Китабханашцнаслыг

66 
 
 
 
Sxem 1. 
Milli kitabxananin kitab fondunun zənginləşdirilməsinin  
əsas məbələri (I faza, XX əsrin 20-ci illəri) 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
QEYD: Sxem müəllif tərəfindən tərtib edilmişdir. 
Yuxarıdakı  mənbələrin  bəziləri  hal-hazır  ki,  dövrdə  də  əsas 
depozitar mənbə qismində çıxış etsə də bəziləri isə bu gün öz aktuallığını 
tamamilə  itirmiş  durumdadır.  Belə  ki,  aktuallığını  itirmiş  ən  əsas 
mənbələrdən  biri  kimi  SSRİ  Dövlət  Kitab  Palatasıdır  ki,  onun  da 
M.F.Axundov  adına  Azərbaycan  Milli  Kitabxanasının  kitabxana 
fondunun  zənginləşdirilməsində  müstəsna  rolunun  qeyd  edilməsi 
təqdirəlayiq hal kimi qiymətləndirilməlidir. Belə ki, həmin dövrün tarixi 
siyasi-ictimai  və  eləcə  də  iqtisadi-mədəni  durumunun  təhlili  bizə  onu 
deməyə  əsas  verir  ki,  məhz  sözü  gedən  mənbənin  zamanında  potensial 
imkanlarından  istifadə  keçmiş  SSRİ-nin  o  dövrki  rəhbərlərindən  biri 
olmuş  və  eyni  zamanda  müstəqil  Azərbaycan  Respublikasının  memarı 
Ümummilli  Liderimiz  Heydər  Əliyev  cənablarının  çox  gərgin  müca-
diləsinin nəticəsində müəssər olmuşdur. Lakin digər mənbələr bu günün 
standartları  çərçivəsində  istifadə  edilməklə  yanaşı  yeni  alternativ 
mənbələr  xüsusilə  müasir  standartlara  cavab  verən  istiqamətlərdən 
istifadə edilməkdədir.  
MĠLLĠ KĠTABXANA FONDUNUN 
ZƏNGĠNLƏġDĠRĠLMƏSĠNĠN ƏSAS MƏNBƏLƏRĠ 
SS
RĠ Dö
vl
ət
 K
it
ab P
ala
ta
sı
 
Az
ərba
y
ca
n n
əĢ
riy
ya
tla
rı
 
K
it
a
bx
a
na
 ko
llekto
rlug
u
 
B
ey
n
əlx
alq mü
ba
dil
əl
ər
 
M
üv
af
iq kita
b ma
ğa
za
la
rı
 
Ay
rı
-a
yrı 
Ģə
x
sl
ər 
tə
rə
find
ən
 
T
a
rix
i 
əly
a
zma
la
r 
Dig
ər 
m
ənb
əl
ər 
v
ə 
s.
 

---

67 
 
Müasir  informasiya  cəmiyyətinin  inkişafı  və  qloballaşma 
prosesinin  bütün  dünyanı  cənginə  alması  heç  şübhəsiz  kitabxana 
infrastrukturu, münasibətləri və həmçinin elmindən də yan keçməmişdir. 
Qloballaşma  fenomeni  informasiya  və  elmi  biliyi  strateji  resursa 
çevirməklə  yanaşı  ona  yanaşmanı  da  köklü  sürətdə  dəyişdirmişdir. 
Kəmiyyət  etibarilə  informasiyanın  istehsalı,  emalı  və  yayılması 
sferasında çalışanların xüsusi çəkisi maddi istehsal sferasında çalışanların 
xüsusi  çəkisini  üstələməyə  başlayır.  Beynəlxalq  təşkilatların 
hesabatlarına  görə  1980-ci  ildə  bu  50:50  nisbəti  kimi  qərarlaşmışdı. 
Məhz  belə  bir  şəraitdə  informasiya  və  elmi  biliklərin  yayılması 
məhsuldar  qüvvələrin  ərazicə  yerləşməsində  əhəmiyyətli  dəyişikliklərə 
gətirib çıxarır. 
Sxem 2. 
Milli kitabxananin kitab fondunun zənginləşdirilməsinin  
əsas məbələri (II faza, müasir dövr) 
 
 
 
  
 
  
 
  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Bir  sıra  dünya  şöhrətli  tədqiqatçılar  “informasiya  cəmiyyətini” 
“inkişaf  etmiş  postindustrial  cəmiyyət”  kimi  xarakterizə  edir  və 
göstərirlər ki,  yeni cəmiyyət və ümumiyyətlə NOU-HAU-lar, yeniliklər, 
kreativliklər  o  ölkələrdə  reallaşır  ki,  hansılarda  postindustrial  cəmiyyətə 
keçid  1960-1970-ci  illərdə  baş  vermişdi.  İnformasiya  cəmiyyətinin  əsas 
xarakteristikası aşağıdakı kriteriyalar vasitəsi ilə əks olunur: 
1.
 
Texnoloji:  əsas  amil  –  burada  əsas  məqam  informasiya 
texnologiyaları ictimai həyatın əksər sferalarında tətbiq olunur. 
MĠLLĠ KĠTABXANA FONDUNUN 
ZƏNGĠNLƏġDĠRĠLMƏSĠNĠN ƏSAS MƏNBƏLƏRĠ 
D
ün
ya
 elekt
ro
n kita
bx
ana
la
rı
 
B
ey
n
əlx
a
lq t
əĢ
kil
at
la
r 
və
 qey
ri 
hö
ku
m
ət
 qu
r
um
 n
əĢ
riy
ya
tla
rı
 
M
üv
af
iq mil
li v
ə 
bey
n
əlx
a
lq 
n
əĢ
riy
ya
t 
ev
lə
ri 
v
ə 
s.
 

---