İlham əLİyevin dünya ədəbiyyatının görkəmli
Yüklə 2,87 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “mon de plume”
- Təxəllüs (fr.) 94
HİMENEYİN SORĞU KİTABI Yolda o, mənə dedi: -
-
Öz vəziyyətlərinə rəğmən, - dedim, - kifayət qədər gözəl görünürlər. Bax o böyük ulduz bizdən altı yüz altı milyard mil uzaqda yerləşir. Otuz altı il lazımdır ki, onun işığı gəlib bizə çatsın. On səkkiz fut uzunluğu olan teleskopla - on üçüncü kəmiyyətin ulduzlan da daxil olmaqla - qırx üç milyon ulduzu görmək mümkündür. Əgər hansısa biri batarsa, onu yenidən görmək üçün sizə iki min yeddi yüz il lazım gələr. -
Oy! - missis Sempson dedi. - Bu barədə heç nə bilmirdim. Çox istidir, bu rəqslərin ucbatından tamam tər içindəyəm. -
hamısı eyni vaxtda fəaliyyətdədir, təəccüblənməyə ehtiyac qalmayacaq, - dedim. - Hər biri düymün dörddəbiri uzunluğunda olan tərötürücü damarlan bir-birinin ucuna bağlasaq, uzunluğu yeddi milə çatar. -
Məıyəm ana! - missis Sempson söylədi. - Elə bil, suvarma kanallarını təsvir edirsiniz, mister Pratt. Bu cür elmi bilikləri haradan mənimsəmisiniz? -
Müşahidələrimdən, - cavab verdim. -
Mister Pratt, - qadın dedi, - mən mədəniyyətə həmişə hörmət bəsləmişəm. Şəhərimizin kütbeyin səfehləri arasında təhsil görmüş şəxslərin sayı o qədər fizdir ki, adam mədəni centlmenlərlə söhbət edəndə bundan, sözün əsl mənasında, zövq alır. Lütfon, istədiyiniz vaxt mənə qonaq gələ bilərsiniz. Bax bu şəkildə ikimərtəbəli evin sahibəsinin iltifatını qazana bildim. Həftənin ikinci və beşinci günləri qadının qonağı olur, Herkimerin orijinalında aşkar edilmiş, təsnif edilmiş, təsvir edilmiş dünya möcüzələrindən danışırdım. Aydaho və şəhərin digər donjuanlan onların sərəncamında qaları günlərin hər dəqiqəsindən istifadə edirdilər. Mən bilmirdim ki, Aydaho qoca X. M.-in eşq fəndlərinin köməyi ilə missis Sempsona təsir göstərmək istəyir. Vərdiş etdiyim yolla qadına bir səbət yabanı gavalı apardığım axşam məsələdən xəbər tutdum. Onun gözləri parlayır, şlyapası isə hədələyici tərzdə qaşlarından birinin üstünə sarı əyilmişdi. downloaded from KitabYurdu.org O.HENRİ -
Mister Pratt, - o, söhbətə başladı, - səhv etmirəmsə, mister Qrin sizin dostunuzdur? -
-
Onunla əlaqəni kəsin, - qadın dedi, - o, centlmen deyil. -
Başa düşün, xanım, - mən söylədim, - o, ədəbsizlik, israfçılıq və yalandan irəli gələn çatışmazlığın adi hal aldığı şəhərin sakinlərindən biridir. Lakin heç vaxt, hətta ən gərgin vəziyyətlərdə belə onun centlmenliyini inkar etməyə hünərim çatmayıb. Ola bilsin, öz geyimi, sırtıqlığı və bütün ekspozisiyalan ilə yaxşı təsir bağışlamasın, amma təbiəti etibarilə köklüyə olduğu kimi, aşağı dərəcəli cinayətlərə də meyilli deyil. Doqquz il Aydaho ilə bir yerdə olan adam kimi onu məzəmmət edə bilmərəm və başqalarının da bunu etməsini istəməzdim. -
müdafiə edirsiniz, - missis Sempson dedi, - amma bu heç də vəziyyəti dəyişmir, çünki o, mənə hər qadının ciddiliyinə xələl gətirə bilən təhqiramiz bir təklif edib. -
