International Islamic Academy of Uzbekistan
Volume 3 | IIAU Conference 1 | 2022
Google Scholar indexed
Scientific-Theoretical and Practical Issues of
Psychology of Religion in Uzbekistan
DOI: 10.24412/2181-1385-2022-02-146-150
147
May 21
https://ares.uz/ Republican Scientific and Practical Conference
YOSHLARDA REPRODUKTIV ONGNI SHAKLLANTIRIShDA OILAGA
QADRIYATLI MUNOSABATNI TARBIYALASHNING PSIXOLOGIK-
PEDAGOGIK JIHATLARI
Nilufar Tulkunovna Rasulova
O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi
katta o‘qituvchisi
Lotos_411@mail.ru
Bugungi kun ta’lim jarayonida yoshlarda oilaga
qadriyatli yondashuvni
shaklllantirish dolzarb masallardan biri hisoblanadi. Zamonaviy ta’lim maktab
o‘quvchilarining ijtimoiy ahamiyatga ega bo‘lgan oilaga bo‘lgan munosabatini
shakllantirish uchun qulay shart-sharoitlarni ta’minlashga qodir. O‘rta maktab
o‘quvchilarining qadriyat munosabatlarini muvaffaqiyatli
tarbiyalashning asosiy
sharti - bu tarbiya shakllari, usullari va vositalarining kombinatsiyasi yig‘indisi
doirasida amalga oshiriladi.
Bizga ma’lumki, “tarbiya” tushunchasi pedagogikada yetakchi masalalaridan
biridir.
U keng va tor ma’noda qo‘llaniladi. Tarbiya keng ma’noda ijtimoiy hodisa
sifatida, jamiyatning shaxsga ta’siri sifatida qaraladi.
Bunday holda, ta’lim deyarli
sotsializatsiya bilan bir qatorda ko‘rib chiqiladi. Cheklangan ma’noda tarbiya
o‘qituvchi va o‘quvchilarning pedagogik jarayon sharoitida ta’lim maqsadlariga
erishish uchun maxsus tashkil etilgan faoliyati sifatida qaraladi.
I.P. Podlasiy quyidagi ta’rifni beradi: “Tarbiya –
shaxsni maqsadli
shakllantirish jarayonidir. O‘qituvchilar va o‘quvchilarning maxsus tashkil etilgan,
boshqariladigan o‘zaro hamkorligi, uning yakuniy maqsadi jamiyat uchun zarur va
foydali shaxsni shakllantirishdir ".
Ta’lim o‘z maqsadi sifatida shaxsning uyg‘un rivojlanishini ko‘zda
tutadi va
pedagogik jarayon ishtirokchilari o‘rtasidagi munosabatlarning insonparvarlik
xususiyatini nazarda tutadi.
Oilaviy qadriyatlarni tarbiyalash - bu oilaviy madaniyatni, axloqiy oilaviy
munosabatlarni
tarbiyalash,
bu
oilaning
barcha
a’zolari
minnatdorchilik,
kechirimlilik, sabr-toqat, mehnatsevarlik, ishonch kabi fazilatlarga ega bo‘lmasdan,
shuningdek, "burch" kabi tushunchalarni tushunmasdan tarbiyalash va shakllantirish
mumkin emas.
Oilaga qadriyatli munosabatni tarbiyalash o‘rta maktab o‘quvchilarini oilaviy
qadriyatlar
bilan tanishtirish, ularning hayotiy tajribasini, oiladagi xulq-atvorning
ma’nolari va usullarini, unga nisbatan qadriyatli munosabatni
shakllantirishning
pedagogik va ijtimoiy-madaniy jarayoni sifatida qaraladi.
Oilaning asosiy ustuvor yo‘nalishlari – bu:
oila mansublikni anglash bilan bog‘liq qadriyatlar;
