Ишлаб чикариш дастури

Konstruktiv (tuzilishni ifodalovchi) baza deb konsiruksiyani (tuzilmani) ishlab chiqishda boshqa detallarni o‘lchamlarini va holatlarini belgilovchi yuzasiga (yuzalar, chiziqlar, nuqtalai
yig‘indisi) aytiladi. Konstruktiv yuza real, agarda u material yuzani ifodalasa, yoki geometrik, agarda u geometrik o‘qdan iborat bo‘lsa, ko‘rinishda bo‘ladi.
Bazalarning erkinlik darajasini yo‘qotish bo‘yicha quyidagi ko'rinishlari bo:lishi mumkin. o‘rnati$h bazasi - zagotovkani uchta erkinlik darajasitb bitta koordinata o‘qi bo‘yicha harakatlanish va boshqa o‘q bo‘yicha aylanishi yo‘qotiladi.
Tayanch bazasi - zagotovkani bitta erkinlik darajasini - bitta koordinata o‘qi bo‘yicha harakat yoki 111 — o‘q atrofick aylanishini yo‘qotiladi. Bazalar ko‘rinishi bo‘yicha quyidagi bazalar bo‘ladi. Ko‘rinmas - (berkitilgan) baza - bunda zagotovka bazasi ko‘zda tutilgan yuza, o‘q yoki nuqta ko‘rinishida bo‘ladi. Aniq (ayon) baza — bunda zagotovkani baza real tekisliк belgilangan nuqta yoki belgilar kesishgan nuqta ko'rinishida bo’ladi.
Bazalarning doimiylik tamoyili deb texnologik jaiayonning barcha amallarini bajarishda detaining bitta yuzasidan o‘matishbazasi sifatida foydalanishga aytiladi. Agar da yuqoridagi tamoyilga amal qilish qiyin boisa, u holda о‘rnatish bazasi sifatida boshqa yuzalarga nisbatan aniq
o’lcham bilan belgilanuvchi xizmat vazifasiga bevosita ta’sir etuvchi yuza olinadi. Xuddi shuningdek, bitta yuza turli xil baza vazifasini bajara oladigan qilib tanlab olish kerak, chunki bu ham detaining tayyorlashda yuqori aniqlikni ta’minlaydi.Shu maqsadda bitta yuzani ham oichov, ham o‘matish bazasi sifatida foydalanish maqsadga muvofiq boiadi. Agarda
bu juftlikka yigish bazasi ham qo‘shilsa yanada yuqori mexanik ishlov berish aniqligiga erishish mumkin. Xuddi shu yondashish bazalami qo‘shilish tamoyili deb yuritiladi.