İlham əLİyevin dünya ədəbiyyatının görkəmli
Yüklə 2,87 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- HİMENEYİN 1 SORĞU KİTABI
HİMENEYİN 1 SORĞU KİTABI Bu sətirlərin müəllifi mən - Sanderson Pratt hesab edirəm ki, Birləşmiş Ştatların təhsil sisteminin hava bürosunun sərəncamında olması daha məqsədəuyğundur. Bu fikrin lehinə kifayət qədər dəlil göstərə bilərəm. Yaxşı, deyin görüm, nə üçün bizim professorları meteorologiya departamentinin ixtiyarına verə bilmərik? Onlara oxumağı öyrədiblər, deməli, səhər qəzetlərini asanlıqla gözdən keçirib, havanın necə olacağı barədə baş kontora teleqraf göndərə bilərlər. Bu məsələ digər tərəfdən də maraq doğurur. İndi sizə havanın mənə və Aydaho Orinə necə dünyəvi təhsil verdiyi barədə danışmaq istəyirəm. Bitter-Rut sıra dağlarına məxsus Montan dağının arxasında qızıl axtanrdıq. Bir saqqallı gənc, bilmirəm nəyə arxayın olub avans vermişdi. Biz də dağları dolaşır, oralan bir balaca eşələyirdik. Özümüzlə götürdüyümüz ərzaq ehtiyatı isə sülh konfransının davam etdiyi müddətdə bir ordunu təmin edə bilərdi. Gözəl bir gündə Karlosdan gələn poçtalyon yanımızda düşərgə salıb, üç banka gavalı mürəbbəsi yedikdən sonra bizə təzə qəzet verərək getdi. Qəzetdə necə olacağı əvvəlcədən hiss olunan hava barədə məlumatlar verilmişdi. Həmin axşam qar yağdı, güclü şərq küləyi əsdi. Aydaho ilə birlikdə düşərgəmizi yuxarı hissəyə, köhnə, kimsəsiz bir daxmaya köçürdük və bunun yalnız noyabr çovğunu olduğunu düşündük. Hamar yerlərə üç flıt hündürlüyündə qar yağandan və hava kəskin soyumağa başlayandan sonra anladıq ki, yollan qar tutub. Qar üstünü örtənə kimi bir topa yanacaq götürə bilmişdik. Ərzağımız da iki ay bizə bəs edərdi. Belə ki, təbiət özü üçün istədiyi qədər coşub qəzəblənə bilərdi. Adam öldürmək sənətini inkişaf etdirmək istəyirsinizsə, iki adamı on səkkiz flıt eni, iyirmi flıt uzunu olan bir daxmaya salıb qapısını bağlayın. İnsan övladı buna tab gətirə bilməz. 1
1 Himeney - Qədim Yunanıstanda nikah allahı; toy mahnısı downloaded from KitabYurdu.org O.HENRİ Lopa-lopa qar yağdığı zaman biz zarafatlaşaraq qəhqəhəyi ə gülür, qazançadan götürdüyümüz buğdanı tərifləyərək çörək adlandırırdıq. Üçüncü həftənin sonunda Aydaho belə məzmunda bir fərmanla çıxış edir: -
Bilmirəm hava şarından tənəkə qazanın dibinə düşən qatıq hansı səsi çıxarardı, amma məncə, bu, sizin danışıq üzvlərinizin ifadə etdiyi ölü fikirlərin gurultusu ilə müqayisədə məftunedici bir musiqi kimi səslənərdi. Hər gün çıxardığınız yarım- çeynənmiş səslər inək gövşəməsini xatırladır. Fərq ondadır ki, inək tərbiyə görmüş zat olaraq nəyi varsa, özündə saxlayır, siz isə yox. -
