Åkcp{ig-fcghycß

 
101 
tamah mə ni vadar edə  bilmə z ki, belə  yemə klə r yeyim, lakin Hicaz və  Yə mamə də  elə  bir adam olsun ki, bir tikə  çörə yi tapa 
bilmə sin və  heç vaxt doyunca çörə k yemə miş  olsun; Yaxud (bu olan iş  deyildir ki,) mə n tox qarınla yatam, amma ə trafımda ac qarınlar 
və  yanmış  cigə rlə r yuxuya getmə sinlə r, ya ş air demiş kə n: 
“Hə min də rd sə nə  bə sdir ki, tox qarınla yatasan, ə trafındakı ac cigə rlə r isə  bir kasa xörə k ə lə  gə tirmə k üçün (ya quru 
çörə k) qanad çalsınlar.” 
Görə sə n bununla kifayə tlə nim ki, bu ş ə xsin möminlə rin ə miri və  rə isi olmasını desinlə r amma möminlə rin çə tinliyində  
iş tirak etmə miş  olum ya hə yat çə tinliklə rində  onların rə hbə ri və  qabaqcılı olmayım?!!” 
Mə ktubun baş qa bir qismə tində  isə  buyurur: “Danış ıqlarımızdan qulağ ıma belə  çatdı ki, deyir: 
Əbu Talibin oğ lunun xörə yi belə  (sadə ) olarsa zə ifliyə  sə bə b olur ki, bu zə iflik onu qə hramanlarla döyüş mə kdə n geri qoyar. 
Lakin bunu bil ki, dağ lıq yerin ağ acı daha möhkə m, yaş ıl ağ acların (ki onlara baxılır) qabıq-ları isə  nazikdir. Digə r tə rə fdə n isə  çöl 
atları çöplə rinin ş ölə si daha qızğ ın sönmə si isə  daha keçicidir.” 
Mə nim Peyğ ə mbə r sə llə llahu ə leyhi və  alihi və  sə llə mə  olan bağ lılığ ım iş ığ ın iş ığ a nisbə ti kimidir. And  olsun 
Allaha, ə gə r bütün ə rə blə r birlə ş ib mə nim döyüş ümə  gə lsə lə r müharibə yə  arxa çevirmə rə m və  ə gə r ə limə  fürsə t 
keçə rsə   tə lə sik  (düş mə nin  baş ını  ə zmə k  üçün)  gedə rə m,  ardıcıl  sə y  edə rə m  ta  yer  üzünü  bu  yoldan  döndə rib  iki  üzlü 
(Müaviyə  kimi) adamın murdar vücudundan tə mizlə yim. 
Hə zrə t mə ktubunun sonunda isə  belə  buyurur: 
“Ey Osman! Allahdan qorx, bir neçə  tikə  çörə yə  qə naə t et, bə lkə  cə hə nnə m odundan nicat tapasan.” 
 
 
97-KUMEYLİ N TƏNBİ Hİ ! 
İ mam Əli (ə leyhissalam)-ın yaxın və  xüsusi ş iə lə rində n olan Kumeyl ibni Ziyad Nə xə i idi. 
Kumeyl duasını o, Hə zrə t Əli (ə leyhissalam)-dan nə ql etdiyinə  görə  də  bu dua onun adı ilə  bağ lıdır. O, seçilmiş  və  lə yaqə tli 
ş ə xslə rdə n idi ki, Əli (ə leyhissalam) ona yüksə k elmi və  irfani mə rhə lə ni öyrə tmiş di. Kumeyl Əli mə ktə bində  inkiş af 
etmiş di ki, onu “Sahibi sirr” (ya  Əli (ə leyhissalam)-ın sirr saxlayanı) adlandırmış dılar. O, ibadə tdə  və  gecə ni yuxusuz keçirmə kdə  
tə qva və  Allaha tə zimdə  İ mamın ə shabı arasında nümunə vi idi. İ mam Əli (ə leyhissalam) onun ş ə hadə t xə bə rini Kumeylə  
xə bə r vermiş di. O doxsan yaş ında (İ raqın cə llad valisi Əbdül Mə lik) in sə rə ncamı ilə  Hə ccac ibni Yusif Sə qə fi tə rə fində n 
ş ə hadə tə  yetiş di. 

