______________Milli Kitabxana_______________
tərəcələrindən savayı heç bir avadanlığı olmayan mülkümüzdə mənlə oturub-
duran sakinləri Çürüklə Xızr Abı da tanımırlar məni.
Dəstanın adı "Sultan və Səməd"di.
Dinlə, əmi!
Adını daşıdığım əmim Mədəd Əmirli də iştirak eliyəcək bu dəstanda, atam
Sultan Əmirli ilə birlikdə bədbəxt, əzabkeş arvadı Gülgəz də, Gülgəzin Mədəd
adında çağası da. Sənin mələk Torksininlə özün kimi cəngavər oğlunu qatmıram
bura. Oğlun Səminin "dostan"ı ayrıdı. "Gizlin şair" danışacaq Səminin qəm
dəstanını. Cavanlığınızda sənə vurğun Gülbəniz Çax-çux qızı bu ağbirçək
vaxtında sənlə bərabər sənin oğluna da vurğundu. Onu unutmaq olmaz.
Nə oldu? Niyə diksindin, əmi? İnsan insana vurular, heyvana yox! Gülgəzin
istəkli rəfiqəsi - bacılığı Gülbəniz də insan deyilmi? Niyə gizlədim?! "Sultan və
Səməd" dəstanında lap iynənin ucu qədər də gizlin şey qalmamalıdı! Tam
mənada açıq, çılpaq həqiqət zərbələrilə öldürəcəm səni! Bəs necə?!
Başlayıram.
Burda, Yerdə mən səndən ayrılmışam, əmi. Yetmiş səkkizinci ilin yayında o
dəhşətli sənədi oxuduğum gün yox, İskəndər Rumi adlanan vəhşinin basqınları
zamanı, BağOdEy, Bağday ikən "Maday", "Midiya" adlandırılan vətənimiz
parçalananda ayrılmışam mən səndən... Bir şey başa düşdünmü bu dediyimdən?..
Sən necə, ey millətindən xəbərsiz "Milli Birlik", bir şey başa düşdünmü? Səndən
də o vəhşinin basqınları zamanı, Bağdayımız parçalananda ayrılmışam. Nə
deyirəm bu sözlərlə, ey "Birlik?" Bəlkə OdƏl - həqiqət Əli-filan deyiləm,
doğrudan da Dəli Mədədəm? Əlbəttə, belə çıxır. Əmma bir həqiqət də var ki, bu
Dəlinin bu qatil əmini bütün varlığı ilə sevən ürəyi var! Və çox qəribədir ki, bu
ürək, bu torpağın sakinləri olan insanabənzər torbalar yığını "Birlik" üzvlərini də
sevir!
Gah təhrif "Qrek"lə qucaqlaşırsan, gah təhrif "Ərəb"lə, gah təhrif Farsla, gah
təhrif "Rus"la! Mənə - özünə qılınc çəkirsən! Əmma yenə sevirəm səni, ey
"Birlik"! Niyə? Biləcəksən...
"Marlbora"lar qızanrdı, tüstü laylarının aralarına üfürülən tüstülər millənirdi.
Səməddən başqa, çayxana küncündə indi Çürüklə Abı da, Qəlyanlı qocalar da,
Şöşü ilə "Pyanıska şairlər" də ağlayırdılar. Xəlvətin kreslosunun arxasında,
Sudüşənli ruslar da, Dam direktor da, Nuru müəllim - Çoban Nuru ilə şagirdləri
də, qaz "peç"indən sağda, qapının ağzında, divar dibində Qonaqlılar, Tahirlilər,
Qurbanlılar da köyrəlmiş,
______________Milli Kitabxana_______________
dolmuşdular. Hətta, qaz peçinin dalında papağı bozaran Əlləzoğlu - Göbələk
Məmiş də pişik asqırtısı kimi "pi, pi" eləyə-eləyə ağlayırdı.
Cürə inildədi. Mədəd cürədən betər inildədi:
- Kimsən sən, ey "Birlik?!" OdƏrinə niyə "dəri" dedin?! BağOd-Ərinə niyə
"Moğdur", "madər", "pədər" dedin?! Birinci Aleksandrın zamanından indiyə
qədər
minbir
yerə
sürülə-sürülə
nəhayət
gəlib
Ağdaş
rayonunda
məskunlaşanlarımız hətta "Padar" - dağıdan deyirlər. Bağ-OdƏr bəndələri ikən
özlərini də "Padar" - dağıdan sayırlar. Bəli, Ağlıqlarını - SafAğlıqlılarını bilə-
bilə, dünya nemətlərindən savayı hər şeyə tüpürən "Padar!.." OdƏrini öldürüb,
kimlə birləşdin, ey "Padar" "Birlik?!" Bağlarını çarmıxa çəkə-çəkə, EvÜnə "fani"
deyə-deyə özün də fani olmursanmı, yoxa çıxmırsanmı, ey "Birlik?!"