Ola bilməzi - dedim. - Yəni Aydaho belə bir zarafata yol verib? Bunu, daha çox, məndən gözləmək olardı. Onun yalnız bir günahı var, buna da çovğun səbəb olub. Bir dələ biz qar yağdığı üçün dağlarda ləngiməli olduq və dostum riyakar, ədəbsiz şeirlərin qurbanına çevrildi. Görünür, bu şeirlər onun davranışına təsir edib. -
Məhz belədir, - missis Sempson dedi. - Onu tanıdığım andan bəri Rubay Ate adlandırdığı bir qadının allahsız şeirlərini ifadəli tərzdə mənə oxuyur. Şeirlərinə əsasən qiymət versən, başa düşərsən ki, bu yaramaz qadın həyatda nələr görməyib. -
oxuduğu kitabın müəllifinin “mon de plume” si 1 X. M. idi. -
Yaxşısı budur, o, elə həmin qadından yapışsın, - missis Sempson söylədi, - onun necəliyindən asılı olmayaraq. Bu gün isə o, bütün sərhədləri aşdı. Ondan üstünə məktub tikilmiş gül dəstəsi almışam. Siz, mister Pratt, tərbiyə görmüş qadını seçə bilirsiniz, eyni zamanda mənim Roza mühitində hansı mövqeyə malik olduğumdan da xəbərdarsınız. Bir anlığa təsəvvür 'Təxəllüs (fr.) 94 downloaded from KitabYurdu.org HİMENEYİN SORĞU KİTABI edin ki, özümlə bir bardaq şərab və bir kömbə çörək götürüb kişi ilə meşəyə qaçır və mahnı oxuya-oxuya onunla ağacların altında atılıb-düşürəm. Mən nahar vaxtı azca qırmızı şərab içirəm, amma bu, o demək deyil ki, kolların arasında şərab içə- içə hansısa iblisi əyləndirmək vərdişim var. Əlbəttə, o özü ilə şeir kitabı gətirəcəyini də məktubda yazmışdı. Amma yox, yaxşısı budur, öz cəncəlli gəzintisinə tək getsin. Ya da özü ilə Rubay Atesini götürsün. O ki şıllaq atmayacaq, məgər onun şərabdan daha çox çörək götürməsi qadının xoşuna gəlməyəcək? Hə, mister Pratt, centlmen dostunuz barədə indi nə fikirdəsiniz? -
öz-özlüyündə poeziya olub; sizin xətrinizə dəymək məqsədi güdmürmüş. Yəqin, bu, məcazi şeirlər imiş. Belə şeirlər qanun və qaydaları təhqir edir, amma poçtlar onların yayılmasına icazə verir; çünki elə hesab edirlər ki, müəllif düşündüyünü yazmır. Əgər siz buna barmaqarası baxsaydınız, Aydahonun yerinə şad olardım, - dedim. - Və qoy bizim fikirlərimiz poeziyanın rəzil sərhədlərini aşıb hesab və faktlann yüksəkliyinə qalxsın. Bizim fikirlərimiz, - dedim, - yəqin ki, bu ecazkar günlə səsləşir. Bura istidir, düzdür? Amma unutmayaq ki, soyuq hava kütləsi ekvatordan on beş min fut hündürlükdə yerləşir. Qırx və qırx doqquzuncu dərəcə en dairəsində isə onun yerləşdiyi hündürlük dörd min futdan doqquz min futa qədər olur. -
şeirləri əsəblərimi korladıqdan sonra sizdən eşitdiyim ecazkar faktlar mənə böyük sevinc bəxş edir. -
zalımlığını, əxlaqsızlığını unudaq. Təsdiq edilmiş faktların, qəbul olunmuş ölçülərin və çəkilərin uzun sütunu mövcuddur, gözəlliyi burada axtarmaq lazımdır. Üstündə oturduğumuz tirdə, missis Sempson, - söylədim, - statistika istənilən poemadan gözəldir. Kəsikdəki halqalar göstərir ki, bu ağac altı yüz il yaşayıb. O, iki min fut dərinlikdə üç min ildən sonra kömürə çevrilir. Dünyanın ən dərin kömür şaxtası Nukastl yaxınlığındakı downloaded from KitabYurdu.org
Yüklə 2,87 Mb. Dostları ilə paylaş:
|