Kimyo talabalikka ilk qadam 1-qism I bob kimyoning asosiy tushunchalari

1.1 Izotop, izobar, izoton va izoelektron
1. Vodorod elementining nechta izotopi mavjud?

A) 3 B) 5 C) 2 D) 4 E) 1

2. Izobarlar joylashgan qatorni ko‘rsating.

A) ¹²C,³⁵CI,⁸⁰Br B) ⁴⁰Ar,⁴⁰K,⁴⁰Ca C) ¹¹C,¹²C,¹³C

D) ³²S,⁴⁰Ar,⁴⁰K E) ²³Na,¹⁶0,⁴¹K
3. Qaysi qatorda faqat izotoplar keltirilgan?

A) ¹⁶O,³²S,¹²C B) ⁴¹K,⁴¹Ca,⁴¹Sc C) ⁴⁰Ar,⁴⁰K,⁴⁰Ca

D) ¹⁶0,¹⁷0,¹⁸0 E) ⁴He,²⁰Ne,⁴⁰Ar
4. Bir-biriga izobar yoki izotop bo‘la olmaydigan elementlar qatorini belgilang.

A) , B) , C) ,

_D) , E) ,

5. Izotoplarga oid fikrlarni aniqlang.

1) p-lar soni bir xil 2) p –lar soni har-xil

3) n–lar soni bir xil 4) n–lar soni har-xil

5) e–lar soni bir xil 6) e–lar soni har-xil

7) Ar bir xil 8) Ar har xil

A) 1,4,5,8 B) 1,3,5,7 C) 1,4,6,7 D) 2,3,6,7 E) 2,4,6,8
6. Izobarlarga oid fikrlarni aniqlang.

1) p –lar soni bir xil 2) p –lar soni har-xil

3) n–lar soni bir xil 4) n–lar soni har-xil

5) e–lar soni bir xil 6) e–lar soni har-xil

7) Ar bir xil 8) Ar har xil

A) 2,4,6,7 B) 2,4,6,8 C) 1,3,5,7 D) 1,3,5,8 E) 1,4,5,8

7. Izotonlarga oid fikrlarni aniqlang.

1) p –lar soni bir xil 2) p –lar soni har-xil

3) n–lar soni bir xil 4) n–lar soni har-xil

5) e–lar soni bir xil 6) e–lar soni har-xil

7) Ar bir xil 8) Ar har xil

A) 2,3,6,8 B) 2,4,6,8 C) 1,3,5,7 D) 1,4,5,7 E) 1,4,6,8

8. Quyidagi tavsiflarning qaysi biri , , ga taluqli?

A) allotropik shakl ko‘rinish B) izotoplar

C) izobarlar D) oddiy va murakkab moddalar
9. Izotoplarning qanday kattaliklari bir xil bo‘ladi?

1) protonlar soni 2) neytronlar soni

3) elektronlar soni 4) yadro zaryadi

5) atomlarining massa soni

A) 1,2,3 B) 3,4,5 C) 1,3,4 D) 1,3,5 E) 2,4,5
10.Massalari bilan o‘zaro farq qiladigan, yadro zaryadlari bir xil bo‘lgan atomlar qanday umumiy nomga ega?

A) gomolog B) izomer C) izobar D) izoxor E) izotop

11. Vodorodning uch xil izotopi: H, D, T lardan necha xil ikki atomli molekula hosil qilish mumkin?

A) 6 B) 3 C) 4 D) 1 E) 2

12. Elementlarning izotoplarida quyidagilarning qaysilari bir xil bo‘ladi?

1) yadro zaryadlari 2) neytronlar 3)elektronlar

4) protonlar 5) atomlarning massa sonlari

A) 1,2,3 B) 3,4,5 C) 1,3,4 D) 1,3,5 E) 2,4,5

13. Quyidagi ifodalarning qaysi biri izotoplarning xususiyatlarini aks ettiradi?

A) turli kimyoviy elementlar atomlari

B) bir davrdagi kimyoviy elementlar atomlari

C) bir qatordagi kimyoviy elementlar atomlari

D) neytronlar soni turlicha bo‘lgan bitta

kimyoviy elementning atomlari

E) elektronlar soni turlicha bo‘lgan bitta

kimyoviy element atomlari

14. Izotoplar joylashgan qatorni ko‘rsating.

A) ³²S,¹⁶0,¹²C B) ⁴⁰K,⁴⁰Ar,⁴⁰Ca C) ⁵²Cr,⁵⁵Mn,⁵⁶Fe

D) ³¹P,²⁸Si,⁷⁵As E) ³⁹K,⁴⁰K,⁴¹K
15. Og‘ir suv oddiy suvdan nima bilan farq qiladi?

