Åkcp{ig-fcghycß

 
103 
Allah  bə ndə si  Əli  (ə leyhissalam)  Əmirə l-möminində n  Abdullah  ibni  Qeysə   (Əbu  Musaya)  Sə n  tə rfdə n  mə nə   xə bə r 
veriblə r  ki,  hə m  xeyrinə dir  (bu  cə hə tdə n  ki,  Əli  (ə leyhissalam)  haqq  bilirdi)  hə m  də   ziyanına  (müharibə yə   hə rə kə t 
vermə kdə n maneçilik törə dirdi). Göndirdiyim qasidlə  tezliklə  himmə t kə mə rini bağ alayıb, bayıra çıx və  camaatı baş ına yığ . Əgə r 
haqqı  tanıyıb  öz  qə rarını  qə bul  etdin  camaatı  Bə srə yə   doğ ru  hə rə kə tə   sə fə rbə r  et,  yox  ə gə r  süstük  göstə rsə n  öz 
mə qamından uzaqlaş . 
And olsun Allha, hə r kim olsan və  hə r yerdə  olsan sə nin tə rə finə  gə lə cə klə r və  sə ni ə tini sümüyünü və  yaş ını və  
qurunu bir-birinə  qatanadə k buraxmazlar (və  bu müharibə nin alovu sə ni də  ə tə yini tutacaqdır buna görə  də  sə hlə nkarlıq etmə  və  
haqqın yolunda çalış qan ol)... və  axırda buyurdu: 
“And olsun Allha ki, bu haqq yoludur və  haqq tə rə fdarlarının vasitə silə  icra olunur. (bu surə tdə ) Allahdan xə bə rsizlə rin nə  iş  
gördüklə rində n qorxum yoxdur. O, Əli (ə leyhissalam)-ın sifariş inə  ə hə miyyə t vermə di Əli (ə leyhissalam)-ın ordusu Mə dinə də n 
Zi  Qar  (Bə srə nin  yaxınlığ ında)  yetiş dikdə   o  Hə zrə t  İ mam  Hə sə n  və   Yasir  Əmmarı  Kufə yə   göndə rdi.  Bu  iki  böyük 
ş ə xsiyyə t Kufə yə  gə lib Kufə  camaatını cihada də və t etdilə r və  nə ticə də  yeddi min nə fə r Kufə də n hə rə kə t edib Əli 
(ə leyhissalam)-ın  ordusuna  qoş uldular.  Əbu  Musa  belə   bir  hə ssas  ş ə raitdə   sə hlə nkarlıq  etdi.  Elə   ki,  onun  sə hlə nkardığ ının 
xə bə ri Rə bə zə  də  (Mə dinə nin yaxınında) İ mam Əli (ə leyhissalam)-a çatdı Hə zrə t ona bir mə ktub yazıb buyurdu: 
Ey  Haikin  oğ lu!  (Haik  toxucu  mə nasındadır  və   burada  da  kinayə   onun  axmaqlığ ından  və   tə kə bbüründə ndir,  yə ni  axmaq 
mütə kə bbir) Sə ni Kufə nin hakimiyyə tindnə n uzaqlaş dırdım və  bu və ziyyə tin bizə  qarş ı birinci azar olmayacaqdır. (Hə kə meyn 
cə rə yanına iş arə dir). 
 
 
99-MƏKKƏ HAKİ Mİ Nİ N ZƏVVARLAR PLANI 
Quş ə m ibni Abbas Əli (ə leyhissalam)-ın ə misi oğ lu, lə yaqə tli və  ə hdinə  sadiq hesab olunurdu. O, İ mam Əli (ə leyhissalam) 
tə rə fində n  Mə kkə nin  hakimi  və   valisi  idi.  İ mam  Əli  (ə leyhissalam)  ona  bir  mə ktub  yazaraq  orada  hə cc  mə rasiminin  yerinə  
yetirilmə si və  zə vvarların Beytül-haramda necə  ibadə t etmə lə rinə  dair göstə riş  verib xatırlatdı ki, Allah qonaqlarına Mə kkə də  
böyük hörmə t etmə k lazımdır İ mam Əli (ə leyhissalam)-ın gös-tə riş lə ri aş ağ ıdakı on maddə də  xülasə lə ş ir: 
1-Xalq üçün hə cc mə rasimini bə rpa edə rə k onun düzgün ə mə llə rinin icrasında onlara yol göstə r; 
2-Allahın böyük günlə rini onlara xatırla-daraq hə min günlə ri daima yaş at; 
3-Sə hə r-axş am  zə vvarların  üzlə ş diyi  çə tinliklə ri  yoxlayaraq  onların  aradan  qaldırılmasında  sə y  göstə r.  Bu  iş də   öz  vaxtını 
ə
sirgə mə ; 
4-Hacıların suallarına diqqə tlə  qulaq asıb cavab ver; 

