Kashfiyotlar •davr nashriyoti

Brazil sirli oroli
Brazil 
afsonaviy oroli taxminan 
Irlandiyaga 
yaqin joy da joylash- 
gan. Uning nomi Janubiy Amerikadagi yirik mamlakat bilan bog'liq 
emas. Ehtimol, u keltlarning «ajoyib», «eng buyuk» so'zlaridan kelib 
chiqqan degan taxminlar bor. Kelt afsonalarida bar yetti yilda den- 
gizda paydo bo'ladigan, biroq biror kishi yaqinlashsa yo‘qolib qoladi- 
gan to'qqiz orol haqida tez-tez hikoya qilinadi.
Atlantikada janubiy Irlandiya kengligida joylashgan bu orol ilk ma- 
rotaba 1325-yilda xaritada paydo bo'ldi. 1452-yilda portugaliyalik 
Diyego de Teyvi 
uni izlashga urinadi, uni shahzoda 
Genrix den-
giz sayyohi 
Shimoliy Atlantikani tadqiq etish uchun yuborgan edi. 
U Sargass dengiziga yetib borgach, shimolga qayrildi va eng g'arbiy 
Azor orollarini ochdi. Ekspeditsiyada ispan 
Xristofor Kolumb 
bilan 
yaxshi tanish bo'lgan 
Pedro de Velasko 
ham qatnashdi.
1498-yilda Ispaniyaning Angliyadagi elchisi yozishicha, «oxirgi yetti 
yil ichida Bristol aholisi Brazil orollari va Yetti shahar orolini izlash uchun 
ikki, uch va to'rt karavellalarni (o'rta asrlarda ispan va portugallarda
Brazil orollarini
Atlantika
okeanidan
izlashgan

---

uch yoki to'rt machtali yelkanli 
kema) shayladilar». 1680-yilda Go- 
lueyalik Morrou O’Ley degan kishi 
olti yoki sakkiz yil Brazil orollarida 
bo'lganligini, so'ngra shifokorga 
aylanganliginitasdiqlaydi. Bu Brita- 
niya afsonalarining klassik mazmu- 
niga mos keladi: afsonaviy mamla- 
katda birmuncha vaqtini o'tkazgan 
odam bemorlarni sog'ayirib yubo- 
rish qobiliyatiga ega bo'lib qaytadi.
Taxminan 1625-yilda qirol to- 
monidan Lesli avlodi vakillaridan 
biriga Brazil oroli hadya ham qili- 
nadi, bu hadya orol topilishi bilan 
Portuga,/ya shahzodas/ 
kuchga kirishi kerak edi. XVI asr- 
G enrixdeng izsayyohi
dan boshlab xaritalarda Braziliya-
ni Amerika tom onga joylashtira boshlashdi. XVIII-asrda kartograflar 
uni Atlantika markaziga kchirishdi. U hattoki XIX asrdagi kartalarda 
ham bor edi, faqat bu paytga kelib uni yiri orol deb emas balki uncha 
katta bo'lmagan qoya deb hisoblashardi. 1873-yilda okeanning ser- 
qatnov bu hududiga borib, nazarda tutilgan qoya topilmagandan ke- 
yin, Britaniya admiralligi uni o'z xaritalaridan o'chirib tashladi.
Irlandiyalik kapitan Jon Nisbet 1674-yilda Bra

---