International refereed journal of design and architecture print issn



Yüklə 38,03 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə25/147
tarix17.11.2018
ölçüsü38,03 Mb.
#80180
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   147

MTD
www.mtddergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
Ocak  /  Şubat / Mart  / Nisan  2017 Sayı: 10 Kış - İlkbahar 
INTERNATIONALREFEREEDJOURNAL OF DESIGNANDARCHITECTURE
January / February / March / April 2017 Issue: 10 Winter – Spring
ID:147 K:248
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
 (ISO 18001-OH-0090-13001706 / ISO 14001-EM-0090-13001706 / ISO 9001-QM-0090-13001706 / ISO 10002-CM-0090-13001706)
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015/GE/17595)
46
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM MİMARLIK DERGİSİ
INTERNATIONAL REFEREED
JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE
PRINT ISSN: 2148-8142 - ONLINE ISSN: 2148-4880
Tablo 2. Zihin Haritalarında Tespit Edilen Mekânsal Ögeler
Yerleşim 
Alanları
Köy Meydanı
Turizm Evi, Ev
Mezarlık
Tarım 
Alanları
Bağ-bahçe, Tarlalar
Tarihi ve 
Arkeolojik Ögeler
Camii - Çeşme
Yatır- Çeşme
Değirmen
Geleneksel Kültür 
Ögeleri
Fırın
Samanlık - Ambar
Kültür Merkezi
Ulaşım
Yollar
Yollar
Yollar


MTD
www.mtddergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
Ocak  /  Şubat / Mart  / Nisan  2017 Sayı: 10 Kış - İlkbahar 
INTERNATIONALREFEREEDJOURNAL OF DESIGNANDARCHITECTURE
January / February / March / April 2017 Issue: 10 Winter – Spring
ID:147 K:248
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
 (ISO 18001-OH-0090-13001706 / ISO 14001-EM-0090-13001706 / ISO 9001-QM-0090-13001706 / ISO 10002-CM-0090-13001706)
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015/GE/17595)
47
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM MİMARLIK DERGİSİ
INTERNATIONAL REFEREED
JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE
PRINT ISSN: 2148-8142 - ONLINE ISSN: 2148-4880
Buna göre, erkek katılımcıların evleri dışın-
daki  mekânlarda  daha  fazla  vakit  geçirdik-
leri, dolayısıyla bu ögeleri çizimlerine dâhil 
ettikleri söylenebilir.
“Tarım Alanları” başlığı altında değerlendiri-
len ögeler ise bağ-bahçe ve tarlalardır. Bağ-
bahçe çizimlerine yalnızca kadın katılımcılar 
tarafından  zihin  haritalarında  yer  verildiği 
saptanmıştır.  Bu  veriye  göre  kadınların  bu 
alanda çalışması nedeniyle farkındalıklarının 
daha yüksek olduğu varsayılabilir.
“Tarihi  ve  Arkeolojik  Ögeler”  de  kültürel 
peyzaj  bileşenlerine  ait  bir  diğer  başlıktır. 
Kültürel peyzaj bileşenleri bu başlık altında 
tarihi  yapılar  ve  arkeolojik  kalıntılar  olarak 
gruplanmıştır.  Zihin  haritalarında  mahalle 
(köy)  sınırları  içinde  yer  alan  tarihi  yapıla-
ra  yer  verildiği  görülmüştür.  Cami,  çeşme, 
okul, değirmen ve yatır bu çizimlere örnektir. 
Çeşme ve cami mekânsal ögeleri zihin harita-
sı çizmesi istenen tüm katılımcılar tarafından 
belirtilmiştir. Bu ögelerin kültürel peyzaj bi-
leşenleri olarak dikkat çekici özellikte olduğu 
ve kırsal kimlik algısının oluşumunda etkili 
olduğu görülmüştür. Bu gibi ögeler mekânsal 
çalışmalar için nirengi noktası özelliği taşır. 
“Geleneksel Kültür Ögeleri” ise kültürel pey-
zaj bileşenleri sınıflandırmasında el sanatları 
atölyesi,  fırınlar,  çamaşırhaneler,  samanlık-
ambar ve şenlik alanı olarak ayrılmıştır. Zihin 
haritası değerlendirme formlarında fırın, sa-
manlık-ambar ve restorasyonu yapılmış eski 
bir bina olan kültür merkezi çizimlerinin ya-
pıldığı görülmüştür. 
Son olarak “Ulaşım” başlığı altında ana bağ-
lantı  yolu  ve  köy  içi  bağlantı  yolu  şeklinde 
gruplanmış olan yollar zihin haritası çizimle-
rinde yer verildiği görülen mekânsal ögeler-
dir.  Erkek  katılımcıların  zihin  haritalarında 
kadın  katılımcılara  göre  yollara  daha  fazla 
yer verdikleri görülmektedir. Yollar da tarihi 
ve arkeolojik ögeler başlığı altında değerlen-
dirilen mekânsal ögeler gibi nirengi noktası 
olma özelliği taşır. Bunun yanı sıra haritalar-
daki yönlendirmeyi de belirler.
Lynch 1960 yılında üç önemli Amerikan ken-
ti olan Boston, Jersey City ve Los Angeles’ta 
kentlerin  görünümüne  ilişkin  bir  çalışma 
yürütmüştür.  Yapmış  olduğu  çalışmada  gö-
rüştüğü  kişilerden  kentlerin  eskizlerinin  çi-
zilmesini,  “alanı  hiç  bilmeyen  birine  anlatır 
gibi”  birer  harita  oluşturmasını  istemiştir. 
Bu  haritalamaların  sonucunda  kent  imgesi-
nin içeriğini 5 temel başlık altında toplamış-
tır. Bunlar; yollar, sınırlar/kenarlar, bölgeler, 
düğüm/odak  noktaları  ve  işaret  ögeleridir. 
(Lynch, 2011: 15-52). Beydili Mahallesi’nde 
(köyü) yürütülen çalışmada oluşturulan zihin 
haritalarında da bu 5 ögeyi destekler nitelikte 
çizimler  yapıldığı  görülmüştür.  Katılımcılar 
zihinlerinde oluşturdukları mahalleyi (köyü) 
çizime aktarırken odak noktalarından, yollar-


