Journal of new century innovations wsrjournal com Volume – 10 Issue-3 August 2022

JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS 
WSRJournal.com


Volume-10_ Issue-3_August_2022 
5 
to'qimaning xomashyo sarfini va sifat ko'rsatkichlarini tavsiflovchi hajmiy zichlik 
ko'rsatkichi kiritilgan. Trikotaj to'qimasining hajmiy zichligi hajm birligida 
to'qimachilik iplarining miqdorini ko'rsatadi. Xomashyo sarfi kam bo'lgan to'qimalar 
qatoriga asos
to'qimasiga nisbatan sezilarli darajada qalinlikka va g'ovaklikka ega bo'lgan 
to'qimalar kiritiladi va yengillashtirilgan to'qimalar deyiladi. 
 
Rasm - III.1.1. Ikki qatlamli trikotaj to'qimasining (a) tuzilishi va (b) grafikli 
yozuvi 
Turli tuzilishga ega bo'lgan ikki qatlamli paxta ipakli trikotaj to'qimalarning 
hajmiy
zichligini taqqoslaganda, ma'lum bo'ldiki, bunda ikki qatlamli trikotajni 
tuzilishida ipak ipining mavjudligi, to'qimaning nafaqat hajmiy zichligini kamayishiga, 
balki trikotaj to'qimasining shakl saqlash xususiyatining oshishiga ham olib keldi. 
Ko'pgina ilmiy xodimlar tomonidan o'tkazilgan tadqiqot natijalari tahlili shuni 
ko'rsatdiki, bunda ma'lum chegarada trikotajni yuza zichligini kamaytirish, xomashyo 
sarfi kamayishiga olib keladi va uning pishiqlik xususiyatlari uchun unchalik xatarli 
emas, chunki trikotaj matolari pishiqligining mutlaq kattaligi yuqori, mahsulotdan 
foydala-nish jarayonida esa, uzilish kuchiga nisbatan 20% dan oshmaydigan kuchla-
nishlarga duch keladi. Xomashyo sarfi mezonlari an'anaviy ravishda mato-ning yuza 
zichligida hisoblandi. Ma'lumki, trikotaj yuza zichligini kamaytirish ekspluatatsion va 
gigienik xususiyatlar o'zgarishiga olib keladi. Shuning uchun ishda bir vaqtning o'zida 
b 
а 
Paxta 20 texs х 3 
Paxta20 texs х
3 

---

JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS