K arim a q osim ova

o ‘stirish“ b o'lim ida sintaksisdan beriladigan bilimlar aniq ko'rsatilgan.
Bola boshlang'ich sinflarda beriladigan sintaktik materiallar hajmida
faqat ona tili darslaridagina em as, balki boshqa darslarda va maktab-
dagi barcha m ashg'ulotlar jarayonida gap tuzish, uni tahlil qilish va
qayta tuzishga o'rgatib boriladi.
Gap ustida ishlashga oid mashqlar juda xilm a-xil bo'lib, analiz va
sintezning ustunligiga hamda o'qu vch ilam ing mustaqillik darajasiga
ko'ra tasn if qilinadi.
A naliz yoki sintezning ustunligiga nisbatan gap ustida ishlash
mashqlari ikkiga bo'linadi:
1) analitik mashqlar, ya ’ni tuzilgan tayyor matndan olingan gapni
tahlil qilish;
2) sintetik mashqlar, ya ’ni mustaqil gap tuzishga qaratilgan
mashqlar.
Analitik mashqlar sintetik mashqlarga zam in hozirlaydi. ular pa­
rallel holda yoki sintetik mashqdan so'ng analitik mashq o'tkaziladi.
O 'quvchilam ing mustaqilligi va bilish jarayonining faollik dara­
jasiga ko'ra gap ustida ishlash mashqlari uchga bo'linadi:
1
) nam una asosidagi mashqlar;
2
) konstruktiv mashqlar;
3) ijodiy mashqlar.
Namuna asosidagi mashq 
aniq, to'g'ri tuzilgan sintaktik qurilm a-
larni am aliy o'zlashtirishni, ularning ichki bog'lanishini, m azm unini
tushunishni ko'zda tutadi. Bunday mashqlar ichida analitik m ashqlar­
ga, shuningdek, gapni kuzatish va eshitish, uni o'qishga m uhim o'rin
beriladi. N am u n a asosidagi mashqlarga quyidagilar kiradi:
1. 
Gap ustida ishlashning eng oddiy, boshlang'ich, shu bilan birga,
eng zaruriy shakli — 
namunani 
o'qish (yozish ), intonatsiyasi, ifodaliligi
ustida ishlash, gapning asosini va m azm unini tushuntirish, ba’zan esa