Işmaqdansa

ə
rbaycan dilinin 
ü
slublar
ı
M
ə
i
şə
t 
ü
nsiyy
ə
t
B
ə
dii
Elmi
R
ə
smi-
ə
m
ə
li
Publisistik

---

69 
və sintaksisə malik olması yazıĢmalarda söz qıtlığından asılı 
deyildir. Digər tərəfdən müasir mərhələdə dillərarası münasi-
bətlərdə iki vacib faktor qloballaĢmaqda davam edir. 
1. 
Ġctimai təfəkkürdə 
«diferensiasiya»
, ixtisaslaĢma baĢ 
verir. Məhz bu zəmində dilin zənginliyinə yol açılır. 
2. 
Cəmiyyətin subyektlərinin maraq dairəsi geniĢləndikcə 
funksional üslublar arasında 
«inteqrasiya»
faktoru xeyli aktual-
laĢır. 
Rəsmi-əməli funksional üslub haqqında ortaya qoyduğumuz 
fikirlər olduğu kimi digər dillərdə də mövcuddur. Əgər bu üslu-
bun tam açıqlaması üzərində düĢünsək, istər-istəməz fikirlər 
üst-üstə düĢməlidir.Yəni, rəsmi-əməli üslub kifayət qədər yığ-
cam, emosional-
eksspresiv leksikanın yer almadığı, konkretliyi 
və dəqiqliyi ilə seçilən bir üslubdur. Bu üslubda yüksək 
dərəcədə tərtibatçılıq mədəniyyəti tələb olunur. Ancaq bütün 
hallarda söhbət dildən getdiyindən qeyd olunmalıdır ki, dil 
vahidlərindən məqsədyönlü istifadə olunması birbaĢa təfəkkür 
tərzi ilə bağlıdır və tərtibatçılıqla qarıĢdırılmamalıdır. 
Tərtibatçılıq hətta peĢəkarlıq da sayıla bilməz. Bu olsa-olsa 
səriĢtə kimi qiymətləndirilməlidir və vərdiĢdən kənar deyildir. 
Beləliklə, rəsmi-əməli üslubda dil bilmək səviyyəsi yalnız hazır 
qəliblərdən, sintaktik konstruksiyalardan (Ģtamplardan, kliĢelər-
dən,freymlərdən) istifadə olunmasına yol açmır, əslində sənədin 
məzmun dolğuna xidmət edir. Rəsmi-əməli üslub müxtəlif 
janrlardan istifadə olunmaqla diplomatik fəaliyyət sferasında 
beynəlxalq müqavilələrdən və saziĢlərdən tutmuĢ ən xırda 
sənədlərə qədər nə varsa orada özünü təzahür etdirir və öz 
hökmünü iki istiqamətdə vermiĢ olur.