HİMENEYİN SORĞU KİTABI
Beləliklə, əgər siz sabah, ya da nə zamansa Rozada dayanmalı olsanız,
missis Prattın - keçmiş missis Sempsonun yaraşıq verdiyi açıq-sarı rəngli
təzə, gözəl bir ev görəcəksiniz. Əgər onun kandanndan içəriyə ayaq
qoysanız, bilin ki, qonaq otağının ortasındakı mərmər masanın üstündə
qırmızı tumacla yenidən cildlənmiş, insan xoşbəxtliyinə və insan zəkasına
aid bütün suallara cavab verə bilən “Zəruri biliklərin Herkimer sorğu kitabı”
var.
downloaded from KitabYurdu.org
O.HENRİ
PİMİYENT KÖKƏLƏRİ
Biz “Üçbucaq-O” damğası vurulmuş mal-qara sürüsünü Frio
vadisinə apardığımız zaman dimdik dayanmış quru ağac budağı
üzəngimə ilişdiyindən ayağım buıxuldu və bir həftə düşərgədə uzanıb
qaldım.
Məcburi işsizliyin üçüncü günü ərzaqla dolu furqona san
süründüm və düşərgənin aşpazı Cedson Odomun söz yağışı altında
heç bir kömək olmadan arabanın içində uzandım. Ced monoloqlar
ustası kimi doğulsa da, həmişə olduğu kimi peşə seçdiyi zaman da
səhvə yol veımiş və ömrünün çox hissəsini auditoriyadan məhrum
olmuşdu.
Beləliklə, səhrada susmağa məhkum olunmuş Cedin səbirsizliklə
gözlədiyi şəxsə çevrilmişdim. Vaxtaşın könlümdən xəstələrə məxsus
təbii bir istək - bizim ərzaq payımıza daxil olmayan nəsə yemək
keçirdi. Xəyalən özümü “acı təəssüflərin mənbəyi, ilk məhəbbət kimi
şirin” olan anamın mətbəxində hiss edirdim. Belə anlann birində
soruşdum:
-
Ced, kökə bişirə bilirsən?
Ced antilop ətini əzməyə hazırlaşdığı altıgülləli tapançasını
kənara qoyub qarşımda dayandı. Onun duruşu mənə hədələyici
göründü. Panltılı mavi gözləri ilə mənə soyuq və şübhəli baxdığı
üçün onun nifrəti barədə təəssüratım bir az da artdı.
-
Qulaq as, - o, təmkinlə danışmağa çalışsa da, açıq-aşkar
qəzəbini gizləyə bilmirdi. - Lağ edirsən, yoxsa dddi soruşursan?
Bəlkə, uşaqlardan kimsə kökələrlə bağlı kələk barədə sənə nəsə
söyləyib?
-
Nə danışırsan, Ced, dddi sözümdür. Mən hətta təpədəki atımı
və yəhərimi də yaxşı qızardılmış yağlı kökə ilə bir bardaq təzə
patkaya dəyişərdim. Məgər kökə ilə bağlı nəsə baş verib?
Ced mənim eyhamsız danışığımı eşitdikdə yumşaldı. Furqondan
qəribə kisələr, tənəkə şüşələri götürdü və kölgəsində uzandığım
kolun dibinə qoydu. Mən onun gətirdiyi əşyalan
100
downloaded from KitabYurdu.org
PİMİYENT KÖKƏLƏRİ
tələsmədən necə yerbəyer etdiyini, çoxsaylı ipləri necə açdığını müşahidə
edirdim.
-
Yox, heç nə olmayıb, - Ced işinə davam edə-edə dedi, - bu, sadəcə,
mənimlə Qotur Eşşək dərəsindən olan qırmızıgöz çoban, bir də miss Uillela
Lirayt arasında yaşanan məntiqi bir uyğunsuzluq idi. Nə olar, qoy sənə
danışım.
0
vaxt San-Miquelada qoca Bili Tumanın mal-qarasını otarırdım.
Hələ bu vaxta kimi bircə dəfə də olsun böyürməsəm də, mələməsəm də,
xortuldamasam da, məndə konservləşdirilmiş yemi gəvələmək istəyi
yarandı. Beləliklə, öz cırtdanımın belinə sıçrayıb Nueses dərəsini adlayaraq
Pimiyentə, Emsli Telfer əminin dükanına çapdım.
