KendiNİ gerçekleşTİrme kurami

Kendini gerçekleştirme Rogers’ın kuramındaki gerçekleştirme kavramına benzer. Tek fark kendini gerçekleştirmenin, diğer ihtiyaçlar kısmen tatmin edilene kadar ortaya çıkmaması ve fark edilmemesidir. Bu yüzden de Jung’un bireyselleşme kavramı gibi kendini gerçekleştirme de gençlik yıllarında görülmeyen bir olgudur. Maslow’a göre gençler, yaşama hazırlanma olarak kabul ettiği eğitim alma, kimlik geliştirme, eş ve iş bulma gibi konularda meşguldürler. Maslow’a göre çok az sayıda insan kendini gerçekleştirme noktasına ulaşabilmektedir.

 

Düşük ve Üst Düzey İhtiyaçların Özellikleri:
Maslow, üst düzey ihtiyaçları insanların ayırt edici özelliği olarak kabul etmektedir. Kendini gerçekleştirme ihtiyacı yalnızca bize yani insanlara özgüdür. Üst düzey ihtiyaçlar daha az somut ve acildir ve alt düzeydeki ihtiyaçların tatmininden daha değerlidir. Kişinin yaşamını sürdürmesi açısından zorunlu değillerdir ve çevre tarafından kolayca bloke edilebilirler. Bu nedenlerle üst düzey ihtiyaçların hissedilmesi bile kayda değer bir başarıyı simgeler. Maslow, ortalama bir ABD vatandaşının fizyolojik ihtiyaçlarının %85’ini güvenlik ihtiyacının %70’ini karşıladığını; ancak sevgi ihtiyacının %50’sini, saygı ihtiyacının %40’ını ve kendini gerçekleştirme ihtiyacının ise yalnızca %10’unu karşıladığını tahmin etmiştir. Böylece kendini tanımanın başarılması zor ama önemli bir yük olduğunu belirtmiştir. İnsanların doyum sağladıkları şeyler kültürden kültüre, insandan insana değişse de ihtiyaçlar hiyerarşisinin birçok insana uygulanabileceği düşünülmektedir. Ancak birçok istisna olabileceğini de belirtmiştir. Bazı insanlar saygıya sevgiden daha fazla değer verebilirler. Ya da üst düzey ihtiyaçlar düşük düzeyde bulunana ihtiyaçların tatmin edilmeyerek engellenmesi sonucunda da ortaya çıkabilir. Örneğin, cinsel ihtiyaçları, artistik çabaların önüne yerleştirmek gibi.

Zayıf içgüdüsel ihtiyaçlarımız, çevresel etkilerle o kadar çabuk belirsiz hale getirilir ki kolaylıkla bilinçdışı durum alabilirler. Temel ihtiyaçlar genellikle biliçdışıdır. Maslow’a göre türümüze özgü erdemlerden her uzak düşüşümüz, kendi doğamıza karşı işlediğimiz her suç, yaptığımız her kötülük bilinçdışımızda bir iz bırakır. Bilinçdışı, utanç verici olduğu için unuttuğumuz davranışlarımızı barındırdığı gibi sevgi, yaratıcılık ve mizah gibi önemli olumlu potansiyellerimizi de içerir. Maslow ayrıca Freud’un davranışlarımızın altında bilinçdışı nedenlerin yattığı şeklindeki görüşünü reddetmekte, davranışların belirleyicisi olarak bilinçdışı geçmiş değil, bireyin gelecekteki hedef beklentileri olduğunu savunmaktadır.