olmusunuz; və elə bu da mənə “topal və pırtlaşıq tüklü iti, yoxsa sizi seçmək imkanı verilsəydi, indi bu daxmanın sakinlərindən biri quyruğunu bulayırdı” fikrini çılpaqlığı ilə söyləməyə mane olur. Bir neçə gün bu tərzdə söhbət etdik. Sonra isə, ümumiyyətlə, heç nə danışmırdıq. Aydaho ilə mətbəx ləvazimatlannı bölürdük; o, ocağın bir tərəfində yemək hazırlayırdı, mənsə o biri tərəfində. Qar pəncərəyə qədər qalxdığı üçün bütün günü odu qoruyub saxlamağa məcbur olurduq. Sizə bəyan edim ki, nə Aydahonun, nə də mənim təhsilim var. Olsa-olsa, qrifel taxtasında oxumağı, ya da hesablamağı bacanrdıq: “Əgər Conun üç alması, Ceymsin isə beş...” Biz heç vaxt universitet diplomuna xüsusi maraq göstərməmişik. Sadəcə, dünyanı dolaşaraq müəyyən bilgilərə sahib olmuşduq və çətin vəziyyətlərdə onlardan istifadə etməyi bacanrdıq. Amma qar bizi Bitter-Rutda daxmaya qovduğu zaman ilk dəfə anladıq ki, əgər Homeri, yaxud yunan dilini, kəsri və elmin ali sahələrini öyrənsəydik, indi - tənha qaldığımız bir vaxt düşünməyə ehtiyatımız olardı. Mən Şərq kollecindən olan gənclərin bütün Qərb boyu kovboy düşərgələrində necə işlədiyinin şahidi olmuşdum və məndə belə təəssürat yaranmışdı ki, təhsil onlara ilk baxışda göründüyündən daha az əngəl yaradır; məsələn, Sneyk-Riverdə And ru Mak-Vilyamsın minik atını qotur tutmuşdu; və o, on mil 88 downloaded from KitabYurdu.org HİMENEYİN SORĞU KİTABI yolu özünü nəbatatçı adlandıran qəribə adamlardan birinin arxasınca araba sürmüşdü. Amma buna baxmayaraq, at gəbərmişdi. Bir dəfə səhər Aydaho odun parçası ilə daxmanın o qədər də böyük olmayan taxçasını eşələyirdi - adamın əli ora çatmazdı. Döşəməyə iki kitab düşdü. Mən onlara sarı gedəndə Aydaho ilə göz-gözə gəldik. Həftə ərzində o, ilk dəfə danışmağa başladı. - Barmaqlarınızı yandırmayın, - dedi, - sizdən yalnız yatmış tısbağaya yoldaş olar. Amma mən vicdanla davranacağam. Bununla sizə zınqırovlu ilan ünsiyyəti və don vurmuş şalğam həssaslığı bəxş edib dalınızdan dəyən valideynlərinizdən çox iş görmüş olaram. Sizinlə tuz çıxana qədər oynayacağıq, udan seçdiyi kitabı, uduzan isə o birisini götürəcək. Oynadıq və Aydaho oyunu uddu. O, istədiyi kitabı, mənsə o birini götürdüm. Sonra daxmanın müxtəlif künclərinə çəkilib mütaliə ilə məşğul olduq. Mən on unsiya' xalis külçəyə belə bu kitab qədər sevinməmişdim. Aydaho da kitaba uşaq nabata baxdığı kimi baxırdı. Mənim kitabım o qədər də böyük deyildi: eni beş düym, uzunluğu altı düym olardı. Kitabın adı isə belə idi: “Herkimer: zəruri biliklərin sorğu kitabı”. Bəlkə də, səhv edirəm, amma fikrimcə, bu, bütün kitablann arasında ən əhəmiyyətlisi idi. Onu hələ də saxlayıram; oradakı məlumatların hesabına istənilən adamı beş dəqiqə ərzində əlli dəfə uda bilərəm. Nə Solomon, nə də “Nyu-York tribun” 1 2
ona çata bilər! Herkimer onların hər ikisini cibində gəzdirər. Bu şəxs, yəqin ki, ömrünün əlli ilini bu kitaba həsr edib və belə bir hikmətə sahib olana qədər milyon mil yol qət edib. Orada bütün şəhərlərin əhalisinin statistikası, qızların yetkinlik dövrünü müəyyənləşdirmək üsulu, dəvənin dişlərinin sayı barədə məlumatlar verilmişdir. Bu kitabdan dünyanın ən uzun tuneli, göydəki ulduzların sayı, suçiçəyi xəstəliyinin neçə gündən sonra üzə çıxdığı, qadın boynunun ölçüsü, qubematorlann hansı “veto” hüquqlarına malik olması, Roma 1 Unsiya - 29,86 qrama bərabər aptek ölçüsü 2 Tribun - ictimai xadim, natiq, publisist downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 2,87 Mb. Dostları ilə paylaş:
|