Åkcp{ig-fcghycß

 
4 
Qum elmiyyə hövzəsi Məhəmməd İ ş tihardi. 
1366-cı ş əmsi ili Payız. 

---

 
5 
 
 
 
 
 
XÜTBƏLƏR BÖLÜMÜ
 

---

 
6 

---

 
7 
 
 
 
Bİ Rİ NCİ  HEKAYƏT
 
İ BLİ Sİ N Dİ KBAŞ LIĞI
4
 
 
İ blis (Ş eytanların atası) ə vvə llə rdə ) sə ma ə hli ilə  bir olub göy onların cə rgə sində  idi. O, altı min il Allaha ibadə t etmiş di. 
Böyük  Allah  Hə zrə t  Adə m  (insanların  atası)  yaratdıqdan  sonra  insan  xilqə tinin  ə zə mə tini  qorumaq  üçün  bütün  mə lə klə rə   və  
İ blisə  Adə min qarş ısında sə cdə  etmə lə rini
5
 ə mr buyurdu. İ blisdə n baş qa bütün göy ə hli ona sə cdə  etdilə r, lakin İ blisi qürur 
tutdu. Ş eytan öz ə sl xilqə tini xatırlamaqla özünü daha böyük bilib Adə mə  dedi: 
“Mə n  oddan  yaranmış am,  sə n  isə   palçıq  və   gildə n.”  Mə hz  elə   bu  tə kə bbürlüyü  Ş eytanı  Allah  buyruğ unu  yerinə  
yetirmə kdə n saxladı, nə ticə də  bütün ə mə llə ri puç və  bə hrə siz oldu. Hə mçinin, Allah də rgahından qovularaq ordan uzaqladırıldı. 
Möminlə r ağ ası Hə zrə t Əli (ə leyhissalam) bu barə də  buyurur: İ blisin dastanından nə sihə t və  ibrə t alın. Belə  ki, onun sonsuz 
ibadə t və  sə yi (tə kə bbürün nə ticə sində ) aradan getdi. O, altı min il Allaha ibadə t etmiş di. Hə lə  də  o illə rin dünya ya axirə t 
illə rində n olması mə lum deyil lakin bir saatlıq tə kə bbür və  qüruru onun bu illə rdə  etdiyi bütün ibadə t və  sə ylə rini mə hv edib 
boş a çıxartdı. 
Baxmayaraq ki, Ş eytan da göy və  ə rş  ə hli idi, lakin Allah fə rmanı yer və  göy arasında eynidir. Bütün bə ndə lə r Allah qarş ısında 
bə rabə rdirlə r Ey Allahın bə ndə lə ri, bu Allah düş mə nində n (yə ni Ş eytandan) özünüzü qoruyun. 
 
 
İ Kİ NCİ  HEKAYƏT 
 
                                                 
4
 1 və  192-ci xütbə lə r. 
5
Quranda sə cdə  fə rmanı beş  yerdə  gə libdir: “Bə qə rə ”, 34, “Əraf”, 11 “Kə hf”, 50, “Taha”, 116, “Əsra” 61. Bu sə cdə , ibadə t sə cdə si deyildi, çünki Allahın  
Pak zatından  baş qa digə rinə  görə  ibadə t sə cdə si etmə k caiz deyildir. Əksinə  bu, Allaha ş ükr sə cdə si olub böyük xilqə t və  nemə t olan Adə min xatirinə  idi. 

