61
nomlari va boshqa turli ma’lumotlar 2- jadvalda keltirilgan.
Jadvalda sayyoralarning Quyosh atrofida va oʻz oʻqi atrofida aylanish davri
Yerdagi yil, sutka va soatga qiyoslab olingan.
Sayyoralar
tabiati
Hozirgi paytda Yerdan boshqa barcha sayyoralarda hayot uchun sharoit
yoʻqligi ma’lum. Bu sayyoralarda jonsiz tabiat hukm suradi. Yerdan oʻzga
sayyoralardagi tabiatning koʻrinishi qanday?
Quyoshga eng yaqin va kichik boʻlgan Merkuriy sirtini havo oʻrab
turmaydi, ya’ni uning atrofi boʻshliqdan iborat. Shuning
uchun ham bu sayyora
sirtida kunduzi oʻrtacha 345°C issiq, kechasi esa 80°C sovuq boʻladi.
Quyoshdan uzoqligi boʻyicha ikkinchi oʻrinda turadigan Venera sayyorasi
asosan karbonat angidrid (CO
2
) gazi bilan oʻralgan.
Sayyora sirtida uning
zichligi Yer sirtidagi havo zichligidan 90 marta katta. Bu sayyora sirtidagi
temperature 470°C gacha issiq boʻladi.
Mars sayyorasi esa siyrak karbonat angidrid (CO
2
) va
boshqa gazlar bilan
qoplangan. Marsda yillik oʻrtacha temperatura 60°C sovuq. Unda boshqa
sayyoralardagiga nisbatan hayot uchun birmuncha sharoit mavjud.
Shunday
boʻlsada, Marsda ham tirik mavjudotlar borligi aniqlanmagan.
Marsdan ancha olisda boʻlgan Yupiter, Saturn, Uran va Neptun
sayyoralarida ham hayot uchun sharoit yoʻq. Bu
sayyoralar Quyoshdan juda
uzoq boʻlib, ularni metan (CH
4
), vodorod (H
2
), geliy (He) va boshqa gazlar oʻrab
turadi. Bu gazlardan ayrimlari zaharli, sayyoralar sirti esa juda sovuqdir.
Sayyoralar orasida Saturnning tashqi koʻrinishi oʻzgacha.
Uning belida
halqasimon ajoyib «belbogʻi» bor. Aslida «belbogʻ» boʻlib koʻringan halqa
bitta tekislik boʻylab aylanayotgan son-sanoqsiz mayda osmon jismlaridir.
Ularning gʻuj boʻlib aylanishi halqa boʻlib koʻrinadi.
Dostları ilə paylaş: 
