Kitab new indd
Yüklə 2,43 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Dializ membranların biouyğunluğu.
- Dializ üçün su.
125 Fəsil 4. Hemodializ İL-1 sekresiyasının güclənməsinə səbəb olur. PAN membranların istifadəsi zamanı kallikrein-kinin sisteminin aktivləşməsi nəticəsində anafi laktoid reaksiyanın baş verməsi, bəzən hətta şok da müşahidə oluna bilər. Sellülyoz və sintetik membranların müqayisəli xarakteristikası cədvəl 4.2 təqdim olunur. Cədvəl 4.2 Sellülyoza və sintetik dializ membranlarının müqayisəli xarakteristikası Göstəricilər Sellülyoz membranlar Sintetik membranlar İlkin istifadə (fi rst-use) sindromu A və B ++ + Anafi laktoid şok - + Endotoksik şok - + Hiperkatabolizm ++ + Kəskin infeksiyalar ++ + KBÇ zamanı renoprotektiv effekt - + Dializ amiloidozu ++ ++ Böyrəklərin qazanılmış kistoz xəstəliyi + + Eliminasiya: B-2-MG ASL və ÇASL fosfatlar
- - + + + ++ Qeyri-selektiv - +
Qanın ekstrakorporeal konturun biomaterialları və dializ məhlulu ilə kontaktı zamanı patoloji reaksiyaların baş verməməsinə biouyğunluq deyilir. Dializ membranlarına erkən və gec biouyğunluq pozğunluqları baş verir. 126 Dializ Biouyğunsuzluğun erkən əlamətləri: • qızdırma; • sindializ leykopeniya; • yeni dializator sindromu, A tipi (anafi laktoid reaksiya); • yeni dializator sindromu, tip B; • kallikrein-kinin sisteminin aktivləşməsi nəticəsində ana- fi laktoid reaksiya; • dializatorun, damar yolunun trombozu; • hemorragik sindrom ilə trombositopeniya; • endotoksinemiya, əks fi ltrasiya nəticəsində yüksək ke çi- ricilikli dializatorların istifadəsi zamanı.
• azdializ sindromu; • hiperkatabolizm; • uremik immun qıtlığı; • dializ amiloidozu; • dializ kaxeksiyası sindromu; • polimerlərin hissəciklərinin akkumulyasiyası nəticəsində pozğunluqlar. Biouyğunluğa dializ membranının tipi, dializ məhlulunun tərkibi, xəstənin individual xüsusiyyətləri (əsas xəstəlik, allerqoloji anamnez, hemodializ ilə müalicə müddəti, yaş) təsir göstərir. Beləliklə, hazırda biouyğunluq haqqında olan tədqiqatlar əsasən üç problemə həsr olunmuşdur: • leykositlərin kinetikası və funksiyası; • komplimentin aktivləşməsi; • B-2-MG və amiloidoz. Alınan, nəticələr arasındakı bütün ziddiyyətlərə baxmayaraq biouyğunluğun dializin əsas göstəriciləri olan xəstələnmə, yaşama və ölümə təsir etdiyi sübut olunmuşdur. Adətən dializatorlar haqqında olan informasiyalarda K UF , sidik
cövhəri, kreatinin, vitamin B 12 və fosfatların, bəzən B-2-MG kli- 127 Fəsil 4. Hemodializ rensi, membranın səthinin sahəsi, dializatorun doldurulma həcmi, lifl ərin uzunluğu və qalınlığı dializatorla bir yerdə olan istifadə üçün rəhbərlikdə qeyd olunur. Sterilizasiya üsulu – ən müntəzəm üsul kimi etilen-oksiddən istifadə olunur. Bu üsul çox az halda, amma ağır allergik reaksiya olan anafi laktik şoka səbəb olduğu üçün hazırda γ - şüalanma və avtoklavda (buxarla) sterilizasiya aparılır. Dializ üçün su. Bir HD prosedurasına təxminən 120 l su lazım olur. Kiçik molekul kütləsi olan bütün maddələr birbaşa xəstənin qan dövranına keçdiyi üçün suyun tərkibinə xüsusi ciddi tələbat irəli sürülür. Çünki suda olan bəzi qarışıqlar xəstənin həyati üçün böyük təhlükə yarada bilər. Belə maddələrdən Al sümüyü zədələyir, Cu və Cl hemolitik anemiya, xloramin, fl or hətta ölümcül nəticələr verə bilər. Su əvvəl yumşaldılır (kalsium və maqneziumun çox hissəsi çıxa- rılır), sonra kömürdən buraxılır (xlor, xloramin təmizlənir) və sonra əks osmos cihazından keçirilir və 90% qarışıqlardan təmizlənir. Sonra su deionatorda – ion mübadilə qətranından keçirilir, ya əks osmosa alternativ kimi, ya da onunla birlikdə istifadə olunur. Baxmayaraq ki, dializ membranı mikroorqanizmləri keçirmirlər, dializat steril ola bilər. Bakteriya titri 1 ml 100 koloniyadan artıq olmamalıdır. Bu sutəmizləmə sisteminin periodik xüsusi dezinfeksiyaedici məhlullarla dezinfeksiya edilməsi və bakterial fi ltrlərin qoyulması ilə əldə olunur. Bəzən bikarbonat məhlulu pirogen reaksiyaya səbəb ola bilər, çünki o bakteriyalarla, ya endotoksinlərlə çirklənə bilər. Bəzi yüksəkkeçiricilikli membranlar bakteriya və endotoksinləri qan dövranına keçirə bilər. Sübut olunmuşdur ki, dializ məhlulunun bakterial çirklənməsi qan monositlərini stimulyasiya edərək interleykin-1 (İL-1) əmələ gəlməsinə sövq edir. Bəzən, hətta dializ məhlulu konturuna əlavə ultrafi ltrlər qoyulur, bu da bakteriya və endotoksin yolunda baryer rolunu oynayır. Yüklə 2,43 Mb. Dostları ilə paylaş:
|