İsmayil haciyey naxçivan muxtar respublikasinin iCTİm ai-Sİy ast HƏyati, sosial-iQTİsadi VƏ
Yüklə 4,47 Mb. Pdf görüntüsü
|
bitirən məzunlar arasm da fərqlənmə attestatı olan şagirdbrin sayı- nın artmasıdır. 2009-cu ildə orta məktəbi bitirən şagirdlərdən 129-u fərqlənmə attestatı almışdırsa, 2010-cu ildə bu göstərici 137-yə çat- mışdır. M uxtar respublikanm ümumtəhsil məktəblərinin 32-dən artıq məzunu dünyanm nüfuzlu ali məktəblərində təhsil alır, gənc mütəxəssis kimi yetişirlər. Son on beş il əzində muxtar respublikamızda yeni təhsil ob- yektlərinin inşası prosesinin yüksək dinamikası ümumilikdə cəmiy- yətimizin tərəqqisi ilə bağlı pozitiv meylləri konkret faktlarla xarakterizə etməyə imkan verir. 1995-2010-cu illərdə muxtar respub- likamızda ümumilikdə 225 təhsil ocağı, o cümlədən 8 ali təhsil in- frastruktur obyekti, 68374 şagird yerlik 168 orta məktəb, 1835 yerlik 15 uşaq bağçası, 20 musiqi məktəbi və 14 digər təhsil ocağı tikilərək, yenidən qurularaq və ya əsaslı təmir olunaraq istifadəyə verilmişdir [11, s. 154]. Məktəblərə, məktəblilərə, onların hərtərəfli inkişafma hər cür qayğı göstərilir. M əktəb kitabxanaları zənginləşdirilir, məktəblilər pulsuz dərsliklərlə təmin olunur. 2005-2009-cu illərdə məktəb kitab- xanalarma 1 milyon 13 min 539 nüsxə dərslik, 394 adda 539639 ədəd bədii ədəbiyyat, 1450 ədəd Azərbaycan Milli Ensiklopediyasmm xüsusi nəşri, 450 ədəd Naxçıvan Abidələri Ensıklopediyası, 15 fənn üzrə 140 adda 74510 ədəd əyani vəsait, 440 ədəd “Naxçıvan xanlığı” kitabı verilmişdir. M uxtar respublika rəhbərinin diqqət və qayğısı sayəsində 2005-ci il avqust ayından ümumtəhsil məktəblərinin I-XI sinif şagirdləri dərsliklərlə pulsuz təmin edilmişdir. Sonrakı illərdə də bu iş davam etdirilmişdir. M uxtar Dövlətin başçısmm təşəbbüsü və şəxsi himayəsi sayəsində bir neçə ildir ki, valideyn himayəsindən məhrum olan uşaqlara hədiyyələr verilir. A ta və ana nəvazişindən məhrum olan kimsəsiz şagirdlər geyim, dərslik və digər ləvazimat- larla təmin olunurlar. Naxçıvan M uxtar Respublikasımn ümumtəhsil məktəblərinin vahid məktəbli forması ilə təmin olunması muxtar respublika rəh- bərliyinin həmişə diqqət mərkəzində olmuşdur. M uxtar respublika- nın ümumtəhsil məktəblərinin pedaqoji kollektivləri və şagirdləri uyğun formadan istifadə edirlər. Bu da öz növbəsində həm təlimdə, həm də tərbiyədə müsbət rol oynayır. 162 2005-ci ildən başlayaraq m uxtar respublikada təhsil yarmar- kaları keçirilir. H əm in il keçirilən təhsil yarm arkasmda 119 nəfər gənc mütəxəssis işlə təmin olunmuş və ucqar dağ kəndlərinə göndəriş almışdır. 2006-cı və 2007-ci illərdə də belə yarmarka keçirilmişdir. 2007-ci il təhsil yarm arkasm a 178 nəfər ixtisaslı mütəxəssis müraciət etmiş, bunlardan 144 nəfəri kənd məktəblərində işlə təmin olunmuş- lar. N axçıvan M uxtar Respublikasm da məktəbəqədər tərbiyə müəssisələrinin geniş şəbəkəsi mövcud olmuşdur. 1995-2010-cu il- lərdə məktəbəqədər müəssisələrin geniş şəbəkəsi yaradılmış, yeni bi- nalar tikilmiş və ya əsaslı şəkildə yenidən qurularaq istifadəyə verilmişdir. Bu dövrdə 1835 yerlik 15 məktəbəqədər müəssisə istifa- dəyə verilmişdir. M əktəbəqədər müəssisələrin 87 faizi yenidən qu- rulmuşdur. M uxtar respublikada 44 məktəbdənkənar uşaq müəssisəsi, o cümlədən gənc təbiətçilər, rəsm, idman, şahmat və b. fəaliyyət gös- tərirdi. O nlarda çoxlu sayda şagird müxtəlif m araq sahələri üzrə qruplara cəlb olunm uşdu. Şahbuz rayonunda Uşaq Yaradıcılıq Mərkəzi, Şahm at Məktəbi, Culfa və Şərur rayonlarm da Şahmat məktəbi