Jizzax viloyatiga tashrif buyurish uchun 10 sabab



Yüklə 2,44 Mb.
səhifə2/5
tarix28.11.2023
ölçüsü2,44 Mb.
#134901
1   2   3   4   5
zomin

Nurota qo‘riqxonasi
Dunyoda tabiat va tarixning barcha ajoyibotlari va go‘zalliklarini bir joyda uchratish mumkin joylar ko‘p emas. Shulardan biri Nurota qo‘riqxonasidir. U Jizzax viloyatidagi Nurota tog‘ tizmasining markaziy qismida joylashgan. Qo‘riqxonaning umumiy maydoni 17800 gektarni tashkil etadi. Nurota qo‘riqxonasi o‘tgan asrning 70-yillarida Xalqaro qizil kitob (Xalqaro hayvonlarni muhofaza qilish ittifoqi) va O‘zbekiston Qizil kitobiga kiritilgan arxarlarning alohida kenja turi - Seversev qo‘chqori populyatsiyasini saqlab qolish uchun tashkil etilgan edi. Bu yerda, shuningdek, tog‘ yong‘og‘i va shu yerda yetishtiriladigan maxsus meva navlarining genetik xilma-xilligi ham muhofaza qilinadi.
Sayyohlarda betakror tabiat va hayvonot olamining rang-barangligidan tashqari, Nurota tizmasining o‘zi, qadimgi tosh rasmlari, go‘yo Aleksandr Makedonskiy tomonidan ekilgan mingyillik daraxt - Majrum soyi yonidagi Sharq biotasi, Fozilman ko‘li, manzarali tog‘ qishloqlari, Xonbandi to‘g‘oni, Seversev arxari pitomnigi katta qiziqish uyg‘otadi.
Nurota qo‘riqxonasining boy va rang-barang faunasi sutemizuvchilarning 30 dan ortiq turini o‘z ichiga oladi. Tog‘larda Turkiston kalamushi, tosh suvsari va Seversev qo‘chqori yashaydi. Bu yerda, shuningdek, katta quloqli tipratikan, uzun ignali kirpi ham uchraydi. Yirtqichlar orasida tulki4, suvsar, tog‘ daralarida bo‘ri va cho‘l mushugi, bo‘rsiq va cho‘l sassiqkuzani yashaydi. Tog‘ etaklaridan baland tog‘largacha bo‘lgan yerlarda yovvoyi to‘ng‘izni uchratish mumkin. Saxiy tabiat ushbu hayvonlarning yashashi uchun barcha sharoitlarni yaratgan.
Sudralib yuruvchilar orasida kulrang echkemar, yo‘l-yo‘l suvilon va O‘rta Osiyo kobrasi bor. Ushbu uchchala tur O‘zbekiston Qizil kitobiga kiritilgan.
Tog‘larning pastki mintaqasida cho‘l agamasi, O‘rta Osiyo toshbaqasi va kaltakesak yashaydi. U yoki bu yerda turli xil ilonlar: sariq ilon, yo‘l-yo‘l, ko‘p rangli va naqshli chipor ilonlar, ko‘lborilon uchraydi.
Qushlarning migratsiya yo‘llaridan biri qo‘riqxona orqali o‘tishi ham qiziqarlidir. Yilning maxsus davrlarida Nurota qo‘riqxonasining butun hududi tom ma’noda qushlarning sayrashidan jaranglaydi. Bu yerda qo‘riqxonada ko‘pincha qora laylak, qora kalxat, oqbosh qumoy, burgut, qirg‘iyburgut, itolg‘i, karlik burgut va boltayutar, yo‘rg‘a tuvaloq mavjud bo‘lib, bularning barchasi O‘zbekiston Qizil kitobiga kiritilgan.
Saxovatli tabiat ushbu hayvonlarning yashashi uchun barcha sharoitlarni yaratdi. Sudralib yuruvchilar orasida kulrang echkiyemar, chiziqli bo‘ritish va O‘rta Osiyo kobralari mavjud. Ushbu uchta tur O‘zbekiston Qizil kitobiga kiritilgan. Cho‘l agamasi, O‘rta Osiyo toshbaqasi va kaltakesak tog‘larning quyi zonasida yashaydi. Hududning u yer bu yerida turli xil ilonlarni uchratish mumkin: sariq ilon, chiziqli va naqshli chipor ilonlar, gurza. Qushlarning ko‘chish yo‘llaridan biri qo‘riqxonadan o‘tishi ham qiziq. Yilning maxsus kunlarida Nurota qo‘riqxonasining butun hududi tom maʼnoda qushlarning qo‘shiqlari bilan jaranglaydi. Bu yerda qo‘riqxonada ko‘pincha qora laylak, qora o‘laksaxo‘r, griffon qushqo‘nmas, burgut, ilonxo‘rak, balaban, burgut va boltayutar, jak – bularning barchasi O‘zbekiston Qizil kitobiga kiritilgan.

Yüklə 2,44 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə