JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS
WSRJournal.com
Volume-10_ Issue-3_August_2022
3
IKKI QATLAMLI PAXTA – IPAKLI TRIKOTAJ TO’QIMALARINING
TEXNOLOGIK KO’RSATKICHLARINI TADQIQOTI
Mirusmanov B. t.f.n., dotsent, Mukimov M.M. t.f.d., proff
Toshkent to'qimachilik va yengil sanoat instituti
Annotatsiya:
maqolada ikki qatlamli paxta ipakli trikotaj to'qimalarining
texnologik
ko'rsatkichlarini tadqiqoti va tahlili keltirilgan
Kalit so'zlar:
paxta va ipak kalava ipi, iplarning chiziqliy zichliklari, tehnologik
ko’rsatkichlar, halqa qadami, halqa qatorini balandligi, halqa ipi uzunligi, gorizontal
zichlik,vertical zichlik, , yuza zichlik, qalinlik, xajm zichlik.
Trikotaj ishlab chiqarishni jadallashtirishning zamonaviy
bosqichida xomashyo
sarfi kam bo'lgan to'qimalarni olish uchta yo'nalishda:
- ikki ignadonli mashinalarda yengil ikki qatlamli trikotaj to'qimalarini olish;
- bir ignadonli mashinalarda bir qavatli trikotaj to'qimalarini olish;
- ikki ignadonli mashinalarda yengil bir qavatli to'qimalarni olish ustida
tadqiqotlar olib borilayotganligi o'z aksini topgan. Xomashyodan samarali foydalanish
bo'yicha Rossiyalik olim prof. I.I. Shalov tomonidan trikotaj to'qimalarini
ishlab
chiqarishda ikki qavatli to'qimalar o'rniga bir qavatli to'qimalarni qo'llash, chiziqli
zichligi kam bo'lgan kalava iplardan va to'liq bo'lmagan trikotaj to'qimalaridan
foydalanishning asosiy yo'nalishlari taklif etilgan.
Latviya ilmiy tekshirish instituti olimlari yengillashtirilgan to'qimalarni
ikki xil
rangli to'liq bo'lmagan jakkard to'qimasi bilan boshqa to'qima elementlari, masalan,
arqoqli to'qima bilan biriktirish yo'li orqali olish mumkinligini ko'rsatib o'tgan. Bunda
yuqori hajmli kalava iplari har bir to'rtinchi ignaga qo'yiladi, natijada g'ovak
strukturaga ega bo'lgan trikotaj to'qimasini olishga erishiladi.
Yuqorida qayd etilgan
usulda trikotaj olish, xomashyo sarfini 10 - 15% ga kamaytirish imkonini berdi.
Aralash to'qimalar hajmiy zichligi asos to'qimasiga ( lastik, interlok) qaraganda katta
