Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil, 2023-yil, may

2-rasm. Mahalliy byudjetlar daromadlari dinamikasi
6
 
Yyer soli
g‘ining ulushi 2015
-yilda 2,1 
foizni tashkil etgan bo‘lsa 2020
-yilga kelib ham 1,8 foizni 
tashkil etgan. Jadval ma’lumotlaridan ko‘rishimiz mumkinki, obodonlashtirish va ijtimoiy infratuzilmani 
rivojlantirish solig‘i va benzin, dizel yoqilg‘isi va gaz ishlatganlik uchun olinadigan soli
qning respublika 
soliqlariga birlashtirilishi mahalliy byudjet daromadlarida mahalliy soliqlarning kamayishiga olib 
kelgan. Bundan ko‘rinib turibdiki, mahalliy byudjet daromadlarini faqat o‘z daromadlari ya’ni, mahalliy 
soliqlar hisobiga shakllantirish imkoniyati kamaygan. 
6
O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot va moliya vazirligining tegishli yillar bo‘yicha ma’lumotlari asosida ishlab chiq
ilgan.
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
16000
18000
20000
2021 yil
2022 yil
2023 yil

---

www.e-itt.uz I SON. 2023

Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil, 2023-yil, may
10
 
Bizningcha, bugungi kunda mahalliy byudjetlar daromadlari barqarorligini ta’minlash uchun 
soliqqa oid qonunchilik asosida mahalliy soliqlar ro‘yxatini kengaytirish lozim. 
Jadval ma’lumotlaridan ko‘rinib turibdiki, tahlil etilayotgan yill
arda ayrim hududlar mahalliy 
byudjet daromadlari mahalliy byudjet xarajatlaridan kamni tashkil etmoqda. Bu esa o‘z navbatida, 
mazkur hududlar mahalliy byudjeti xarajatlarini moliyalashtirish uchun qo‘shimcha moliyaviy 
resurslarga ehtiyojni yuzaga keltiradi. 2020-yilda mahalliy byudjet daromadlari va xarajatlari 2019- 
yilga nisbatan kamaygan bo‘lsada, lekin yuqori byudjetdan moliyaviy yordam oluvchi hududlar soni 
ortmoqda. Mahalliy byudjetlar mahalliy hokimiyatlarning iqtisodiy imkoniyatidir. Mahalliy byudjet 
daromadlari qanchalik ko‘p bo‘lsa, shunchalik ushbu hudud aholisi farovonligi yuqori bo‘ladi.
Jadval ma’lumotlari tahlilidan ko‘rinib turibdiki, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 
07.06.2017-yildagi PF-5075-
son “Mahalliy byudjetlarni shakllantirishda joylardagi davlat hokimiyati 
organlarining vakolatlarini kengaytirish chora-
tadbirlari to‘g‘risida”gi Farmoni, shuningdek, 
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 29.06.2017
-yildagi 445-
son “Mahalliy 
byudjetlarning daromadlar bazasini kengaytirish zahiralarini aniqlash ishlarini tashkil etish chora-
tadbirl
ari to‘g‘risida”gi Qarorida ko‘zda tutilgan vazifalarning amalga oshirilishi natijasida mahalliy 
byudjetlarning daromad qismi birgina 2023-yilda 2022-
yilga nisbatan qariyb 17 trln. so‘mga ko‘p 
bo‘lishi prognoz qilinmoqda
(2-rasm).