A) qo‘shimchalar miqdorini ko‘pligi

B) kislorodning izotop tarkibi

C) vodorodning izotop tarkibi

D) molekulasida protonlar soni har xil bo‘lishi

E) molekulasida elektronlar soni har xil bo‘lishi

16. O‘zaro izotop, izobar yoki izoton bo‘la olmaydigan atomlar qatorini toping.

1) O-16,S-32,Se-79 2) Si-28,P-31,Cl-35

3) Se-79,Br-80,Kr-81 4) Fe-60,Co-60,Ni-60

5) Sn-118, Sn-120, Sn-122

A) 1 va 2 B) 2 va 3 C) 3 va 4 D) 4 va 5 E) 3 va 5
17. Quyidagilarni: a) izotop, b) izobar va v) izotonlarga ajrating.

1) Ti-51 2) V-51 3) Cr-51 4) Cr-52 5) Cr-55 6) Mn-53.

A) a-3,4,5. b-1,2,3. v-2,4,6. B)a-1,2,3. b-3,4,5. v-2,4,6.

C)a-3,4,5. b-1,2,3. v-2,4 D) a-1,2,3. b-3,4,5 v-2,6

E) a-1,2 b-3,4,5. v-4,6.
18. Nima uchun izotoplarda yadro zaryadi bir xil bo‘lsada, massalari har xil bo‘ladi?

A) yadro tarkibidagi protonlar soni har xil bo‘lganligi uchun

B) yadro tarkibidagi neytronlar soni har xil bo‘lganligi uchun

C) yadro tarkibidagi protonlar va neytronlar soni bir xil bo‘lganligi uchun

D) yadro atrofidagi elektronlar soni turlichaligi uchun

E) yadrodagi protonlar soni bir xil bo‘lganligi uchun

19. Izobarlarga tegishli tarifni toping.

A) yadrosidagi protonlar soni bir xil, neytronlar soni har xil bo‘lgan atomlar.

B) yadrosidagi neytronlar soni bir xil, protonlar soni har xil bo‘lgan atomlar.

C) yadrosidagi protonlar va neytronlar soni bir xil bo‘lgan atomlar

D) yadrosidagi protonlarvaneytronlaryig‘indisisonibirxilbo‘lganatomlar

E) yadrosidagi protonlar va neytronlar soni har-xil bo‘lgan atomlar

20. Izobarlar tushunchasining to‘g‘ri ifodasini toping.

A) neytronlar soni bir xil, lekin protonlar soni har xil bo‘lgan atomlar

B) protonlar soni bir xil, lekin yadrodagi neytronlar soni har xil bo‘lgan atomlar

C) protonlar va neytronlar soni har xil, lekin ularning massalari yig‘indisi bir xil bo‘lgan atomlar

D) protonlar va neytronlar soni bir xil bo‘lgan atomlar
21. Izotoplar tushunchasining to‘g‘ri ifodasini toping.

A) neytronlar soni bir xil, lekin protonlar soni har xil bo‘lgan atomlar

B) protonlar soni bir xil, lekin yadrodagi neytronlar soni har xil bo‘lgan atomlar

C) protonlar va neytronlar soni har xil, lekin ularning massalari yig‘indisi bir xil bo‘lgan atomlar

D) protonlar va neytronlar soni bir xil bo‘lgan atomlar
22. Massalari 16, 17 va 18 u.b. ga teng bo‘lgan kislorod atomlari tutgan ozon molekulasi necha xil bo‘ladi?

