İNFORMASİYA TƏHLÜKƏSİZLİYİ
________________________ 91 ____________________________
Avropada Alkindus kimi tanıyırlar.
əl-Kindi islam aləmində Aristotelin əsərlərinə müraciət
edən ilk alimdir. Aristotelin əsərlərindən qaynaqlanan alim
peripatetizmin (materializm ilə idealizm arasında tərəddüd
edən qədim yunan filosofu Aristotelin nəzəriyyəsi) əsasını
qoyur. Bu ərəfədə alim “Aristotel əsərlərinin xülasəsi”, “Beş
mahiyyət haqqında”, “Yaranmanın və məhv olmanın əsas
səbəbləri”, “Əşyaların müəyyən edilməsi və təsvir edilməsi”
əsərlərini yazır.
Aristotelin əsərlərini təhlil edən alim belə nəticəyə gəlir
ki, “qədim (köhnə) heç bir zaman mövcud olmayan ola
bilməz”. Köhnənin var olması heç bir şeydən asılı deyil, əgər
onun məhv olması üçün bir səbəb yoxdursa, o, məhv
olmayacaq və dəyişməyəcək, çünki o cisim deyil. Alim
kəmiyyətin keyfiyyətə keçməsində əvvəli olmayanları
materiya adlandırır. Bununla yanaşı alim qeyd edir ki, əsası
və atributu olmayan (fəlsəfədə substansiyanın ayrılmaz
xüsusiyyəti, ayrılmaz cəhəti, məsələn, hərəkət materiyanın
atributudur), səbəbsiz, əsli olmayan, vaxtından qabaq
dəyişməyən, bütün bunları insan düşüncəsi anlaya bilməz,
bunlar tədqiqat obyekti ola bilməz, deməli fəlsəfə
mövzusuda ola bilməz, çünki fəlsəfə ancaq olanların təbiətini
dərk edə bilir.
əl-Kindi
“Hind
cəbrinin
tətbiqi”,
“Ədədlərin
harmoniyası”, “Rəqəmlər baxımından vahidlik”, “Bərabəryanlı
çoxbucaqlılar”, “Dairənin iki nöqtəsini birləşdirən düz xəttin –
xordanın təxmini hesablaması”, “İzoperimetrik məsələlər
haqqında”, “Sonsuz ədədlərin və paralel xətlərin bölünməsi
haqqında”, “Kriptoqrafik
məlumatların
deşifrələnməsi
haqqında”, “Kürə daxilində qurulanlar haqqında”, “Kürənin
müstəvi üzərində layihələnməsi haqqında”, “Günəş
|