---

 
102 
Hə zrə t Əli (ə leyhissalam) onu özünün xilafə ti dövründə  (İ raqın yaş ayış  mə ntə qə lə rində n biri) Hiytə  ş ə hə rinə  vali 
tə yin  etmiş di.  Mə ş hur  sünni  alimi  İ bni  Əbil  Hə did  yazır:  O  qə tl  və   qarə tlə r  ki,  İ raqın  ə trafındakı  yaş ayış  
mə ntə qə lə rində   Müaviyə   ordusu  tə rə fində n  olurdu,  o  zə iflik  nə ticə sində   onların  qarş ısını  almadı.  Daha  sonra  onu  ə və z 
etmə k yerinə  Qirbisaya (Müaviyə nin ixtiyarında olan ş ə hə rlə rdə n biri idi) və  onun nahiyə lə rinə  hücum etdi. Buna görə  də  Əli 
(ə leyhissalam) tə rə fində n tə nbih olundu. (belə  ki, aş ağ ıdakı mə ktubda gə libdir). Bu mə ktub Kumeylin hə rbi və  siyasi zə ifliyini 
göstə rə n niş anə dir. O mə ktub göstə rir ki, layiqli və  tə qvalı ş ə xslə r nə  qə də r zöhd sahibi olsalar belə  tə kcə  bu kifayə t 
deyildir. İ slam nə zə rində  hə r bir müsə lman bütün sahə lə rdə  qüdrə tli və  cə sarə tli olmalıdır. Mə ktubun ə sli belə dir: “İ nsanın 
öhdə sində  qoyulan hə r bir iş də  elə cə  də  ixtiyarında olan mə ntə qə lə rdə  və  iş lə rin yerinə  yetirilmə sində  olan israrda 
süstlük onun acizliyini və  batil rə ”yini sübut edə n və  onu ölümə  aparan aydın bir misaldır. (ey Kumeyl sə n Qirqisa ə hlinə  hücum etdin 
lakin  ixtiyarında  olan  mə ntə qə lə rin  sə rhə dlə rinin  qorunmasına  göz  yumdun.  Belə   bir  iş   düzgün  deyildir,  hə qiqə tdə   isə   sə n 
düş mə nlə r üçün bir körpü olmusan ki, öz dostlarının qə tl və , qarə tinə  ə l atmaq niyyə tində dirlə r.” 
“Nə  bir qüdrə tli bilə ngin var, nə , də  düş mə n qə lbində  qorxu ya heybə t yaratmağ ı bacarırsan.? Nə  bir sə rhə ddi qoruyursan 
nə   düş mə nin  çiynini  ə zə   bilirsə n,  nə   diyarının  ş ə hə r  və   ə halisini  qorumağ a  yetiş mirsə n,  nə   də   öz  rə hbə rini  oranın 
iş lə rinə  də xalə t etmə kdə n azad qoyursan.” 
 
98-ƏBU MUSA VƏ YA AXMAQ MÜTƏKƏBBİ R 
Abdullah ibni Qeys (Əbu Musa kimi tanınan) hicrə tin yeddinci ilində  İ slamı qə bul etmiş  və  Peyğ ə mbə r Əkrə m sə llə llahu 
ə
leyhi və  alihi və  sə llə min yoldaş larından hesab edilirdi. Peyğ ə mbə r sə llə llahu ə leyhi və  alihi və  sə llə m onu Zübeyd Ədə n 
və  Yə mə n sahillə rinin hakimi tə yin etmiş di. Ömə r öz xilafə ti zamanı onu Bə srə nin hakimi tə yin etdi. Osman öz xilafə t dövrü onu 
bir müddə t Bə srə nin hakimiyyə tində  saxladıqdan sonra onu bu və zifə də n azad etdi. Əbu Musa Kufə yə  gə ldikdə n sonra Kufə  
camaatı öz valilə ri Sə id ibni Asdan narazı olduqları üçün onun çıxarılması və  Əbu Musanın Kufə nin hakimi olmasını tə lə b etdilə r. 
Osman bu tə lə bi qə bul etdi. Əbu Musa o vaxtdan Cə mə l müharibə si baş lananə də k Kufə nin valisi idi. 
Osman öldürülə ndə n sonra İ mam Əli (ə leyhissalam) hakimiyyə tə  gə lə nə də k Əbu Musa Kufə də  camaatdan beyə t almadı 
və   bu  barə də   süstlük  və   sükut  etdi.  Elə   ki,  beyə t  sındıranlar  (beyə ti  pozanlar)  Cə mə l  müharibə sini  qızış dırdılar.  İ mam  Əli 
(ə leyhissalam)  öz  ordusu  ilə   onları  mə ğ lub  etmə k  üçün  yola  düş dü.  (Kufə nin  hakimi)  Əbu  Musa  camaatı  Bə srə   cə bhə sinə  
sə fə rbə r etmə li idi. 
Amma deyirdi: Əli (ə leyhissalam) bir rə hbə rdir ki, onunla olunan beyə t düzdür, və li onunla qiblə  ə hli ə leyhinə  müharibə yə  
qalxmaq düzgün deyildir. Bu minvalla nə inki camaata hə rə kə t vermə di, ə ksinə  onları öz hə rə kə tlə rində n də  saxlardı. Bu xə bə r 
Əli (ə leyhissalam)-a çatdıqda Hə zrə t aş ağ ıdakı mə zmunda mə ktub yazdı ki, hə min mə ktubdan bə zi nümunə lə ri burada qeyd edirik: 

---