A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 E) 12

23. Vodorodning ¹H, ²D, ³T va kislorodning ¹⁶O, ¹⁷O, ¹⁸O izotoplaridan necha xil suv molekulasi hosil bo‘lishi mumkin?

A) 6 B) 9 C) 12 D) 18 E) 21

24. Ikki xil vodorod va uch xil kislorod izotopidan tuzilgan peroksidlar soni nechta bo‘ladi?

A) 15 B) 18 C) 21 D) 24 E) 30

25. Uglerod ( ) va uch xil kislorod izotoplari ( ) dan tashkil topgan uglerod (IV) oksid molekulalari nechta bo‘lishi mumkin?

A) 5 B) 3 C) 6 D) 4 E) 7

26. Uch xil vodorod va ikki xil azot: N-14, N-15 izotoplaridan foydalanib, Mr=19, Mr=21 bo‘lgan ammiak molekulalaridan necha xil hosil qilish mumkin?

A) 3 va 4 B) 4 va 3 C) 3 va 3 D) 3 va 2 E) 2 va 3

27. Tabiatdagi misning o‘rtacha nisbiy atom massasi 63,5. Uning ⁶³Cu va ⁶⁵Cu izotoplaridan iboratligi ma’lum. Tabiiy misdagi ⁶³Cu izotopining massa ulushini (% larda) toping.

A) 25 B) 45 C) 55 D) 65 E) 75

28. Atom massasi 63,54 bo‘lgan mis atomi ikkita izotop ⁶³Cu va ⁶⁵Cu aralashmasidan iborat. Aralashmadagi ⁶³Cu izotopning massa ulushini hisoblang.

A) 27 B) 73 C) 68 D) 47 E) 81

29. Tabiiy xlor atom massalari 35 va 37 bo‘lgan izotoplardan tashkil topgan. Ularning massa ulushlarini foizda aniqlang. Ar [Cl]=35,45

A) 77,6 : 22,4 B) 75,4 : 24,6 C) 74,6 : 25,4

D) 75,6 : 24,4 E) 76,1 : 23,9

30. Tabiiy rubidiy tarkibida ikkita izotop ⁸⁵Rb va ⁸⁷Rb bo‘ladi. Rubidiyning nisbiy atom massasi 85,47 ga teng. Har qaysi izotopning massa ulushini foizlarda aniqlang.

A) 75:25 B) 72:28 C) 76,5:23,5 D) 50,50 E) 78,22
31. Misning nisbiy atom massasi 63.54 bo‘lsa, uning ikkita izotopi ⁶³Cu va ⁶⁵Cu lardan ⁶³Cu ning mol ulushini (%) hisoblang.

A) 72.5 B) 74 C) 71 D) 72 E) 73

32. O‘rtacha nisbiy atom massasi 69.72 bo‘lgan galliy elementining tabiatda ⁷¹Ga va ⁶⁹Ga izotoplari mavjud. Ularning tabiatdagi massa ulushlarini toping.

A) 36 va 64 B) 56 va 44 C) 38 va 62

D) 42 va 58 E) 50 va 50
33. ¹⁰⁷Ag va ¹⁰⁹Ag dan tashkil topgan aralashmaning o‘rtacha atom massasi 107,88 ga teng bo‘lsa, kumushning har bir izotopining massa ulushini (%) aniqlang.

A) ¹⁰⁷Ag-51; ¹⁰⁹Ag-49 B)¹⁰⁷Ag-47; ¹⁰⁹Ag-53

C)¹⁰⁷Ag-56; ¹⁰⁹Ag-44 D) ¹⁰⁷Ag-53; ¹⁰⁹Ag-47

E) ¹⁰⁷Ag-49; ¹⁰⁹Ag-54

34. Agar tabiiy kislorod tarkibida 95% ¹⁶O, 4% ¹⁸O va 1% ¹⁷O bo‘lsa, elementning atom massasi qanchaga teng bo‘ladi?

A) 16,097 B) 16,068 C) 16,012 D) 15,999 E) 16,318

35. Tabiatda tarqalgan magniyning 78,6% ini ²⁴Mg izotopi, 10,1% ini ²⁵Mg izotopi va 11,3% ini ²⁶Mg izotopi tashkil etadi. Magniyning o‘rtacha nisbiy atom masasini aniqlang.

