PİMİYENT KÖKƏLƏRİ
Mən qayıdıb Emsli əmidən soruşdum: “Sən qoyun çobanı dedin?”
- Hə, qoyun çobanı dedim, - Emsli əmi təkrar etdi. - Düz eşitmisən: qız
Cekson Quşla gedib. Onun səkkiz otlaq sahəsi və Şimal qütbündən cənuba
doğru səpələnmiş dörd min baş əla cins merinosu var.
Dükandan çıxıb onun kölgəsində oturdum və kürəyimi kaktus koluna
söykədim. Qumu götürüb qeyri-ixtiyari çəkmələrimin boğazına tökür,
Ceksonlar cinsindən olan quşlara dair monoloqlar söyləyirdim.
Ömrümdə heç bir qoyun çobanını şikəst etməmişdim, bunu heç lazım
da bilməmişdim. Nə vaxtsa onlardan biri ilə rastlaşmışam. O, at üstündə
gedə-gedə latın qrammatikasını oxuyurdu; ona heç barmağımı da
toxundurmadım. Digər kovboy- lardan fərqli olaraq, qoyun çobanlan məni
heç vaxt əsəbiləşdirmirdilər. Mən, daha çox, masa arxasında oturub yemək
yeyən, ştiblet geyinən və adamla cürbəcür mövzularda söhbət edən mızılan
şikəst edib eybəcər hala salmaq istəyirdim. Bəzən elə olur ki, yaxınlıqdan
ötərkən onlara dovşana baxdığın kimi baxır, hələ bir xoş söz də deyərək
havalar barədə söhbət etməli olursam. Əlbəttə, nə orada, nə də başqa bir
yerdə heç bir içki məclisi ola bilməzdi. Ümumiyyətlə, mən onlarla
münasibət saxlamağı gərəkli hesab etmirdim, öz xeyirxahlığım sayəsində
onlara rahat nəfəs almağa imkan verdiyimə görədir ki, indi belələrindən biri
miss Uillala Liraytla gəzintiyə çıxmışdı.
Havanın qaralmasına bir saat qalmış onlar atlannı çapa-çapa geri
döndülər və Emsli əminin darvazasının qarşısında dayandılar. Qoyun adam
Uillalaya atdan düşməyə kömək etdi və onlar bir müddət dayanıb bir-birinə
ədalı, fəndgir sözlər söylədilər. Sonra isə qanadlanmış Cekson yəhərin
üstünə atılaraq qazançayaoxşar şlyapasını qaldırdı və öz qoyun rançosuna
doğru yol aldı. Bu müddət ərzində çəkməmi qumdan təmizləyib kaktusdan
aralandım. Pimiyentdən yanm mil uzaqlaşmamışdı ki, çal atımın belində
ona çatdım.
Mən bu çobanı “qırmızıgöz” adlandırsam da, əslində, belə deyildi.
Onun görmə aləti boz, kirpikləri qırmızı, saçı isə sarı
103
downloaded from KitabYurdu.org
O.HENRİ
olduğundan, adama qırmızıgöz təsiri bağışlayırdı. Qoyun çobanına
bir bax!.. O, ən yaxşı halda qoyunqapan yırtıcı quşu, boynuna san
rəngli ipək yaylıq bağlamış, ayağına bantikli baş- maqlar geymiş
böcəyi xatırladırdı.
-
Xoş gördük! - dedim. - Siz hazırda atış fəndlərinə görə
Cedson Həqiqi Ölüm adlı adamla yanaşı gedirsiniz. Adətən, atəş
açana qədər özümü naməlum adamlara belə təqdim edirəm, çünki
meyitin əlini sıxmağı xoşlamıram.
-
Bəs beləl - o, tam sakit dilləndi. - Sizinlə tanışlığıma şadam,
mister Cedson. Mən isə Qotur Eşşək vadisindən Cekson Quşam.
Elə bu an bir gözüm təpənin üstündə kəkliyi, o biri gözüm isə
qarağacın quru budağına qonmuş qırğını gördü. Qırx beş kalibrii
tüfəngimdən dalbadal atəş açaraq onlan vurdum.
-
Üçündən ikisi, - dedim. - Quşlar, yəqin ki, gülləmə necə tuş
gəldiklərini sizə söyləyiblər.
-
Sərrast atəşdir, - qoyun çobanı gözünü qırpmadan dedi.
-
Elə olub ki, üçüncü dəfə atəş açarkən hədəfə dəyməyəsiniz?
