Åkcp{ig-fcghycß

 
107 
 
103-XƏVARİ CLƏ MÜZAKİ RƏ (MÜNAZİ RƏ) 
Ötə n dastanlarda Xə varic macə rasına (28-ci dastan) xülasə  ş ə kildə  də  olmuş  olsa iş arə  etdik. Xə varic Əli (ə leyhissalam)-ın 
dünə nki silahdaş ları idilə r ki, kor qə lblilik, tə rslik və  nadanlıq üzündə n Hə kə miyyə t mə sə lə si və  Siffeyn müharibə sində  Əli 
(ə leyhissalam)-a qarş ı ə ks mövqe tutdular. 
Nə hayə t  onların  hamısı  (bir  neçə   nə fə rdə n  baş qa)  ş iddə tli  müharibə də   (Nə hrə van  müharibə si)  Əli  (ə leyhissalam)-ın 
ordusu tə rə fində n qə tlə  yetirildilə r. 
Bu  müharibə də n  ə vvə l  İ mam  (ə leyhissalam)  müxtə lif  yollarla  onlarla  ə laqə yə   girmə yə   cə hd  edirdi.  Belə   ki,  bə lkə  
aralarındakı  ixtilaf  müzakirə   və   münazirə   yolu  ilə   hə ll  olsun  ta  iş   müharibə yə   çə kmə sin.  Lakin  onlar  Əli  (ə leyhissalam)-ın 
nə sihə tlə rinə  qulaq asmayıb müharibə  alovunu daha da qızış dırdılar. Yuxarıdaki qeyd olunan yollardan biri də  bu idi ki, İ mam ə misi 
oğ lu  ibni  Abbası  bir  neçə   də fə   özü  ilə   onlar  arasında  vasitə   qə rar  vermiş di.  Lakin  ə yri  inam  və   yalançı  hasarların  mə hbusuna 
çevrildiklə rində n ibni Abbasla danış mazdan ə vvə l cüz”i mə sə lə lə rin zikrinə  baş ladılar. İ bni Abbasa onların yanına müzakirə yə  
gə ldikdə  deyirdilə r: “Bu gözə l paltarı niyə  geymisə n?!...” 
İ mam İ bni Abbasa buyurdu: 
“Xə variclə   Quran  ayə lə ri  vasitə silə   bə hs  etmə ,  zira  Quran  bir  kitabdır  ki,  onun  ayə   və   ş ə rhlə rini  ehtimallarla 
mə nalaş dırmaq  olar.  Mə sə lə n  mümkündür,  sə n  bir  ş ey  deyə sə n  ki,  cavabında  onlar  da  baş qa  bir  söz  söylə sinlə r  və ,  bu  da 
nə ticə siz qalacaq, lakin onlarla Peyğ mə bə r sə llə llahu ə leyhi və  alihi və  sə llə min sünnə ti ilə  bə hs et ki, bunun müqabilində  
cavab tapmayacaqlar.” 
İ bni  Abbas  Əli  (ə leyhissalam)-ın  fə rasə tli  və   sayıq  ş agirdi  olduğ una  görə   Əli  (ə leyhissalam)-dan  Hə kə miyyə tin  ə sl 
düzlüyünü (onun keyfiyyə tini nə zə rə  almaqla) onlara sübut etmə kdə n ötrü Quran ayə si istə yirdi, nə ticə də  isə  qısa fikirlilik və  
cahillik üzündə n Quranın mə na və  anlayış larını ə sassız də lil və  ehtimallarla rə dd edə rə k xə yal edirdilə r ki, hə r bir mövzu üçün 
xüsusi ayə  olmalıdı. Deyirdilə r ki, Quran “iki siyasi qurupun Hə kə miyyə tin barə də  bir söz demə diyində n müsə lmanların hə r iki 
qurupunun-Hə kə miyyə ti batildir. 
Mötə zilə li alim ibni Əbil Hə did deyir: 
Yuxarıdakı söz misilsizdir. Belə  ki, bu sözün çox ali bir mə fhumu vardır... 
Sonra deyir: Əgə r ibin Abbasın hansı sünnə tlə -Xə variclə  danış ması sual olunarsa cavabında belə  deyə rik: İ mamın mə qsə di 
Peyğ ə mbə r sə llə llahu ə leyhi və  alihi və  sə llə min açıq və  də lilə  ehtiyacı olmayan sözlə ridir. Mə sə lə n Peyğ ə mbə rin 
aş ağ ıdakı buyurduğ u cümlə  kimi: 

---

 
108 
“Əli  haqqla,  haqq  isə   Əli  (ə leyhissalam)-dır.  Harada  haqq  olsa  Əli  (ə leyhissalam)-da  onunla  harada  Əli  olsa  ş übhə siz  haqq  da 
onunladır.” 
Ya da Qə dir hə disi kimi; Peyğ ə mbə r sə llə llahu ə leyhi və  alihi və  sə llə m bu hə disdə  buyurmuş du: 
“İ lahi! Əlini dost tutanları, sə n də  dost tut və  onu özünə  düş mə n sananları sə n də  düş mə n bil. Əli (ə leyhissalam)-a gömə k 
edə nlə rə  sə n də  kömə k et. 
Buna oxş ar rə vayə tlə ri ə shab Peyğ ə mbə r sə llə llahu ə leyhi və  alihi və  sə llə mdə n eş itdiyinə  görə  sössüz qə bul 
edirdi. Amma Xə variclə r isə  hə tta bu danış ığ ın aş karlıq və  qə tiyyə tində n belə  boyun qaçırırdılar. 
Xə varicin baş qa hə də flə r güdmə si get-getə  Əliyə  sübut olurdu. Hə zrə t bu barə də  nə  qə də r sə y göstə rə rə k hüccə ti 
tamam etdisə  də  onlar öz tə rsliklə rində n ə l çə kmə dilə r. 
Nə ticə də  Əli (ə leyhissalam) onlarla müharibə  etmə yə  mə cbur oldu. 
 