---

 
8 
ADƏMİ N GÜNAHI VƏ TÖVBƏSİ !
6
 
 
Allah yeri yaradaraq onu insanların sükunə ti üçün hazır etdikdə n sonra ilk növbə də  Öz mə xluqatı arasında Adə mi (yə ni hazırkı nə slin 
ilk nümayə ndə sini) xə lq edib seçdi. Ona behiş tdə  yer ayırdı, müxtə lif halal və  ə n lə zzə tli xörə klə ri onun ixtiyarında qoydu.
7
 Bütün 
bunlarla yanaş ı Allah, Adə mə  özünü İ blisin hiylə  və  düş mə nçiliyində n qorumağ ı tapş ırdı. Ulu Yaradan Adə mi imtahan etmə k 
qə sdi ilə  onun və  arvadının “filan” ağ acın yaxınlığ ına getmə smə sini elə cə  də  ondan bir ş ey yemə klə rini tapş ırdı. Lakin İ blis 
(Ş eytanların  atası)  onu  aldatdı  çünki  İ blis  onlara  paxıllıq  edirdi.  Axı  Hə zrə t  Adə m  behiş tdə   hə miş ə lik  qalaraq  daim  yaxş ıların 
yanında olacaqdı. Belə liklə , Adə m (ə leyhissalam) öz yə qinini Ş eytanın ş übhə  və  və svə sə lə ri nə ticə sində  ə ldə n verə rə k 
möhkə m  qə rarını  onun  ə sassız  sözlə ri  ilə   mübadilə   etdi!
8
  Behiş tdə ki  xoş bə xt  hə yat  və   ş adlıq  o  gündə n  belə   Adə m 
(ə leyhissalam) üçün qorxu və  və hş ə tə  çevrildi. Amma mehriban Allah günahdan tövbə  və  peş manlıq zə minə sini ilk də fə  olaraq 
Adə mdə  vücuda gə tirdi Mə hz bundan sonra Adə m Allahın bu nemə tində n istifadə  edə rə k mürtə kib olduğ u günahdan tövbə  qıldı.
9
 
Tövbə sində n sonra Allah Adə mi yerə  göndə rdi ki, öz gə lə cə k nə sli ilə  yer üzünü abad etsin. Belə liklə  Xaliqi-Sübhan Adə mi öz 
höccə ti  kimi  tə yin  etdi.  Belə   ki,  bütün  insanlar  onun  göstə rdiyi  doğ ru  yolun  sə mtində   hidayə t  yolunu  tapsınlar  Allah  Adə min 
ölümündə n sonra da yer üzünü Höccə tsiz qoymaz. 
 
ÜÇÜNCÜ HEKAYƏT 
 
                                                 
6
“Nə hcül-Bə lağ ə ”də n iqtibas, xütbə  1 və  91 
7
Baxmayaraq ki, bə zilə ri dastanda qeyd olunan behiş tin yaxş ı insanlara mə xsus axirə t behiş ti olmasına inanırlar, lakin behiş t meyvə  və  bitkilə rlə  zə ngin dünyanın 
ə
n xoş  və  ab-havalı yeri imiş . Belə  ki, bu mə tlə b İ mam Sadiq (ə leyhissalam)-ın hə dislə rində n birində  də  gə libdir (“Nurus-sə qə leyn” tə fsiri, 1-ci cild, 
sə h.62). Deyilmə miş  qalmasın: Yuxarıda qeyd olunan  dastan Quranın “Bə qə rə ” surə sinin 35-də n  38-ə  kimi  “Əraf”  surə sinin  19-dan 22-yə  kimi elə cə  də  
“Taha” surə sinin 118-də n 123-ə  kimi, nə cv ayə lə rində  gə lmiş dir. 
8
Hə zrə t Adə m (ə leyhissalam)-ın günahı hə min “Tə rki-övla”-nı idi, baş qa ibarə tlə  desə k mütlə q günah sayılmırdı, ə ksinə  nisbi günah idi. Belə  ki, Hə zrə t elə  
ə
ziz və  böyük mə qam sahibi olduğ una görə  gə rə k mə kruh iş  tutmayaydı, çünki hə tta mə kruh iş  belə  onun üçün günah sayılırdı ki, bu da ismə t mə qamı ilə  
düz gə lmir. Adə min behiş tdə ki sınağ ı onun yer üzünə  gə lib xalqa rə hbə rlik etmə k lə yaqə tini özündə  hazırlaş dırmaqdan ötrü idi. Onun tövbə si ilə  bir növ 
tə zkiyə  və  ruhun paklanması idi ki, bu da Allah höccə tlə rində n bir nümunə dir. 
9
Hə zrə t  Adə m  (ə leyhissalam)  zatı  pak  və   özü  də   mömin  idi.  Aldandıqdan  sonra  özündə   müstə sna  bir  xarakter  daş ıyırdı.  Tez  öz  sə hvini  anlayıb  tövbə   etdi. 
Nə ticə də  Allah da onun tövbə sini qə bul etdi. Bununla bə rabə r yenə  də  gözlə mə k lazımdır ki, ş eytan insanı aldatmasın və  ə gə r aldatsa də rhal insan öz 
günahını tövbə  ilə  yumalıdır. 

---