Bazen iddia olunduğu gibi, K. Marx «bir üründeki emek miktarı ne kadar fazla olursa, o ürünün değeri de o kadar artar» biçiminde bir tartışma geliştirmemiştir. Ona göre, değer yaratıcısı sosyal emektir. Yani, bir malın değerini toplumun belirli bir durumda belirli ortalama sosyal üretim koşulları altında belirli bir ortalama sosyal yoğunlukta ve belirli bir emek miktarı tayin eder. Bazen iddia olunduğu gibi, K. Marx «bir üründeki emek miktarı ne kadar fazla olursa, o ürünün değeri de o kadar artar» biçiminde bir tartışma geliştirmemiştir. Ona göre, değer yaratıcısı sosyal emektir. Yani, bir malın değerini toplumun belirli bir durumda belirli ortalama sosyal üretim koşulları altında belirli bir ortalama sosyal yoğunlukta ve belirli bir emek miktarı tayin eder.
Kısaca, değer zaruri sosyal emek miktarına, zaruri sosyal emek süresine göre oluşur. Kalifiye emek ise, yoğunlaşmış basit kol emeğinden başka bir şey değildir. Kısaca, değer zaruri sosyal emek miktarına, zaruri sosyal emek süresine göre oluşur. Kalifiye emek ise, yoğunlaşmış basit kol emeğinden başka bir şey değildir.
BASİT EMEK ve KALİFİYE EMEK ve DEĞERİ SOSYAL EMEK BELİRLER BASİT EMEK ve KALİFİYE EMEK ve DEĞERİ SOSYAL EMEK BELİRLERK. Marx her çeşit ve derecedeki uzmanlaşmanın gerekli kıldığı kalifiye emeğin «basit emek zaman birimleri» olarak ifade edilebileceğini düşünmüştür. Örneğin, kalifiye bir makinistin bir iş saatinde ürettiği malın gerçek değeri basit bir kol işçisinin dört iş saatinde ürettiği malın gerçek değerine eşit ise, bir kalifiye makinist ve dört basit kol emekçisi bir iş saatlik ortak çalışmaları sonucu üretecekleri mala basit kol emeği zaman birimi üzerinden sekiz saatlik bir sosyal emek katmış olacaktır. Değer zaruri sosyal emek süresine (iş saatine) göre oluşacaktır
TEKELCİ KAPİTALİZM TEKELCİ KAPİTALİZMTekel ve eksik rekabet piyasalarında değeri emekle izah etmeğe imkân yoktur. Kaldı ki, tam ve mükemmel rekabet mevcut olsa bile, emeğin yegane üretim faktörü olmaması, nitelik bakımından farklı oluşu değerin emekle izahını son derece güçleştirmektedir.
EMEK ve ARTIK DEĞERiii) K. Marx ücreti benzer biçimde açıklamaktadır. Ona göre, ücret iş gücüne ödenen bir fiyattır. Emek insanın her hangi bir kullanım değeri yaratmak için harekete geçirdiği fikri ve bedeni işgücüdür. Emek mübadele değeri olan bir ekonomik maldır, işveren işçinin işgücünü, yani işçinin produktif hizmetini satın almaktadır.
Emeğin değeri, emekçinin yaşamını sürdürebilmesi, üretimdeki produktif hizmetini sürdürebilmesi için gerekli olan geçim mallarının değerine, yani asgari geçim haddine eşittir. Emeğin değeri, emekçinin yaşamını sürdürebilmesi, üretimdeki produktif hizmetini sürdürebilmesi için gerekli olan geçim mallarının değerine, yani asgari geçim haddine eşittir.
iv) Malların değerinin ve ücret haddinin yukarıda anlatılan biçimde oluşumu K. Marx'a göre fazla değere yol açmaktadır. Çünkü emeği üretim gücünde tutan asgari geçim haddine eşit olan ücret haddi ile emeğin ürettiği malın değeri eşit değildir. iv) Malların değerinin ve ücret haddinin yukarıda anlatılan biçimde oluşumu K. Marx'a göre fazla değere yol açmaktadır. Çünkü emeği üretim gücünde tutan asgari geçim haddine eşit olan ücret haddi ile emeğin ürettiği malın değeri eşit değildir.
Kapitalist üretilen malları, bu malların üretiminde kullanılan emek miktarına eşit değerden satarken, emeğe üretim gücünü idameye yetecek kadar, yani asgari geçim haddine eşit bir ücret öder. Aradaki fark bir fazla değer olarak kapitaliste kalır. Gerçi kapitalist işçiyi soymaz. O emeğin mübadele değeri ile satın alır. Sömürü mübadelenin zaruri bir sonucudur. Kapitalist üretilen malları, bu malların üretiminde kullanılan emek miktarına eşit değerden satarken, emeğe üretim gücünü idameye yetecek kadar, yani asgari geçim haddine eşit bir ücret öder. Aradaki fark bir fazla değer olarak kapitaliste kalır. Gerçi kapitalist işçiyi soymaz. O emeğin mübadele değeri ile satın alır. Sömürü mübadelenin zaruri bir sonucudur.
ARTIK DEĞER ARTIK DEĞERÖrneğin, işçi asgari geçim haddini karşılayan kıymeti 6 saatlik çalışma ile temin ediyorsa, kapitalist kendisini 10 -12 saat çalıştırmakta 4 - 6 saatlik çalışmanın yarattığı kıymeti fazla değer olarak kendisine alıkoymaktadır. Buna göre, fazla değerin sebebi fazla çalışmadır. Kapitalistin kârı buna bağlıdır. Kapitalist emeğe asgari geçim haddine eşit ücret öder. Fakat elde edilen ürünü daha fazla kıymete satar; aradaki farkı fazla değer olarak kendisi alır.
Buraya kadar yapılan açıklamalara göre, mübadele değeri üretimde kullanılan hammadde ve yardımcı maddelerin, değeri ile eskiyen ve aşınan makinelerin amortismanı (c), üretimde kullanılan iş gücünün değeri (v) ve fazla değer (m) den oluşmaktadır. Yani c + v+m e eşittir. K. Marx sermayenin faizini ve arazi kirasını nazara almamaktadır. Buraya kadar yapılan açıklamalara göre, mübadele değeri üretimde kullanılan hammadde ve yardımcı maddelerin, değeri ile eskiyen ve aşınan makinelerin amortismanı (c), üretimde kullanılan iş gücünün değeri (v) ve fazla değer (m) den oluşmaktadır. Yani c + v+m e eşittir. K. Marx sermayenin faizini ve arazi kirasını nazara almamaktadır.
Dostları ilə paylaş: |