A) 24.43 B) 24.33 C) 24.53 D) 24.00 E)24.13

36. Kislorod izotoplarida (¹⁶O, ¹⁷O, ¹⁸O) yadroning necha foizini neytron tashkil qiladi?

A) 8; 9; 10 B) 50; 47; 44 C) 50; 52,94; 55,55

D) 16; 17; 18 E) 49,7; 50; 51,34
37. Yadro zaryadi +19 va +20 bo‘lgan ikki atomning massasi bir xil, yani 6.68^.10^-26kg ga teng chiqdi. Bu atomlar o‘zaro qanday moddalar deb ataladi?

A) izotoplar B) izomerlar C) izobarlar

D) gomologlar E) o‘xshash elementlar
38. Kislorodning uchta izotopi mavjud deganda nimani tuShunasiz?

1) tabiatda uchraydigan kislorod atomlarining uch xil og‘irlikda uchrashini:

2) yadrosidagi protonlar va neytronlar sonining yig‘indisi har xil bo‘lgan uch turdagi atomlari mavjudligini ;

3) neytronlar soni turlicha bo‘lgan uch xil atomlari mavjudligini;

A) 1 va 2 B) 2 va 3 C) 2D) 3 E) 1,2 va 3
39. Elektronlar soni bir xil bo‘lgan (izoelektron) ionlarni ko‘rsating.

1) Fe⁺² 2) Mn⁺² 3) Co⁺³ 4) Ni⁺² 5) Fe⁺³

A) 4 va 5 B) 1 va 4 C) 1 va 3 D) 2 va 3 E) 1 va 5
40. Elektronlar soni bir xil bo‘lgan (izoelektron) zarrachalarni aniqlang.

1) Cr⁺⁶ 2) P^-3 3) Fe⁺³ 4) Fe⁺² 5) Mn⁺⁷ 6) S^-2

7) Ca⁺² 8) Ar 9) Se^-2 10) Si^-4 11) Br^- 12) Cl^-

A) 1,2,12 B) 3,4,5,8 C) 5,11,12 D) 1,2,5,6,7,8,10,12 E) 1,2,3,5,6,7,9,10,12

41. Mis atomi, Cu⁺ va Cu⁺² ionlarining 3d- pog‘onachasida nechta elektron bo‘ladi?

A) 10,10,10 B) 10,9,8 C) 10,9,10 D) 10,10,9 E) 10,9,9

42. Elektronlar soni bir xil bo‘lgan zarrachalarni aniqlang.

1) Ga⁺³ 2) As^3- 3) Se 4) Br⁺³ 5) Cu⁺

A) 1,2 B) 2,3 C) 3,4 D) 4,5 E) 1,5
43. Izoelektronli zarrachalarni toping.

1) ammiak 2) suv 3) gidroksoniy kation

4) metil radikali 5) vodorod ftorid

A) 1,2,5 B) 1,2,3,4 C) 1,2,4 D) 1,2,3,5 E) 1,2,3,4,5

44. Izoelektronli zarrachalarni toping.

1) metan 2) ammiak 3) vodorod ftorid

4) ammoniy ioni 5) ftor atomi 6) ftor anioni

A) 1,2,3 B) 1,2,3,4,5 C) 3,4,6 D) 3,4,5,6 E) 1,2,3,4,6

45. Elektronlar soni bilan farq qilmaydigan atom yoki ionlarni tanlang.

1) vodorod anioni 2) litiy kationi 3) geliy

4) α–zarracha 5) deyteriy

A) 1,2,3,4 B) 1,2,3 C) 2,3,5 D) 1,2,4 E) 3,4,5

46. Protonlar bilan farq qiladigan atom yoki ionlar qatorini tanlang.

1) deyteriy kationi 2) α-zarracha 3) tritiy 4) vodorod 5) litiy

A) 1,3,4 B)2,3,5 C)2,3,4 D)1,3,5 E) 3,4,5
47. Yadrosi tarkibidagi protonlar soni neytronlar soniga teng bo‘lgan atomlarni tanlang.

A) berilliy, uglerod, azot

B) bor, kislorod, ftor

C) magniy, oltingugurt, kalsiy

D) natriy, magniy, alyuminiy

E) kremniy, fosfor, kaliy