tikilmiş və müasir avadanlıqlarla təchiz olunmuşdur. Bun- lardan başqa m uxtar respublikada Texniki Yaradıcılıq, Turist-Di- yarşünaslıq və Ekoloji Tərbiyə Mərkəzlərinin daha yaxşı fəaliyyəti üçün müvafiq binalar ayrılmış, onlar yüksək səviyyədə təmir edilərək şagirdlərin ixtiyarına verilmişdir. M uxtar respublikada 8 məktəb- dənkənar tədris müəssisəsi tikilmiş və ya yenidən qurulmuşdur. Naxçıvan şəhərindəki Şahmat mərkəzində beynəlxalq yarışlarm keçirilməsi üçün hər cür şərait vardır. Heydər Əliyev Uşaq-Gənclər Yaradıcılıq Mərkəzinin, Naxçıvan Regional Peşə-Tədris Mərkəzinin, Tədris Peşə Liseyinin N axçıvan Regional M ərkəzinin binaları yenidən q u ru laraq istifadəyə verilmişdir. 2010-cu ilin sentyabr ayında Culfa şəhərində 2 məktəb, 1 uşaq bağçası və 1 məktəbdənkənar müəssisə tikilmiş və ya əsaslı təmirdən sonra istifadəyə verilmişdir. Texniki Yaradıcılıq Mərkəzində, Ekoloji Tərbiyə Mərkəzində və Uşaq Yaradıcılıq M ərkəzində hər cür şərait yaradılmışdır. R espublikam ızda ümum təhsil məktəbləri müəllimlərinin həyat səviyyəsi və onlarm əməyinin qiymətləndirilməsi də dövlətimi- 163 zin diqqət mərkəzində saxlanılmış və qayğı göstərilmişdir. Son bir neçə ildə təhsil işçilərinin əmək haqları bir neçə dəfə artırılmışdır. Ən qabaqcıl 50 məktəb və 100 müəllim ölkə rəhbəri tərəfindən müka- fatlandırılmışdır. Son üç ildə m uxtar respublikamızdan 9 məktəb ölkə Prezidentinin sərəncamı ilə “ İlin ən yaxşı ümumtəhsil məktəbi” və 15 müəllim isə “Ən yaxşı müəllim” müsabiqəsinin qalibi adma layiq görülərək mükafatlandırılmışlar. Son beş ildə m uxtar respub- likamızdan 35 nəfərə Azərbaycan Respublikasmm Əməkdar müəl- limi, 45 nəfərə Naxçıvan Muxtar Respublikasınm Əməkdar müəllimi fəxri adı verilmiş, 32 nəfər isə “Tərəqqi” medalı ilə təltif olunmuşdur [6, s. 195-196]. 1996-cı ildən orta ixtisas və ali təhsil müəssisələrinin inkişafına da diqqət artırılmış, onlarm maddi-texniki bazasmm möhkəmləndi- rilməsinə fikir verilmişdir. 2004-2005-ci dərs ilində üç orta ixtisas təhsil müəssisəsində 1255 nəfər tələbə təhsil alırdı. 1995-2000-ci il- lərdə bu təhsil müəssisələrində 1500-dən çox ixtisaslı kadr hazırlan- mışdır. Hazırda m uxtar respublikada Naxçıvan Tibb Kolleci, Naxçıvan Musiqi Kolleci və Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci fəa- liyyət göstərir. Kolleclərdə müvafiq olaraq 5 ixtisas üzrə 525 tələbə, 11 ixtisas üzrə 442 tələbə və 8 ixtisas üzrə 323 tələbə təhsil alır. Ümu- miyyətlə, hər üç kollecdə 24 ixtisas üzrə 1295 nəfər tələbə təhsil alır. Tələbələrin təlim-tərbiyəsi ilə 185 müəllim məşğul olur. Son 15 ildə muxtar respublikada ali təhsil müəssisələrinin hə- yatında da ciddi dəyişikliklər baş vermişdir. Özəl ali təhsil müəssisələrinin yaranması, dövlət ali məktəb- lərində pullu təhsil formasmm tətbiqi Naxçıvanda da özünü gös - tərdi. Ölkə Prezidentinin Sərəncamı ilə Azərbaycan Müəllimlər İnstitutu və bölgələrdə filialları yaradıldı. Naxçıvan Müəllimlər İn- stitutu da 13 iyun 2000-ci ildə Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun filialı kimi yaradıldı. Naxçıvan M uxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin təşəbbüsü ilə bu filial 2003-cü ildə müstəqil ali məktəbə çev- rildi. İki ixtisasla fəaliyyətə başlayan Müəllimlər İnstitutunda ha- zırda 5 ixtisas üzrə yüksək ixtisaslı kadrlar hazırlanır. Naxçıvan Müəllimlər İnstitutunun əyani və qiyabi şöbəsində 721 nəfər tələbə təhsil alır. Onlarm təlim-tərbiyəsi ilə 65 nəfər professor-müəllim he- yəti məşğul olur. 164 Yüklə 4,47 Mb. Dostları ilə paylaş:
|