Ишлаб чикариш дастури

Tayyorlash vaqti. Bu vaqt seriyalab ishlab chiqar sharoitida qo’llaniladi va yangi partiya detallarni chizmasini, texnologik jarayonni urganish uchun ajratiladi. Bundan tashqari, dastgohni sozlab, moslama va kesuvchi asboblarni almashtirish ishdan sung esa (partiya detallariga ishlov berilgandan sung) ularni yana qayta almashtirish kabi ishlar ham shu vaqt doirasiga kiradi.
Yo’qoridagilarni inobatga olib donaviy vaqt quyidagicha kurinishda buladi:
, min, (6.1)
bu yerda: t_a- asosiy vaqt, min; t_yor- yordamchi vaqt, min; t_xiz- ish joyiga xizmat kursatish vaqti, min; t_j- ishchining jismoniy extiyojini qondirish uchun sarflangan vaqt, min.
Donaviy-kalkulyatsiya vaqt esa:
, min, (6.2)
bu yerda: t_tay -tayyorlash vaqti, min; n- partiyadagi detallar soni.

Ishchining malakasini aniqlash

Vaqt me’yorlarini aniqlashda ishchining malakasi ham belgilanadi. Ishchining malakasini belgilashda ishlab chiqarish tarmoђidaga binoan malakaviy ta’rif ma’lumotlariga asoslaniladi.

Ishni bajarish uchun qancha boy tajriba va bilim talab qilinsa ishchining malakasi shuncha yo’qori buladi.
Donali ishlab chiqarishda dastgouni sozlash, kesuvchi asbobni o’rnatish, o’lchov asboblaridan foydalanish talab etilganligi sababli yo’qori malakali ishchi ishlaydi.
Yalpi ishlab chiqarish sharoitida aksariyat ishlar mexanizatsiyalashtirilgan va avtomatlashtirilganligi sababli hamda dastgouni va kesuvchi asbobni sozlovchi ishchi tomonidan sozlanishi, yo’qori malakali ishni talab etilmaydi.
Ishchilarga ish xaqqi belgilashda birinchi toifa asos qilib olinadi. Qolgan toifalar bo’yicha ish xaqqi belgilashda birinchi toifaga miqdorini ta’rif koeffitsientiga kupaytiriladi.


Nazorat savollari:

1. 
   Texnik me’yorlash nima?
   
2. 
   Vaqt me’yori qanday aniqlanadi?
   
3. 
   Texnik asoslangan vaqt me’yori nima?
   
4. 
   Vaqt me’yorini aniqlashni qaysi usullari mavjud?
   
5. 
   Donaviy vaqt nima va tarkibiy qismini tushuntirib bering?
   
6. 
   Ishchini malakasini aniqlashda nimalarga e’tibor berish kerak?
   
7. 
   Vaqti me’yori qachon qayta ko’rib chiqiladi?
   
8. 
   Yordamchi vaqt qanday aniqlanadi?
   
9. 
   Asosiy vaqt qanday aniqlanadi?
   

10. Operativ vaqt nima?
Adabiyotlar:

1. Balakshin B.S. Teoriya i praktika texnologii mashinostroeniya. Kn.1. Texnologiya stankostroeniya. M.: Mashinostroenie, 1982.-239s.

2. Kovshov A.N. Texnologiya mashinostroeniya. M.: Mashinostroeniya, 1987.- 320s.