|
Жаҳон санъати тарихиjahon sanati tarixi3.
Ellinizm davri san’ati.
4.
Qadimgi Italiya san’ati, uning geografik o‘rni, davlat chegarasi.
Antik iborasi lotincha “antikbus” so‘zidan olingan bo‘lib, “qadimiy” degan
ma’noni bildiradi. Bu ibora XV asrda Italiya gumanistlari tomonidan kiritilgan
bo‘lib, asosan Qadimgi Grek-Rim madaniyati va san’atini ifodalash uchun
ishlatilgan.
Yevropa, Osiyoning bir qismi hamda Shimoliy Afrikada yashagan xalq va
qabilalar san’ati ham qisman antik san’atga aloqadordir. Greklar o‘zlarini
Ellinlar deb, o‘z mamlakatlarini esa Ellada deb ataganlar. Ellada san’ati
keyinchalik Iskandar Zulqarnayn bosib olgan juda katta imperiya san’atining
rivojlanishiga ta’sir o‘tkazdi. Elladaliklar san’ati Qadimgi Rim san’atiga ta’sir
etdi. Rimliklar Grek san’atini e’zozladilar, o‘rgandilar va uni yangi pog‘onaga
olib chiqdilar. Antik madaniyat va san’at tarixi 476 yili Rim imperiyasining
qulashi bilan tugallanishini ham shu bilan izohlash mumkin.
Antik san’at asrlar mobaynida insoniyatni maftun etib, uni o‘ziga jalb etib
kelmoqda. Yevropa xalqlari shu san’at va madaniyatga, grek va rimliklar
yaratgan ma’naviy boyliklarga murojaat qilib keldilar. Bugungi Yevropa san’ati
va teatri, adabiyoti va falsafasi antik dunyoga suyanadi.
Uyg‘onish davri, XVII asrda paydo bo‘lgan klassitsizm badiiy oqimi
namoyandalari ijodi ham antik dunyo san’atiga taqlid qilish asosida rivojlanadi.
O‘rta Osiyo xalqlari, jumladan O‘zbekiston xalqlari ham ellinlar
madaniyati va san’atildan bahramand bo‘ldilar. Buni O‘zbekiston tuprog‘idan
topilgan va topilayotgan grek madaniyati va san’atiga oid juda ko‘p namunalar
yoki ular ta’sirida yaratilgan madaniyat yodgorliklari ham isbotladi.
Dostları ilə paylaş: |
|
|