Keçən həftə gözəl yağdı, mister Cedson, indi otlar yaxşı göyərəcək.
-Yalançı bülbül, - onun fasonlu atına bir az da yaxınlaşaraq
dedim, - kor valideynləriniz sizə Cekson adını versələr də, dk-
kildəyən quşa çevrilmisinlz. Gəlin yağışın və təbiət hadisələrinin
təhlilinə son qoyub tutuquşulann lüğətinə daxil olmayan məsələlər
barədə danışaq. Siz pimlyentli gənc qızlarla at gəzintisinə çıxmaq
kimi pis vərdişə yiyələnmisiniz. Mən, - dedim,
-
yaramaz hərəkətlərinə görə qızardılmış quşcuğazları çox
görmüşəm. Miss Uillelanın Ceksonlar cinsindən olan quşcu- ğazların
qoyun yunundan düzəldilmiş yuvasına ehtiyacı yoxdur. Bu zarafata
son qoymaq niyyətiniz var, yoxsa dəfn mərasiminə işarə vuran
“Həqiqi Ölüm” ləqəbimlə üzbəüz qalmaq istəyirsiniz?
Cekson Quş əvvəlcə azca qızardı, sonra güldü.
-
Ax, mister Cedson, - o dedi, - siz səhvə yol verirsiniz. Bir
neçə dəfə miss Llraytın yanına gəlmişəm, amma məqsədim
düşündüyünüz kimi olmayıb.
104
downloaded from KitabYurdu.org
PİMİYENT KÖKƏLƏRİ
Mən əlimi tapançaya sarı uzatdım.
-
Lakin bəzi yaramazlar, - dedim, - cəsarət edib ədəbsiz...
-
Bir dəqiqə səbir edin, - quşcuğaz dilləndi, - imkan verin, izah
edim. Arvad mənim nəyimə gərəkdir? Siz mənim rançomu görəsiniz...
Yeməyi özüm bişirir, paltarımı özüm çitəyirəm. Yemək məni qoyunlardan
ayıran yeganə həzz mənbəyidir. Mister Cedson, nə vaxtsa miss Liraytın
bişirdiyi kökələrin dadına baxmısınız?
-
Mən? Yox, - dedim, - onun aşpazlıq bacarıqlarından xəbərim belə
yoxdur.
-
Bu ki, - o dedi, - Epikürün ambroziya
1
tonqalında qızardılmış qızıl
bürclər toplusudur. Mən kökələrin hazırlanması reseptini əldə etmək üçün
həyatımın iki ilini qurban verərdim. Elə buna görə də miss Liraytın yanına
gəlirdim, - Cekson Quş dedi, - amma onu öyrənmək mənə qismət olmadı.
Bu qədim resept artıq yetmiş beş ildir ailə tərəfindən sirr olaraq qorunub
saxlanılır. Yalnız nəsildən-nəslə ötürülür, kənar adamlara onun sirrini
açmırlar. Əgər resepti əldə edə bilsəydim, rançoda özümə o kökələrdən
bişirər, ən xoşbəxt adam olardım, - Quş söylədi.
-
Əminsiniz ki, - ona dedim, - kökə yoğuran əllərin arxasınca
düşməmisiniz?
-
Əminəm, - Cekson dedi. - Miss Lirayt gözəl qızdır, lakin təkrar
edirəm: mənim niyyətimin sərhədləri qastro... - o, əlimin qobura uzandığını
görüb ifadəsini dəyişdi: - Bu resepti əldə etmək istəyini aşmır, - sözünə
yekun vurdu.
-
Görünür, siz o qədər də pis adam deyilsiniz, - mən nəzakətli
olmağa çalışaraq dedim. - Az qala, qoyunlarınızı yetim qoymaq fikrinə
düşmüşdüm, amma bu dəfə uçub getməyinizə imkan verirəm. Lakin
unutmayın: kökələrdən möhkəm yapışın və sousa yersiz həssaslıq
qarışdırmağı ağlınıza belə gətirməyin, yoxsa rançonuzda oxunan nəğmələri
eşitməyə bilərsiniz.
-
Səmimiyyətimə inandığınız üçün, - çoban söylədi, - xahiş edirəm
mənə köməklik göstərəsiniz. Miss Liraytla möhkəm
1
Ambroziya - qədim yunan əsatirində: cavanlıq və daimi həyat verən ətirli yemək
105
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |