Ишлаб чикариш дастури

d_p = d_n-2( _v + x_v) ( )
ravon bo’lmagan eskirish (15, b rasmda)
d_p = d_n-2( _{B max} + x_B). ( )
Valga ishlov berish uchun yechib olinganda metall qatlamini kamaytirish uchun, ikkinchi holatda uning markazdan siljishi miqdori x, bunda _Bmlnv. Unda ta’mirlash diametri d_p = dn- ( _vmln + _BmaK + 2Xv).
Biroq, ko’pchilik hollarda val markazi siljishiga yo’l qo’ymagan holda saqlash kerak.
Kattaligi 2 ( _V + x_v), 2 ( _vmln + x_v) va ( _vmin + _vmax + 2x_v) ta’mirlash intervali deb ataladi va val uchun bildirishga muvofiq z_V va teshik uchun z_d. Ta’mirlash intervalini bilgan holda, detallar uchun standart ta’mirlararo o’lcham tizimini ishlab chiqish mumkin.
Detallarni eskirganda har bir ta’mirlararo muddatni taxminan bir xil qabul qilish mumkin, ya’ni: _{1 2} ... _n„, val uchun bir qator ta’mir o’lchamlarini tuzish mumkin
D_p=d_H-2( _V+x_v)=d_n-z_B;
d_p2 = d_pl- 2( _B +x_B) = d_n -2z_v
d_pn = d_pn-1-2( _B + x_v) = d_H- nz_B.
O’xshash ko’rinishda va detaldagi teshik uchun bir qator ta’mirlash o’lchamini tuzish mumkin.
Mexanik ishlov berilgan detallarni qayta tiklashni bir necha marta amalga oshirish mumkin. Ta’mirlash sonini aniqlash uchun p detalning mustahkamligini hisobga olgan holda joiz eng kam diametrini bilish d_M, tsementlangan yoki yuza qatlamini toblash, shuningdek tutashma o’lchamini
d_n –d_m =2( _v + x_v)n. ( )
qaerda valni ta’mirlash soni:
Markazdan siljimasdan
n₁= n₂= ( )
Markazdan siljimasdan
n₂= (15.6)
Ta’mirlash o’lchami ostida detalga ishlov berishni tanlashda uni materiali va termik ishlov berish, eskirish kattaligi, ishlov berishni uzaytirish va dastgohli park soni hisobga olinadi.
Ta’mirlash operatsiyalari eng ahamiyatga molik bo’lgani qo’yidagicha: yo’nish, yoyish va ta’mirlash o’lchamiga mos teshiklarni silliqlash (shu bilan val diametri tegishlicha ko’payadi); ta’mirlash o’lchamiga mos valni yo’nish va silliqlash ( diametr bo’yicha teshik mos ravish kichrayadi); detalni payvandlashga qadar va undan keyin ishlov berish, suyultirib qoplash, metallizatsiyalash, xromlash, temirlash; shlitslarni to’g’rilash, rezьba, ariqcha va boshq. Ko’pchilik hollarda uncha katta bo’lmagan uzaytirishlar olib tashlanadi va toza ishlov berish olib boriladi. SHuning uchun qirqish asbobi geometriyasi va ishlov berish ' o’sha holatida qoladi, so’nggi ishlovdagidek mexanik ishlov beriladi.

Ta’mirlash o’lchamiga mos detalga ishlov berishni ana shunday operatsiyalardan keyin texnologik jarayonning oxirida bajarish maqsadga muvofiqdir, tuzatish,teshik-yoriqlarni payvandlab yamash va boshq. Toza ishlov berilgan yuzalarni shikastlanish va uncha katta bo’lmagan deformatsiyani bartaraf etish, bukilish va qiyshayishdan ehtiyot qilishga imkon beradi.
Ta’mirlash o’lchami usuli ta’mirlash korxonalari sharoitida keng qo’llaniladi, boshqa usullar bilan taqqoslagan u ancha arzon bo’lib, murakkab va qimmatbaho detallarni qayta tiklash imkonini beradi, ta’mirlash o’lchami chegarasida o’zaro almashishni ta’minlaydi, universal uskunalardan foydalanishni ta’minlaydi. SHu bilan ko’p marta detallarni qayta tiklashda ana usul xizmat qilish muddatini qisqartiradi, ehtiyot qismlar nomenklaturasini oshiradi va shu munosabat bilan ta’mirlash, rejalash, saqlashni murakkablashtiradi.
Tutashmalarni ta’mirlash qo’shimcha detallar yordamida bajariladi, bunda stakan shaklidagi maxsus kirgizmani eskirgan teshiklarga o’rnatish, vtulkaning o’tish joyi, halqa, ish qo’yma va boshqa to’ldiruvchi detallardan iborat.
Buning uchun ishlov berilgan teshiklar vtulkaga presslanadi va zarur o’lchamga ega bo’lguncha yo’niladi. Valga ishlov berishni 6- (kvalitet) detallarga ishlov berish aniqligi darajasi(g, R, S), vtulkaga bo’lsa 7- kvalitet (R, S) yoki U8. Vtulkani mustahkamlash, rezbali shtift o’rnatish, vint, shuningdek svarkalash taranglik bilan o’tkaziladi.
Qo’shimcha detal (vtulkalar) uchun materiallar qayta tiklanayotgan detalning materialini hisobga olgan holda tanlanadi. Ushbu yo’l bilan detalning qismlarini ham qayta tiklash mumkin. SHunday qilib, agar val-shesterna val uchun tuzatib bo’lmaydigan eskirishga ega bo’lsa, unda shesterna kesiladi, undagi teshik yo’niladi unga yangi val bostiriladi (presslanadi).
Valning shlitsli qismida tuzatib bo’lmaydigan eskirish holatida u kesib tashlanadi va yangisiga almashtiriladi (15.2, a rasm.). SHesterna yaroqsiz holga kelsa tishli g’ildirak blokida u qirqiladi va gardishga almashtiriladi. (15.2, b rasm.).

OLIY TALIM FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI NAVOIY DAVLAT KONCHILIK VA TEXNOLOGIYALAR UNIVERSITETI

KONCHILIK FAKULTETI
"KONCHILIK ELEKTR MEXANIKASI" KAFEDRASI