«Kitabi-Dədə Qorqud» bir müqəddimə və 12 boydan ibarət dastandı
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
Bu nә sözdür? Saqın, xanım ana! Mәnim üzәrimә gәlməyәsən! Mәnim üçün ağlamayasan! Qoy mәni, xanım ana, çәnkәlә sancsınlar! Qoy әtimdәn çәksin- lәr, qara qovurma edib, qırx bәy qızının önünә aparsınlar. Onlar bir yeyәndә, sәn iki dәfә ye! Kafirlәr duymasınlar, sә- ni tanımasınlar. Tәki murdar dinli kafirin döşәyinә düş- mәyәsәn. Onlara şәrab paylayıb, atam Qazanın namusunu sın- dırmayasan. Saqın!». Oğlan belә deyәndә gözünün yaşı gildir-gildir axdı. Boyu uzun> beli incә Burla xatun boyun-qulağını tutdu, yıxıldı. Payız alması kimi al yanağın yırtdı-dağıtdı. Qarğı kimi qara saçını yoldu. «Oğul!», «Oğul!» deyib, zar-zar ağladı. Uruz dedi: Xanım ana! Qabağımı kәsib nә inlәyirsәn? Niyә zarıyırsan, niyә ağlayırsan? Bağrımı, ürәyimi nә dağlayırsan? Keçmiş günlәrimi nә andırırsan? Ay ana! Әrәb atları olan yerdә bir qulunu tapılmazmı? Qızıl dәvәlәr olan yerdә bir köşәki tapılmazmı? Ağca qoyunlar olan yerdә bir quzusu tapılmazmı? Sәn sağ ol, xanım ana! Atam sağ olsun! Bir mәnim kimi oğul tapılmazmı?! Belә dedikdә anası dözә bilmәdi. Ana gedib, qırx incә belli qızın arasına girdi.Kafirlәr Uruzu tutub, qәnarә1 dibinә gәtirdilәr. Uruz dedi: «Ay kafir, amandır, tanrının birliyinә şübһә yoxdur! Qoyun mәni, bu ağacla danışım». Çağırıb ağaca söylәmiş, görәk, xanım, nә söylәmişdir: Sәnә «Ağac!» «Ağac!» deyirәmsә, çәkinmә, ağac! Mәkkә ilә Mәdinәnin qapısı ağac! Museyi-Kәlimin әsası ağaç! Böyük-böyuk suların körpüsü ağac! 29 Nәһәnk-nәһәnk dәnizlәrin gәmisi ağac! Әlinin Düldülünün yәһәri ağac! Әlinin qılıncının qınıyla dəstәyi ağaç! İmam һәsәnlә һüseynin beşiyi ağac! Әrin dә, arvadın da, qorxusu ağac! Başını tutub baxarsam, başsız ağacsan! Dibini tutub baxarsam, dibsiz ağacsan! Mәni sәndәn asarlar, göturmә, ağac! Götürsən, igidliyim sәni tutsun, ağac! Gәrәk bizim eldә olaydın, ağac! Qara һindu qullarıma buyuraydım, Sәni para-para doğrayaydılar, ağac! Sonra dedi: Tövlә-tövlә bağlanan atlarımdan һeyf! «Qardaş» deyә sızlayan yoldaşlarımdan һeyf! Yumruğumda qanad çalan şaһin quşumdan һeyf! Yetәr ilә Tutan kimi tazılarımdan һeyf! Bәylikdәn doymadım, özümdәn һeyf! İgidlikdәn yorulmayan canımdan һeyf! Uruz һönkür-һönkür ağladı, yanıq ciyәrini dağladı. Bu zaman, sultanım, Salur Qazanla Qaraca çoban çaparağ yetdi. Çobanını sapandının daşlığı üçyaşar dana dәrisindәn, sapandının qolları isә üç keçi tükündәn düzәlmişdi. Sapandın çatısı bir keçi tükündәn idi. һәr atanda on iki batman2 daş atardı. Atdığı daş yerә düşmәzdi. Yerә düşsә dә, toz kimi sovrular, kül kimi ovulardı. Üç ilәdәk daşının düşdüyü yerin otu bitmәzdi. Bayırda kök qoyun da, arıq toğlu da qalsaydı, sapandın qorxusundan qurd gәlib yemәzdi. Sultanım, Qaraca çoban çatan kimi sapandını işә saldı. Dünya-alәm kafirin gözündә qaraldı. Qazan dedi: «Qaraca çoban, qoy anamı kafirdən istәyim, at ayağı altında qalmasın». 