MTD
www.mtddergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ
Ocak  /  Şubat / Mart  / Nisan  2017 Sayı: 10 Kış - İlkbahar 
INTERNATIONALREFEREEDJOURNAL OF DESIGNANDARCHITECTURE
January / February / March / April 2017 Issue: 10 Winter – Spring
ID:147 K:248
ISSN Print: 2148-8142 Online: 2148-4880
 (ISO 18001-OH-0090-13001706 / ISO 14001-EM-0090-13001706 / ISO 9001-QM-0090-13001706 / ISO 10002-CM-0090-13001706)
(Marka Patent No / Trademark)
(2015/04018 – 2015/GE/17595)
48
ULUSLARARASI HAKEMLİ
TASARIM MİMARLIK DERGİSİ
INTERNATIONAL REFEREED
JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE
PRINT ISSN: 2148-8142 - ONLINE ISSN: 2148-4880
dan, sınırlardan, bölgelerden ve işaret ögele-
rinden faydalanmıştır. 
Beydili  yerel  halkı  geleneksel  kültürlerini 
halen  yaşatan,  kırsal  yaşam  şeklini  sürdü-
ren  bir  topluluktur.  Her  yılın  Mayıs  ayında 
Hıdırellez  şenlikleri  yapılmakta,  mahalleye 
(köye) yerel turistler gelmektedir. Yerel halk 
yerleşimlerinin sahip olduğu doğal ve kültü-
rel özelliklerle birlikte kültürel potansiyelini 
ortaya koymaktadır. Dolayısıyla bu şenlikle-
rin yapıldığı alan onlar için önem teşkil etse 
de  katılımcıların  çiziminde  buna  rastlanma-
maktadır.  Katılımcıların  kırsal  kimlik  algısı 
değerlendirildiğinde kendilerine ait ve kendi-
lerini ait hissettikleri kişisel mekânlara daha 
çok  önem  verdikleri  görülmüştür.  Özellikle 
katılımcılardan  zihin  haritalarını  çizerken 
referans  aldıkları  başlangıç  noktalarını  be-
lirtmeleri  istenmiştir.  Kadın  katılımcıların 
yarısından  fazlası  yaşamakta  oldukları  ev-
lerinden  çizime  başlamış,  erkek  katılımcılar 
ise Nallıhan İlçe merkezinden mahallelerine 
gelirken izledikleri yolda mahalle (köy) giri-
şini  başlangıç  noktası  olarak  belirtmişlerdir. 
Katılımcıların  haritalarında  yer  verdiği  bir 
diğer  mekân  da  mahalle  (köy)  meydanıdır. 
Bu alan yerel halkın daha çok toplanma, mi-
safir  karşılama,  oturma-dinlenme  yeri  ola-
rak  kullanılmakta  aynı  zamanda  mahallenin 
(köyün)  girişinde  yer  alması  nedeniyle  de 
odak noktası ve mahalle içi yollara dağılma 
noktası olarak görülmektedir. Mahalle (köy) 
muhtarlığının  ve  kahvehanenin  de  bu  mey-
dan üzerinde yer alması, erkek katılımcıların 
tümünün  bu  ögeleri  çizimlerine  dâhil  etme-
lerini açıklar. Katılımcılar günlük hayatların-
da kullanmadıkları ve köy yerleşim sınırları 
içinde olmayan mekânsal ögeleri çizimlerine 
dâhil  etmemişlerdir.  Beydili  Kayası’nı  buna 
örnek göstermek mümkündür. Beydili Kayası 
mahallenin  tanınırlığı  ve  turizm  potansiyeli 
nedeniyle  önem  taşımakta  olmasına  karşın 
çizimlerde bu ögeye rastlanmamıştır.
Bunların  yanı  sıra,  zihin  haritası  değerlen-
dirme  formunda  katılımcılara  mahallelerini 
(köylerini)  en  iyi  tanımlayan  kelimeler  so-
rulmuş ve en fazla 5 adet kelime yazmaları 
istenmiştir.  Buna  göre  kadın  katılımcıların 
cevapları çeşitlilik göstermiştir. Dokumacılık 
ve  el  sanatları  en  fazla  yazılan  kelime/tabir 
olmuştur.  Diğer  kelimeler/tabirler  “yemek-
ler”,  “orta  oyunları”,  “tarihi  Yılman  çeş-
mesi”,  “Eyrek  çamı”,  “fırın”,  “düğünler”, 
“şenlikler”,  “turizm  evleri”  ve  “köy  hayatı” 
olup tümü eşit olarak tercih edilmiştir. Erkek 
katılımcıların  yazdığı  kelimeler  değerlendi-
rildiğinde, tercih edilen kelimeler kadınların 
yazdıklarına göre sınırlı ve az sayıda kalmış 
ve  kendi  içlerinde  ağırlıkları  değişmiştir. 
Erkek katılımcıların tümü “orta oyunları” ve 
“ekmek”  tabirlerini  yazmıştır.  Bunu  “halk 
oyunları”  ve  “turizm  evleri”  takip  etmekte-
dir.  Ayrıca  “çörekler”,  “türküler”,  “Beydili 
Kayası” ve “tarihi Yılman çeşmesi” kelime-
lerinin/tabirlerinin de yazıldığı görülmüştür.


Yüklə 38,03 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   147




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə