İnformasiya təHLÜKƏSİZLİYİ

M = криптография 
                                       -3                          
M
ı
  = нултхсеугчлз  
К = ? 
 
 
Şəkil 4. Yuliy Sezar şifrələnməsinə nümunə 
 
Y.Sezar  şifrinin  xüsusiyyəti  onun  açarının  olmamasıdır.  3 
ədədi  açar  kimi  istifadə  edilə  bilməz,  çünki  o  məlumat 
göndərən  tərəfindən  seçilmir,  sadəcə  olaraq  hərfin  yerindən 
tərpədilməsi  üçün  istifadə  edilir.  Qeyd  etmək  lazımdır  ki, 
Y.Sezarın  rəhbərliyi  dövründə  göstərilən  hal  şifrin  asanlığı 
sayılmırdı. 
İndiki 
zamanda 
informasiyanın 
şifrələnməsi 
və 
deşifrələnməsi prosesi o qədər mürəkkəbləşdirilmişdir ki, lazım 
olan əməliyyatların  əl ilə həyata keçirilməsi mümkün deyil. Bu 
məqsədlə  proqram  təminatından  istifadə  edilir  və  bu  işlə 
məşğul olan şəxs lazım gəldikdə tamamilə şifrələmə alqoritmini 
bərpa edə bilir.  
Kriptoqrafik  proqram  təminatı  geniş  kütlə  üçün  nəzərdə 
tutulmayanda bu qayda-qanun pozula bilər. Məsələn, elektron 
səsvermə  sistemlərində,  hökumət  əlaqə  xətlərində  istifadə 

---