BağOdƏr hara, "Padar" hara, ey Təhrif?!
Üçüncü beyti dinlə:
Bu yoxluqda varlıq Ündür, ey Təhrif,
Ünlə gələn Od sənindir, ey Təhrif,
Yan bu Oda, yox ol qurtar, ey Təhrif,
Bəlkə onda "haray" ƏrEyə döndü!
ƏrEy, bilirsiniz, GurOdumuz - vilayətimizdir, Uca İşıqdır, Fatehlərin təhrif
dillərində "Rey"ə, "Ray"a döndərildiyi zamandan bu günə qədər "haray" təpir,
qışqırır: "EvƏrEy OdƏriyəm mən!" OdƏr ikən "KiƏr"ə - "kir"ə, "kor"a, "kar"a
döndəriləriimiz nə "haray"ı eşidir, nə də EvƏrEyi görür, odur ki, "sən
məndənsən" deyən "Din"lə qucaqlaşır, "mən sənin böyük qardaşınam" deyən
"Rus"u bağrına basır. Bu qucaqlaşmanı görən BağMən isə "məğmun" -
"mağmın" Gizlin şair olub görün necə inildəyir.
"Dü beyti" üstə.
1
Rusla Farsın arasında
Parça-parça vətənim var.
Kimə deyim, necə deyim
İçəridən satanım var?!
"İçəridən satanım" kimdir, cənab "Padar?!" kimə satırsan vətəni?!
"Beyt" - BağOd, ərəbcə "ev", "məkkə" mənasında; burada həm də şerin "yarpağı" mənasındadır.
______________Milli Kitabxana_______________
Aşağı başdakı qara kresloda yapıxmış ət torbasından, şivyot kitelin boş qolu
altından yuxarıya ələm ağacı kimi ağ qol, ağ əl qalxdı.
-
Bura bax ey! Nə çərənnəyirsən?! Sən özünüzdən danışmalısan!
Mədəd, başını yana əyib şerin dəvamını gözləyən əmisinə gözucu baxıb, üzünü
Xəlvətə çevirdi.
Nə ölən kimi ölürəm,
Nə qalan kimi qalıram,
Üzüləndə Saz çalıram,
Belə həya çatanım var.
SimÜndən Ün alan Sazım,
Ünə sadiq qalan Sazım,
A laylay de, laylay,
Sazım, Millət adlı yatanım var!
"Ələm ağacı" yenidən ağardı:
-
Harda qaldı "Sultan və Səməd" dəstanı?!
Mədəd toxtaqlı idi:
-
Mə
"Divani" oxuyuram, qanmalısan ki, hələ təzə başlanır dəstanım. Diqqətli ol, - dedi.
Sonra gözlənilməz sözlər dedi:
-
Bir-iki il var ki, təzə söz eşitmisiniz: "Diskoteka". Al-yaşıl işıqlar içində cavan-
cavan oğlanlar, qızlar, dolan, boşalan bakallar, çılpaq bədənlərdə gəzən əllər. Kim gətirib
bunu xaricdən? Nə üçün gətirib, ey "Birlik?" Bu sözləri yadda saxlayın. Keçirəm dəstana:
"Çax-çux Xalıqın daxmasının qabağında palıd kötüyünün üstündə daş-tərəzi görünər-
görünməz, bütün kənd ora axışırdı və bu vaxt Əmirli nəslinin əzizərköyün yetirməsi
Səməd də, əmisi Sultanın, yəni rayon partiya komitəsinin birinci katibi Sultan Əmirlinin
dövlət "payokun"dan hər cür nemət dadıb özünü kişmiş acı saymadığına baxmayaraq,
dərhal o yığnağa tələsirdi ki, yığnağın içində qarışıqlıqda Çax-çuxun qızı Gülbənizə göz
vursun, Gülbəniz də öz bacılığı Gülgəzə göz vursun, sonra daxmanın xəlvət bir küncündə
çöməlib, önlüyünün ətəyini açıb, "atasından çırpışdırdığı" kişmişi Səmədlə Gülgəzin
qabağına tutsun ki, Səmədlə Gülgəz onun - Gülbənizin ətəyindən kişmiş yeyə-yeyə,
doyunca bir-birinin üzlərinə tamaşa eləsinlər"
Yəni Əmirli yeniyetməsi həm gələcək bibisilə sevişirdi, həm də gələcək dostu
Məsimin gələcək arvadı ilə!
Səmədin nəfəsi qaraldı.
Dostları ilə paylaş: |