadisəni danışa-danışa kisə və bankalardan
götürdüyü porsiyaları məharətlə bir-birinə qarışdırdı. Hekayənin sonunda
qarşıma qalay boşqabda bir cüt alyanaq,
1
Oladya - buğda unundan kökə
109
downloaded from KitabYurdu.org
O.HENRİ
qəşəng kökə qoydu. Sonra haradansa bir parça yağ və bir şüşə qızılı
rəngli sirop çıxardı.
-
Bu hadisə çoxdan olub? - soruşdum.
-
Üç il keçib, - Ced cavab verdi. - Onlar indi Qotur Eşşək
rançosunda yaşayırlar. Amma o vaxtdan onlan görməmişəm.
Deyilənə görə, Cekson Quş başımı kökələrlə tovladığı müddətdə
fermasını yırğalanan kürsülərlə, pərdələrlə bəzəyirmiş. Artıq qəm-
qüssəni kənara qoymuşam. Amma uşaqlar hələ də mənə gülürlər.
-
Bu kökələri həmin məşhur resept əsasında hazırlamısan?
-
soruşdum.
-
Sənə axı dedim: heç bir resept yox idi, - Ced dilləndi.
-
Uşaqlar özləri onlann dəlisi olana qədər elə hey qışqınb səs- küy
salırdılar. Mən də bu resepti qəzetdən kəsib götürdüm. Hə, necədir?
-
Çox gözəl, - dedim. - Özün niyə dadına baxmırsan, Ced?
Onun ah çəkdiyini gördüm.
-
Mən? - Ced soruşdu. - Onlan heç dilimə də vurmuram.
110
downloaded from KitabYurdu.org
İLK TƏLƏB
Həmin günlər maldarlar özlərini padşah kimi hiss edirdilər. Onlar
sürünün hökmdan, otlaqların əmiri, çəmənliklərin lordu, mal ətinin
qrandları
1
idilər. Əgər həvəsləri olsaydı, qızıl kareta- larda belə gəzə
bilərdilər. Dollarlar üstlərinə yağış kimi yağırdı. Onlara elə gəlirdi ki, pullan
lazım olduğundan çoxdur. Maldar özünə qabırğalannda yara əmələ gətirən
iri qapaqlı, qiymətli daşlarla bəzədilmiş qızıl saat aldıqdan, gümüş mismar
və anqara dərisindən Kaliforniya yəhəri hazırladıqdan, bir də hər rast gələni
sayı-hesabı bilinməyən içkiyə qonaq etdikdən sonra qalan pullannı hara sərf
etməli idi?
Evli olan kəmənd hersoqlannın izafi kapitaldan azad olmaq üçün
imkanları o qədər də məhdud deyildi. Adəmin qabırğasından yarananlar bu
məsələyə kifayət qədər yaradıcı yanaşa bilirdilər. Pul kisələrini
yüngülləşdirməyin bu dahi nümayəndələrinin sinələrində gizlətdikləri illərlə
orada mürgüləyə bilərdi - əgər istisna hallar baş verməsəydi. Amma belə
olduqda da, mənim zavallı qardaşlarım, o pullar tamamilə puça çıxa bil-
məzdi!
Bir dəfə arvadı tərəfindən qovulmuş Uzun Bili Lonqli uğurun sevincini
daha çox dadmaq məqsədi ilə Friodakı Serkl Branç barının yanındakı
cəngəlliyi buraxıb, şəhərə gəldi. Onun kapitalı, təxminən, yarım milyon idi
və gəliri durmadan artırdı.
Uzun Bili bütün elmi dərəcələrini mal-qara düşərgəsində və çöllərdəki
həyat yolunda qazanmışdı. Bəxti və qənaətcilliyi, düşünən başı və vüqarlı
vücudunda parlayan iti gözləri onu adi kovboydan sürü sahibinə çevirmişdi.
Sonra maldarlıqda canlanma yaranmış və tale tikanlı kaktuslann arasından
ehtiyatla keçib onun rançosunun kənannda pərvəriş tapmışdı.
Lonqli kiçik qərb şəhəri olan Çapparozada özünə dəbdəbəli villa
tikdirmişdi. Sonra elə burada da kübar öhdəliklərinin cəng
1
Qrand - İspaniyada zadəgan
111
downloaded from KitabYurdu.org