Işmaqdansa

Bilik 
yalnız məqsədə xidmət etdikdə informasiyaya çevrilir.
Bu 
inc
ə
likd
ə
n yan 
ö
tm
ə
k v
ə
onu n
ə
z
ə
r
ə
almamaq m
ü
mk
ü
n deyildir. 
Çü
nki fakt (y
ə
ni informasiya) 
ü
nsiyy
ə
tin mayas
ı
d
ı
r. Faktlar 
istifad
ə
olunmad
ı
qda sand
ı
qda saxlan
ı
lan zin
ə
t 
əĢ
yas
ı
ndan 
savay
ı
bir 
Ģ
ey deyildir. 
Yadda sa
xlamaq lazımdır ki 
«Həqiqət heç kəsə büllur 
kimi saf g
əlib çatmır və çatmayacaq» 
– deyən antik dövrün 
filosofu 
Ksenofan
ona iĢarə edirdi ki, həqiqəti əldə etmək 
lazımdır. Bu çətin iĢin öhdəsindən gəlmək üçün danıĢanın 
kifay
ət dərəcədə elmi-nəzəri və təcrübi bilgiləri də azdır. 
H
əqiqəti üzə çıxarmaqda faktlara söykənmək, qarĢı tərəfi 
onların gücü ilə inandırmaq, daha doğrusu, özünəməxsus 
strategiya qurmaqla ist
əyinə nail olmağın mümkün yollarını 
araĢdırmaq tələb olunur. 
Ġstənilən elm sahəsində informasiya zaman keçdikcə
tükənməyən,əksinə il-ildən zəginləĢən və püxtələĢən, dinamık
inkiĢafa təkan verən və yeni informasıyaların meydana çıxma- 
sına səbəb olan bir anlayıĢdır. Eyni dərəcədə də informasiya 
kommunikativ fəaliyyətin həm predmeti, həm vasitəsi və həm də
məhsuludur. 
Ġnformasiyanın ötürülməsi prosesi adlandırdımız kommu- 
nikasiyan
ın təbıəti axıra qədər öyrənilmədiyindən anlaĢmaya əks
t
əsir göstərən amillər haqqında da, birmənalı fikir söyləmək 
olduqca 
çətindir.Bu çətinlik kommünikasiyanın zaman və məkan 
i
çində baĢ verdiyindən, kommunikativ akt iĢtirakçılarının fərdi 
psixo-fizioloji g
östəricilərindən, istifadə etdiyi dilin incəliklərinə
b
ələdliyindən, məqamın xüsusiyyətlərindən, rol və status tələb-
l
ərindən,milli mənsubiyyətindən və mədəniyyətindən qaynaq-
lan
ır. Bütün sadalananları bir adla adlandırsaq deməliyik ki, 
bunlar kommunikativ manel
ərdir və informasiya ötürülməsini bu
v
ə ya digər dərəcədə əngəlləyir. 

---

8 
B
əzən belə bir yanlıĢ qənaət ortaya qoyulur ki, dil ilə
komm
ünikasiya, mahiyyət etibarilə, monoloqdur, yəni birtərəfli 
qaydada informas
ıya ötürülməsi prosesidir. Tamamilə yanlıĢ olan 
bu yana
Ģma yalnız kommünikasiya ilə ünsiyyət arasında fərq 
olmas
ı istəyini tamamlamaq üçün ortaya atılan qeyri-elmi və 
qeyri-m
əntiqi yanaĢmadır.Kommünikasiya yalnız interaktiv səciy-
y
əli proses deyildir, o həm də transaktivliyi ilə diqqəti çəkir. Axı 
insan kommunikat
ıv aktin istənilən məqaminda həm informasi-
yan
ın ötürücüsü,həm də qəbuledici rolunda təsəvvür olunmalıdır. 
Bu proses keçmidə olanları, indi baĢ verənləri və gələcə- 
yi proqnozlaĢdırmaqa imkan verən hadisədir. Kommunikasiya
zaman içində davamli olduğundan sərhədləri haqinda qəti fikir
söyləmək də çətindir.Onu da bilməliyik ki, anlaĢma fikrin nə dərə-
c
ədə aydın, dəqiq və məntiqli olmasından birbaĢa asılıdır.Hər 
Ģeydə kommunikantı hədəfləməkdənsə kommunikator öz öhdə-
sin
ə düĢənləri aradan götürməklə kommunikativ maneələrin dəf 
olunmasında qarĢı tərəflə əl-ələ verməlidir. Çünki,