Günorta saat üçə yaxın atın cilovunu ağacın budağına bağlayıb, Emsli
əminin dükanına qədər iyirmi addımlıq yolu piyada getdim. Sıçrayıb
piştaxtanın üstündə oturaraq ona bildirdim ki, bütün göstəricilər dünyadakı
meyvələrin məhvolma təhlükəsindən xəbər verir. Bir dəqiqədən sonra artıq
bir kisə suxan, uzun dəstəyi olan qaşıq, içində ərik olan ağzı aglmış banka,
ananas- lar, albalılar, gavalılar əldə etmişdim. Emsli əmi isə yaxınlıqda
əlləşir və balta ilə san qapaqları qırırdı. Mən özümü alma əhva- latınacan
olan Adəm kimi hiss edirdim. Şporları piştaxtaya taxıb, iyirmi dörd
düymlük qaşığımla silahlandığım an birdən təsadüfən Emsli əminin
dükanının yaxınlığında yerləşən evinin pəncərəsinə baxdım. Orada bir qız
dayanmışdı - tam təchiz olunmuş vəziyyətdə; əlində tutduğu kroket çəkici
yelləyir, meyvə konservləşdirilməsi sənayesində mənə məxsus təşviqetmə
üsulunu müşahidə edirdi.
Mən piştaxtadan enib beli Emsli əmiyə verdim.
-
Qardaşım qızıdır, - o dedi. - Miss Uillela Lirayt, Palestina- dan
1
qonaq gəlib. İstəyirsən, səni onunla tanış edim?
“Müqəddəs torpaqdan”, - öz-özümə dedim və fikirlərim tövləyə
salınan qoyun sürüsü kimi bir-birinə qarışdı. Niyə də yox? Axı Palestinada
da mələklər olub...
-
Əlbəttə, Emsli əmi, - ucadan söylədim, - miss Liraytla tanış olmaq
çox xoş olar.
1
Palestina - söhbet hazırda Oklahoma ştatmdakı Amerika şeherindən gedir.
101
downloaded from KitabYurdu.org
O.HENRİ
Emsli əmi məni həyətə apardı və bizi bir-birimizə təqdim etdi.
Mən qadınlarla münasibətdə heç vaxt ağciyər olmamışam. Onu
da anlaya bilməmişəm ki, nə üçün bəzi kişilər mustanqı tez
əhliləşdirməyi bacanr, qaranlıqda üzlərini qırxa bilir, örtülməsi zəruri
olan yerə bürünmüş mitkoi parçasını gördükdə isə birdən iflic olmuş
kimi, Allah bilir, tərləyib kəkələməyə başlayırlar. Səkkiz dəqiqədən
sonra miss Uiliala ilə birlikdə əmioğlu- əmiqızı kimi kroket şarlannı
uçururduq. Qız məhv etdiyim meyvə konservlərinin sayına görə məni
sanar, mən isə bir o qədər də təşvişə düşməyib Həvva adlı birisini
xatırlayır, ilk rastımıza çıxan otaqdaca meyvələrə görə baş verəcək
səhnəni xəyalım- daca quraşdınrdım... “Elə bil, Palestinadayıq,
düzdür?” - mən elə həlim və sakit söylədim ki, sanki, öz həmyaşıdımı
kəməndə salmağa çalışırdım.
Bax bu üsulla miss Uiliala Liraytda tezliklə özümə qarşı rəğbət
yaratdım və getdikcə dostluğumuz daha da möhkəmləndi. Qız
Pimiyent vadisində, əslində, yaxşı olan səhhətinin düzəlməsi üçün
qırx dərəcə istiliyi hava şəraitinə görə yaşayırdı.
Əvvəllər onu görmək üçün həftədə bir dəfə buraya gəlirdim.
Sonra hesablayıb gördüm ki, səflərimin sayını iki dəflə artırası olsam,
onunla iki dəfə artıq görüşə bilərəm.
Necə oldusa, həftələrin birində üçüncü görüş üçün vaxt ayırası
oldum. Bax elə o zaman da kökələrlə qırmızıgöz çobanın oyununa
düşdüm.
Həmin axşam ağzımda bir şaftalı və iki gavalı piştaxtanın
üstündə oturmuşdum, Emsli əmidən miss Uillalanın nə etdiyini
soruşdum.
-
O, - Emsli əmi dedi, - Qotur Eşşək vadisindən olan Cekson
Quşla at gəzintisinə çıxıb.
Bir şaftalı, iki gavalı çəyirdəyini udduqdan sonra aşağı düşə
bildim. Sonra dükandan çıxıb, atım bağlanan ağaca tərəf getdim.
-
O, at gəzintisinə çıxıb, - mən artdanımın qulağına pıçıldadım,
- Quş Ceklə - Çoban vadisindən olan Qotur Eşşəklə... sən bunun nə
demək olduğunu anlayırsan, dostum?
Çal atım özünəməxsus şəkildə ağladı. O, kovboy atı idi və qoyun
çobanlannı sevmirdi.
102
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |