Illik hesabat 2012. indd

56

İDARƏETMƏ 

İLL

İK HESABAT

2012

İLL

İK HESABAT

2012

AZ

Ə

RBAYCAN RESPUBL

İKASI

DÖVL

Ə

T NEFT FONDU

AZ

Ə

RBAYCAN RESPUBL

İKASI

DÖVL

Ə

T NEFT FONDU

İDARƏETMƏ 

57

Sxem 4.1.

 Dövlət Neft Fondunun təşkilati strukturu

---

Dÿryayè-möhèt (okean) 

mÿsnÿvèsè

ÿvayÿtÿ gþrÿ, bu mÿsnÿvini (mÿsnÿvi – ikilik demÿkdir 

vÿ bu øeir formasûnda beytin hÿr iki misrasû qafiyÿlÿnir) 

Nÿsimi qardaøûnûn yazdûüû bir mÿnzum mÿktuba cavab 

kimi yaratmûødûr. Hÿmin mÿktubun ilk beyti bu cördör:

Gÿl bu sirri alÿmÿ faø eylÿmÿ,

Xani-xasû amÿyÿ aø eylÿmÿ!

Qardaøû “sirr” deyÿrkÿn, orta ÿsrlÿrdÿ yalnûz se÷ilmiø insanlara 

(xas) aid olan gizli ezoterik biliklÿri nÿzÿrdÿ tuturdu. “Am” – xalq, 

kötlÿ demÿkdir vÿ Nÿsiminin qardaøû mÿslÿhÿt gþrmördö ki, 

xösusi adamlar ö÷ön ayrûlmûø biliklÿr kötlÿnin malû olsun. XlV-XV 

yözilliklÿrin bir sûra elm adamlarû döøönördölÿr ki, kamala ÷atmaq 

ö÷ön insanûn þyrÿnmÿli olduüu gizli elmlÿri hÿr kÿs baøa döøÿ 

bilmÿz.

Nÿsimi isÿ tamamilÿ baøqa fikirdÿ idi vÿ hörufizmdÿ insanûn 

kamilliyi ö÷ön nÿzÿrdÿ tutulmuø ezoterik biliklÿrin geniø xalq kötlÿlÿri 

arasûnda tÿbliü edilmÿsinin vaxtûnûn ÷atdûüûna inanaraq, qÿzÿllÿri vÿ 

baøqa øeirlÿri ilÿ bu biliklÿri yaymaq ö÷ön hÿm þzö, hÿm dÿ möridlÿri 

vÿ tÿlÿbÿlÿri ÷alûøûrdûlar. Bir ÷ox baøqa øeirlÿrindÿ olduüu kimi, bu 

mÿsnÿvisindÿ dÿ Nÿsimi kamil insan nÿzÿriyyÿsini tÿbliü edir vÿ 

bu cör insanûn ilahi mÿrtÿbÿyÿ ÷ataraq, “ÿnÿlhÿq” (mÿn haqqam) 

demÿyÿ layiq olduüunu gþstÿrirdi.

“Dÿryayi-möhit” mÿsnÿvisindÿ Nÿsiminin panteist döøöncÿlÿri þz 

bÿdii-fÿlsÿfi øÿrhini tapûr vÿ burada irfani øeirin bir ÷ox obrazlarûndan 

vÿ simvollarûndan istifadÿ olunur. ßsÿrdÿ makrokosm vÿ mikrokosmun 

vÿhdÿti kainat, tÿbiÿt vÿ cÿmiyyÿtin, xösusi halda insan fÿrdinin bir-

birindÿn ayrûlmazlûüû vÿ özvi baülûlûüû øÿklindÿ tÿqdim edilir.  

ÿ

v

N

k

---

Dÿryayi-möhit

Dÿryayi-möhit cuøÿ

 

gÿldi,

Kþvn

1

 ilÿ mÿkan xöruøÿ

2

 gÿldi. 

Sirri-ÿzÿl

3

 oldu aøikara,

Arif necÿ eylÿsin mödara?

4

Hÿr zÿrrÿdÿ gönÿø oldu zahir

5

 ,

Torpaüa söcud

6

 qûldû tahir.

7

Nÿqqaø bilindi nÿqø i÷indÿ,

Lÿl oldu ÿyan Bÿdÿxø i÷indÿ.

Acû su øÿrabi-kþvsÿr

8

 oldu,

Hÿr zÿhr nÿbatö øÿkkÿr oldu.

Tiryak mizacû tutdu aüu,

Lþlþi-mödÿvvÿr oldu daru.

9

Kölli yerö gþg hÿq oldu mötlÿq,

Sþylÿr dÿfö ÷ÿngö ney ÿnÿlhÿq.

10

Mÿscud

11

 ilÿ sacid

12

 oldu vahid,

Mÿscudi-hÿqiqi oldu sacid.

Hÿr qÿtrÿ möhiti-ÿzÿm oldu,

Hÿr zÿrrÿ Mÿsihö Mÿryÿm oldu.

13

Daøö kÿsÿk oldu vÿrdi-nÿsrin

14

,

Fÿrhad ilÿ Xosrov oldu Øirin.

Mÿøuq ilÿ aøiq oldu bir zat

15

,

Mÿhv oldu vöcudi-nÿfyö

16

 isbat.

Èman ilÿ köfr bir øey oldu,

Dadlu ilÿ acû bir mey oldu.

Øirkÿt

17

 aradan gþtördö vÿhdÿt,

Vÿhdÿtdÿn a÷ûldû babi-rÿhmÿt.

18

Can ilÿ tÿn oldu bir hÿqiqÿt,

Birikdi

19

 øÿriÿtö tÿriqÿt.

ßøya ikilikdÿn oldu xali

20

,

Baqi ÿhÿd oldu layÿzali.

21

Ey talib, ÿgÿr deyilsÿn ÿma

22

,

Gþr vÿdeyi-kölli mÿn ÿleyha!

23

Rÿf oldu hicab masivÿllah,

ßlqödrÿtö-vÿl bÿqai-lillah.

24

Qeyr oldu hÿlakö vÿch qaldû,

Bÿhr oldu øu kim, bu bÿhrÿ daldû.

25

Gÿr a÷uq

26

 isÿ bÿsirÿtin

27

 bax,

Gþr sÿndÿ hÿqivö getmÿ irax.

28

Gþr sÿn sÿni kim, nÿ cismö cansan,

Mÿqsudi-vöcudi-kön-fÿkansan.

29

×ön mþminÿ mþmin oldu mirat

30

,

Miratûna baxö anda gþr zat.

31

---

Hÿr kimsÿ ki, ÿsridi bu meydÿn,

Hÿyyi-ÿbÿd oldu zati-hÿydÿn.

32

Nÿfsini tanûdû, bildi rÿbbi,

Tþvhid

33

 yolunda ÿkdi höbbi.

34

Ey hÿqdÿn iraü olan ÿzazil,

Gÿr div degilsÿn, adÿmi bil!

Adÿmdÿ tÿcÿlli

35

 qûldû Allah,

Qûl adÿmÿ sÿcdÿ, olma gömrah!

36

Øeytani-lÿinÿ

37

 uyma zinhar

38

,

Anûn sþzönÿ inanma, ey yar!

Hÿqdÿn sana latÿtÿÿ

39

  gÿldi,

Hÿm vÿscödö

40

 ÿqtÿrib

41

 denildi.

×alûndû qiyamÿtin nÿfiri

42

,

Ey saüûr, eøitmÿdin sÿfiri.

43

Hÿørin

44

 gönö gÿldi, uyxudan dur,

Ènanmaz isÿn gþzönö a÷ gþr.

Uyxudan oyan ki, mÿhøÿr

45

 oldu,

Gþr necÿ zÿmanÿ pörøÿr

46

 oldu.

Sur önön eøitmÿdi qulaüûn,

Dayûndû

47

 bu kþprödÿn ayaüûn.

Nÿør oldu, oyan, quruldu mizan

48

,

Hÿør oldu

49

, inan, bilindi yÿzdan.

50

×ön mÿhrÿmi-“qul-kÿfa”

51

 degilsÿn,

Biganÿsÿn, aøina

52

 degilsÿn.

Hÿr kimsÿ ki, tanûdû bu canû,

Bir zÿrrÿyÿ saymadû cahanû.

Yerdÿn ÷ûxa gÿldi dabÿtöl-ÿrz

53

,

Uø

54

 sirrini eylÿrÿm sana ÿrz.

55

Hÿm xatÿm

56

 ola ÿlindÿ fÿrman

Yÿni ki, mÿnÿm bu gön Söleyman.

Musa mÿnÿm, uø ÿsa ÿlimdÿ,

Hÿqdÿn ÿzÿli qûlûc belimdÿ.

Möørikdÿn

57

 edÿr mövÿhhidi

58

 fÿrq,

Eyvah ana kim, iøi ola zÿrq.

59

Xÿlqin alinÿ basar ÿsayi,

Yÿni ki, bilin bu istivayi.

60

Ne÷ön ki, bu istivadÿdir hÿq,

Ol maliki-mölkö

61

 hÿyyö

62

 mötlÿq. 

Hÿqdÿn bu sirati-möstÿqimi

Bilgil ki, budur hÿqin nÿimi.

63

×ön sÿn ke÷ÿsÿn bu istivadÿn

64

,

Azad olasan qamu

65

 bÿladÿn.

Hÿm cÿnnÿtö hurö

66

, hÿm liqadûr

67

,

Rÿhman ilÿ ÿrøi-istivadûr.

68

---