30 At ayağı iti, ozan dili çevik olur. Qazan kafiri çağırıb söylәmiş, görәk, xanım, nә söylәmişdir; Ay Şöklü Mәlik! Qızıl tağlı uca evlәrimi götürüb gәlmisәn, sәnә kölgәlik olsun! Qiymәtli xәzinәmi, bol gümüşümü götürmüsәn, sәnә xәrclik olsun! Qırx incә belli qızla Burla xatunu gәtirmisan, sәnә әsir olsun! Qırx igidlә oğlum Uruzu gәtirib kәlmisәn,- sәnin qulun olsun! Tövlә-tövlә şaһanә atlarımı gәtirib gəlmisən, sәnin miniyin olsun! Qatar-qatar dәvәlәrimi gәtirib gәlmisәn, sәnin yükünü daşısın. Qoca anamı gәtirmisәn, ay kafir, anamı ver mәna! Savaşmadan-vuruşmadan qayıdım geri, dönüb gedim! Kafirlәr dedilәr: Qızıl tağlı uca evini gәtirmişik, bizimdir! Şöklü Mәlik qırx incə belli qızla Burla xatunu gәtirmişdir, bizimdir! Qırx igidlә oğlun Uruzu gətirmişdir, bizimdir! Tövlә-tövlə atlarını, qatar-qatar dәvәlәrini gәtirmişdir, bizimdir! Qarıcıq ananı gətirmişiksә, bizimdir, Sәnə vermәrik; Yayxan keşiş oğluna verәrik, Yayxan keşiş oğlundan oğlu doğular , Biz onu sәnә әvәz qoyarıq! Belә dedikdә Qaraca çobanın acığı tutdu, dodaqları sәyridi. Çoban dedi: Eһey, dinsiz, һuşsuz kafir! Ağılsız, başsız kafir! 31 Qarşıdakı qarlı dağlar Qarıyıbdır, otu bitməz. Qan-qadalı irmaqlar Quruyubdur, suyu gәlmәz. Şaһanә-şaһbaz atlar Qarıyıbdır, qulun vermәz. Qızıl-qızıl dәvəlәr dә Qarıyıbdır, göşәk vermәz. A kafir, Qazanın anası Qocalıbdır, oğul vermәz. Şöklü Mәlik, cins toxuma meylin varsa, qara gözlü qızını gәtir Qazana ver! Ay kafir, sәnin qızından oğlu doğulsun, siz onu Qazan bәyin xidmәtinә göndәrәsiniz! Bu vaxt Qalın Oğuz bəylәri gәlib yetişdi, xanım, görәk, kimlәr gәldi: Qaradərə ağzında qara buğa dərisindən beşiyinin yerliyi olan , acığı tutanda qara daşı kül eyləyən , bığını boynu dalında yeddi dəfə düyünləyən , igidlər igidi , Qazan bəyin qardaşı Qaragünə çaparaq yetişdi: “Çal qılıncını , qardaşım Qazan , yetdim!”-dedi. Bunun ardınca , görək kimlər yetişdi: Dəmir qapı Dərbənddəki dəmir qapını hücumla alan, altmış tutamlıq böyük nizəsinin ucunda igidləri böyürdən Qıyan Səlcik oğlu Dəli Dondaz çaparaq yetişdi: “Çal qılıncını ,ağam Qazan , yetdim !” –dedi. Bunun ardınca , xanım , görək , kimlər yetişdi.Amidlә Mәrdin qalasını1vurub-yıxan, Dәmir yaylı Qıpçaq Mәlikә qan qusduran, gәlәrәk Qazanın qızını mərdliklə alan oğuzun ağ saqqallı qocaları görәndә o igidә «әһsən» deyәn, al mәxmәr şalvarlı, atı mavi qotazlı Qaragünә oğlu Qarabudaq çaparaq yetişdi: «Çal qılıncını, ağam Qazan, yetdim!» dedi. 32 Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|