OTl
Hİa
-
■
*&
&,
1
ğımı arzu edirsə, buna etiraz etmirəm. Mənim başlıca arzum Azər-
baycam siyasi
vo iqtisadi cəhətdən müstəqil, demokratik respublika
kimi görməkdir» [9, 2003, 22 iyul].
Bir aydan sonra - 21 avqust 1990-cı ildə Naxçıvan MSSR Ali
Sovetinin Rəyasət Heyəti qərara aldı: «Naxçıvan şəhərində anadan
j
olduğunu, təhsil aldığmı, uzun illər xidmət etdiyini və hazırda Ümu-
'ı
mittifaq təqaüdçüsü olub Naxçıvan şəhərində yaşadığmı nəzərə ala-
||
raq, Naxçıvan M SSR Konstitusiyasmm 28-ci maddəsinə uyğun
|
olaraq, 1923-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan pasportu olan, azər-
*l
baycanlı Heydər Əliyev - Heydər Əlirza oğlu Əliyev yoldaş Naxçıvan
!
MSSR vətəndaşı sayılsın» [19,s.45].
Heydər Əliyev respublikanm müxtəlif bölgələrindən gəlmiş
j
nümayəndələrlə görüşlər keçirdi, onları müstəqillik uğrunda axıra-
dək mübariz olmağa çağırdı.
1
Naxçıvanda yaşayan Heydər Əliyevə böyük ehtiram və hör-
mət, el sevgisi və xalq məhəbbəti onun vətən, xalq qarşısmda
gördüyü işlərə, etdiyi xidmətlərə görə idi və günü-gündən artırdı.
Ijl
Azərbaycan SSR və Naxçıvan MSSR xalq deputatlığma namizədlər
| j
irəli sürüləndə naxçıvanlılar tərəddüd etmədən Heydər Əliyevin na-
ı
mizədliyini yekdilliklə müdafıə etdilər.
Sentyabrm 30-da Azərbaycan SSR xalq deputatlarmm və
yerli xalq deputatları sovetinin seçkiləri keçirildi, Heydər Əlirza oğlu
!
Əliyev Azərbaycan SSR-in xalq deputatı və Naxçıvan MSSR-in xalq
deputatı seçildi.
i
|
J
1.5. Naxçıvanda dövlətçilik ənənələrinin bərpası
Naxçıvan M SSR Ali Sovetinə seçilmiş deputatlarm 1990-cı il
noyabrm 17-də ilk sessiyası keçirildi. Həmin sessiyaya sədrlik etmək
Heydər Əliyevdən təkidlə xahiş edildi. O ərəfədə Azərbaycanda icti-
1
mai-siyasi vəziyyət həddindən artıq mürəkkəb olduğundan sessiyaya
sədrlik etmək müdriklik və siyasi uzaqgörənlik tələb edirdi.
I
Heydər Əliyevin sədrlik etdiyi həmin sessiya təkcə Naxçı-
vanda yox, bütün A zərbaycanda tarixi bir hadisə oldu. Naxçıvan
MSSR Ali Sovetinin birinci sessiyası «Naxçıvan MSSR-in adınm
dəyişdirilməsi haqqmda», «Naxçıvan M R Ali Dövlət hakimiyyəti
35
orqanı haqqında», «Naxçıvan M uxtar Respublikasmm dövlət rəm-
zləri haqqmda», «1990-cı ilin yanvar aymda Bakı hadisələrinə siyasi
qiymət verilməsi haqqmda» və b. tarixi qərarlar qəbul etdi [20,s. 129-
131, 148-150].
Azərbaycanda ilk dəfə olaraq bu sessiyada milli dövlətçilik
ənənələrinin dirçəldilməsi baxımmdan, müstəqilliyə can atan Azər-
baycan üçün böyük əhəmiyyət kəsb edən bir sıra qərarlar qəbul
edildi. Sessiya Naxçıvan MSSR admdan «Sovet Sosialist» sözlərinin
çıxarılması, Naxçıvanm Ali Sovetinin admı dəyişərək onun bundan
sonra Naxçıvan M uxtar Respublikasmm Ali Məclisi adlandırılması
haqqmda qərar qəbul etdi. Ali Məclisin birinci sessiyası Azərbaycan
Cümhuriyyətinin üçrəngli dövlət bayrağmın bərpa edilməsi, onun
Naxçıvan M R-in dövlət bayrağı kimi qəbul edilməsi haqqm da mə-
sələyə baxdı. 1990-eı il noyabrm 17-də həmin bayraq alqış sədaları
altmda sessiya keçirilən zala gətirildi. Sessiya Azərbaycan Cümhu-
riyyətinin bayrağmm dövlət bayrağı kimi qəbul edilməsi haqqm da
qanunvericilik təşəbbüsü ilə çıxış etdi. Həmin sessiyada 1990-cı ilin
yanvar hadisələrinə siyasi
qiymət verilməsi, Bakıda fövqəladə vəziy-
yətin götürülməsi və Dağlıq Qarabağda vəziyyət haqqmda, habelə
digər mühüm əhəmiyyətli qərarlar qəbul edildi [19, s.66-95; 39, 1990,
18 noyabr].
D eputat Afıyəddin Cəlilov sessiyanm iclasmda Naxçıvan
M uxtar Respublikası Ali Məclisinin ilk sədri seçildi [24,s.46].
Naxçıvanda bu cür gözlənilməz addımlarm atılması bilavasitə
Heydər Əliyevin təşəbbüsünün nəticəsi idi. Hələ Bakıda əyləşənlər
ölkənin müstəqilliyi barədə qərarm qəbul edilməsi
üçün tərəddüdlər-
dən qurtula bilmədiyi bir vaxtda, Naxçıvan M R Ali Məclisi artıq
milli dövlətçilik ənənələrinin təşəkkülünə istiqamətlənmiş qəti qərar-
lar qəbul edirdi.
Azərbaycanm müstəqilliyini istəməyən, hələ də SSRİ-nin bo-
yunduruğunda qalmaq istəyindən əl çəkməyən ölkə rəhbərliyi Nax-
çıvan M R Ali Sovetinin sessiyasında qəbul edilmiş tarixi qərarları
«dövlətçiliyə qəsd» adlandırdı və Naxçıvanm blokada vəziyyətinə
düşməsi daha kəskin xarakter aldı.
Heydər Əliyev qətiyyətlə deyirdi ki, SSRİ adlı dövlət mütləq
dağılacaq. Elə bu inamm nəticəsi idi ki, SSRİ-nin mövcud olduğu
36