---

 
104 
5-Qafillə ri və  bilmə yə nlə ri xə bə rdar et; 
6-Zə vvarların alimlə ri ilə  iclas quraraq müsə lmanların ə n ümdə  mə sə lə lə rinin müzaki-rə si hə llinə  yol tap; 
7-Özünlə  onların arasında sə fir ya vasitə  qoyma. Əksinə  özün onların arasında ol; 
8-Sə ninlə   görüş mə k  istə yə nlə ri  görüş də n  mə hrum  etmə ;  Çünki,  bu  arzuda  olanları  elə   ilk  də fə də n  qapından  qovsan, 
sonradan onların müş küllə rinin hə llində  aciz qalacaqsan. 
9-Beytül-mal və  ümum xalq  malı  barə də  diqqə tli ol; Belə  ki, beytül-malı ac  ailə  sahiblə ri və  yoxsulların arasında düzgün  bölüb 
xə rclə dikdə n sonra ə lavə sini bizə  göndə r ki, buradakı camaatın da ona ehtiyacı var. 
10-Mə kkə  ə hlinə  bu ş ə hə rdə  yaş ayanlardan icarə  haqqı almamalarını ə mr et. Çünki Allah (“Hə cc“ surə si, 25-ci ayə ) belə  
buyurur: 
“Hə m xaricdə n gə lə nlə r, hə m də  Mə kkə  sakinlə ri olanlar bu torpaqda bə rabə rdirlə r.” 
Akif yaş ayanlar badi isə  Mə kkə yə  baş qa yerlə rdə n hə cc mə rasimini icra etmə k üçün gə lə n zə vvarlardılar. 
“Allah bu torpaqda siz və  bizlə rə  yaxş ı iş lə r görmə yimizdə  müvə ffə qiyyə t inayə t etsin.” 
Doğ rusu  bu  on  maddə lik  plana  diqqə t  yetirmə klə   onun  maddə lə rinin  rifah,  ə mniyyə t,  inkiş af  və   zə vvar  mə də niyyə ti 
xatirinə  tə rtib olunduğ unun ş ahidi oluruq. 
 
100-VALİ Nİ N QƏLBİ Nİ  ƏLƏ ALMAQ 
Sə hl ibni Hunə yf İ slamın ilk müxlis müsə lmanlarından və  Rə suli Əkrə m sə llə llahu ə leyhi və  alihi və  sə llə min ə n yaxın 
silahdaş larından  biri  sayılırdı.  O  bütün  müharibə lə rdə   o  Hə zrə tin  hüzurunda  düş mə nlə   vuruş araq  Peyğ ə mbə r  sə llə llahu 
ə
leyhi  və   alihi  və   sə llə mdə n  sonra  Əli  (ə leyhissalam)-ın  xə ttində   də   hə rə kə t  edirdi.  Sə hl  İ mam  Əli  (ə leyhissalam) 
tə rə fində n  Fars  ə yalə tlə rinə   vali  və   fə rmandar  tə yin  olunmuş du.  O,  Elə cə   də   bir  müddə t  Mə dinə nin  fə rmandarı 
və zifə sində  də  çalış mış dı. Əli (ə leyhis-salam) öz ordusu ilə  Mə dinə də n Qasitlə r və  Nakə slə rin müharibə sinə  hə rə kə t 
etdiyi zaman Mə dinə də  öz caniş ini qoymuş du. 
O 38-ci Hicri ilində  Siffeyn müharibə sində n sonra Kufə də  dünyadan köçmüş dü. İ mam Əli (ə leyhissalam) onun ölümündə n bə rk 
narahat olmuş du və  Hunə yfin cə nazə sinə  beş  də fə  namaz qılmış dı. (yə ni hə r də fə  yeni cə miyyə t gə ldiyində n namazı 
tə krar qılmağ a mə cbur idi. Hə zrə t Əli (ə leyhissalam) bu zaman buyurdu: “Əgə r buna yetmiş  də fə  belə  namaz qılsam, yenə  də  
layiqdir...” 
O ə nsar baş çılarından Osman ibni Hunə yfin qardaş ı və  Əvs sülalə sində n sayılırdı. 
Kufə də  olan İ mam Əli (ə leyhissalam)a bir qrup adamın Mə dinə də n Ş ama gedə rə k Müaviyə yə  qoş ulması xə bə ri çatdıqda 
Mə dinə nin fə rmandarı olan Sə hl bu və ziyyə tdə n çox narahat və  mütə ə ssif oldu. Bu vaxt İ mam Əli (ə leyhissalam) Sə hlə  bir 

---