Kapital qo'yilmalar va kapital bozori Reja

2. Kapital qo`yilmalarni moliyalashtirish manbalarining hozirgi holat
tahlili
Asosiy fondlarni kengaytirilgan takror ishlab chiqarishda yalpi milliy
mahsulot va tarkibiy qismlarini qoplash fondi va milliy daromad, iste’mol fondi va
jamg’arish fondi orasidagi aloqa va nisbatlarda o’z ifodasini topadi. Kapital
qo’yilmalarning bosh manbai – bir vaqtning o’zida takror ishlab chiqarish
jarayonida ijtimoiy ishlab chiqarishda foydalanish natijasi va ishlab chiqarish asosi
sifatida ishtirok etuvchi milliy daromad hisoblanadi. Asosiy fondlarni qo’llash
jarayonida, iqtisodiy doiraga tabiiy va mehnat resurslarini kiritish bilan yaratilgan
yalpi milliy mahsulotda alohida sarflar asosiy fondlarni qoplash va jamg’arishga
qilinadi va ma’lum resurslar jamiyatning joriy ehtiyojlarini qondirishga sarflanadi.
Milliy daromad jamiyatning joriy ehtiyojlarini qondirishga yo’naltirilgan
iste’mol fondlaridan va asosiy fondlarni shakllantirishga ketadigan jamg’arma
fondlaridan tashkil topadi. Hozirgi vaqtda davlat kapital qo’yilmalarining kattagina
qismi jamg’arma fondidan, qolgan qismi asosiy fondlarni oddiy takror ishlab
chiqarish uchun mo’ljallangan amortizatsiya ajratmalaridan tashkil topadigan
qoplama fondlar hisobidan amalga oshiriladi. Kapital qo`yilmalar hajmi, asosan, ikki manba hisobidan shakllantiriladi: markazlashgan va markazlashtirilmagan qo`yilmalar. Markazlashgan qo`yilmalar ustuvor investitsion loyihalarni moliyalashtirish uchun ajratiladi, xususan, injener - texnik infrastrukturasini yaxshilash, uy-joy qurilishini tashkil etish, moddiy va texnik bazani yaxshilash uchun ishlatiladi. Davlat ahamiyatiga ega bo`lgan ob`ektlarni barpo etish, ishga tushirish, qayta qurollantirish, zamonaviylashtirish, yangi faoliyat ob`ektiga aylantirish maqsadida mablag`lar quyidagilar kapital qo`yilmalar hisobiga ta`minlanadi:
1) markazlashtirilgan kapital qo`yilmalar, ular quyidagilarni o`z ichiga
oladi:

• 
  davlat budjeti mablag`lari;
  
• 
  davlat budjetidan tashqari fondlar mablag`lari;
  
• 
  hukumat kafolati ostida beriladigan xorijiy kreditlar;
  

hukumat qarorlariga ko`ra belgilanadigan boshqa manbalar.