 
 
 
QISA KƏLMƏLƏR BÖLÜMÜ 
104-İ ĞTİ Ş AŞ LARDA İ NSANIN VƏZİ FƏSİ   
Dünyada baş  verə n fitnə lə r və  hadisə lə r müxtə lifdir.  
Bir ixtilaf gah iki münhə rif qrup arasında, gah, iki ş ə kkli, bə zə n də  iki haqq və  batil qrup arasında baş  verir. 
İ slam nə zə rincə  haqqı himayə  edib batil ilə  mübarizə yə  qalxmaq lazımdır. İ ki qrp arasında, yə ni batil və  ş ə kkli qruplar 
arasında fitnə  fə sadlar baş  verə rsə  belə  hallarda İ slam dayanmaq ə mri verir, ə lbə ttə  dayanmaqdan mə qsə d kə nara çə kilib 
laqeyd qalmaqlıq deyildir. Əksinə , mə qsə d budur ki, bir müsə lman insan yolunu azmış  ya ş ə kkli adam üçün körpü və  arxa olmalıdır. 
Belə  ki, ondan batil üçün istifadə  etmə sinlə r. 
İ mam Əmirə lmöminin (ə leyhissalam) buyurur: 
“Fitnə lə rdə  az yaş lı də və yə  bə nzə . Nə  belini ə y ki, sə nə  minsinlə r və  nə  də  döş ün olsun ki, sə ni sağ sınlar. Yə ni 
heç və chlə  batil yolla gedə nlə ri müdafiə  etmə . 
Bu yandırıcı oddan ayıq və  uzaq ol ki, iddiaçılar canını satın almasınlar. 
 

---

 
109 
105-ÜÇ SUALA CAVAB 
İ mam  Əli  (ə leyhissalam)  camaatı  o  qə də r  azad  buraxmış dı  ki,  onların  istə diklə ri  vaxtda  Hə zrə tdə n  sual  soruş mağ a 
icazə lə ri var idi. Hə zrə t bə zə n onlara belə  buyururdu: “Hə lə  aranızdan getmə miş  suallarınızı mə ndə n xə bə r alın.” 
Bir gün bir ş ə xs o Hə zrə tin hüzuruna gə lib soruş du: Mə gə r Peyğ ə mbə r sə llə llahu ə leyhi və  alihi və  sə llə m belə  
buyurmurdu? 
“Saçlarınızın  rə ngini  də yiş dirin  və   özünüzü  yə hudiyə   oxş atmayın?”  (Saçlarınıza  rə ng  və   hə na  qoyun,  nə inki  yə hudi  kimi 
rə ngsiz və  dağ ınıq olsun). 
İ mam buyurdu: Peyğ ə mbə r sə llə llahu ə leyhi və  alihi və  sə llə m bu sözü İ slam ardıcıllarının çox az miqdarda olduqları zaman 
buyrumuş du.  Bu  gün  isə   İ slam  geniş lə nib  və   ə min  amanlıq  hökm  sürür.  Hə r  kə s  istə sə   öz  saçını  rə nglə yə   də   bilə r, 
rə nglə mə yə  də  bilə r. 
Baş qa bir gün bir ş ə xs o Hə zrə tdə n soruş du: “Xeyir (yaxş ılıq) nə dir?!” İ mam cavabında buyurdu: Xeyir, sə adə t sə rvə t və  
uş aqlarının  artmasında  deyil,  xeyir  və   sə adə t  elm,  helmin  (sə birin)  artımındadır.  Elə cə   də   xeyir  və   sə adə t  Allha  pə rə stiş  
xə ttində  addım atdığ ına görə  etdiyin iftixardadır ə gə r yaxş ı iş  görsə n Allha ş ükr et yox ə gə r pis iş  gördün onun də rgahından 
bağ ış lanmağ ını dilə . Bu dünyada yalnız iki adam sə adə tə  yetiş ə r. 
1-Tövbə si ilə  keçmiş  günahlarının bağ ış lanmasını istə yə nlə r. 
2-Yaxş ı iş  görə nlə r. 
Baş qa bir ş ə xs o Hə zrə tə  dedi: “Ya Əmirə l-möminin! Əgə r saqqalına rə ng və  hə na qoysaydın nə  yaxş ı olardı!” 
İ mam ona buyurdu: 
Rə ng və  hə na qoymaq gözə llik ə lamə tidir, lakin biz ə zadarıq (O Hə zrə tin ə zadarlıqdan mə qsə di Peyğ ə mbə r sə llə llahu 
ə
leyhi və  alihi və  sə llə min rehlə ti olub). Bə li İ mam Əli (ə leyhissalam) Peyğ ə mbə r sə llə llahu ə leyhi və  alihi və  sə llə m 
matə mində  hə qiqə tə n ə zadar idi. Belə  ki, onun ayrılığ ından ş am kimi yanıb ə riyirdi. (Bax 69-cu dastana.) 
 
 
106-Zİ LLƏTƏ SƏBƏB OLAN HƏRKƏTLƏRDƏN ÇƏKİ NDİ RMƏK 
Hə zrə t  Əli  (ə leyhissalam)  Kufə də n  Siffeyn  cə bhə sinə   doğ ru  (Ş am  nahiyə si)  hə rə kə t  etdi.  Yol  boyunca  Ənbar 
ş ə hə rində n  keçdikdə   ş ə hə r  kə ndxudaları  İ mama  ehtiram  ə lamə ti  olaraq  öz  atlarından  yerə   enə rə k  (Ənbar  camaatı  bu 

---