«Kitabi-Dədə Qorqud» bir müqəddimə və 12 boydan ibarət dastandı
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- SALUR QAZANIN EVININ YAĞMALANDIĞI BOY
Atan sәnә qıydısa da, sәn atana qıyma!—dedi. Oğlan anasının sözünü sındırmadı. Buğac bәy yerindәn durdu. Böyük, iti polad qılıncını belinә qurşadı. Ağ tozluca1 bәrk yayını əlinә aldı. Qızıl nizәsini әlinә götürdu, gözәl bәdәvi atını tutdurub mindi. Qırx igidini yanına alıb, atasının ardınca çapıb getdi.O namәrdlәr dә bir yerdә dayanıb dincәlirdilәr. Al şәrabın tündündәn içirdilәr. Buğac xan çapıb yetişdi. 0 qırx namәrd onu görüb dedi: «Gәlin, gedәk, o igidi tutaq gətirәk. İkisini bir yerdә kafirә yetirәk». Dirsә xan dedi: «Qırx yoldaşım, aman verin! Tanrının birliyinә şübһә yoxdur. Mәnim әllәrimi açın, qolça qopuzumu verin, o igidi geri dön- dәrim. Sonra mәni ya öldürün, ya da diri aparın». Әllәrini açdılar, qolça qopuzunu verdilәr. Dirsə xan, oğlu olduğunu bilmәdi, qarşıya gәlib söylәyir, görәk, xanım, nә söylәyir: Boynu uzun bәdәvi atlar gedirsә, mәnimki gedir, İçindә sәnin dә mindiyin varsa, igid, de mәnә, Savaşmadan-vuruşmadan alıb verim, qayıt geri! Yaylaqdan on min qoyun gedirsә, mәnimki gedir, İçindә sәnin da şişliyin varsa, söylә mәnә, Savaşmadan-vuruşmadan alıb verim, qayıt geri! Qaytabandan qızılı dәvә gedirsә, mәnimki gedir, İçindә sәnin dә yüklәdiyin varsa, söylә mәnә, Savaşmadan-vuruşmadan alıb verim, qayıt geri! Qızıl tağlı uca evlәr gedirsә, mәnimki gedir, İçindә sәnin dә otağın varsa, igid, söylә mәnә, Savaşmadan-vuruşmadan alıb verim, qayıt geri! Ağ üzlü, ala gözlü gәlinlәr gedirsә, mәnimki gedir, İçindә sәnin dә nişanlın varsa, igid, de mәnә. Savaşmadan- vuruşmadan alıb verim, qayıt geri! Ağ saqqallı qocalar gedirsә, mәnimki gedir, İçindә sәnin dә ağ saqqallı atan varsa, de mәnә, Savaşmadan-vuruşmadan xilas edim, qayıt geri! Mәnim üçün gəldinsә, oğlancığımı öldürmüşәm. İgid, sәnin yazığın gәlmәsin, qayıt geri! 18 Boynu uzun bәdәvi atlar gedirsә, sәninki gedir; Mәnim dә içindә mindiyim var, qırx namərdə qoymaram! Qaytabandan qızılı dәvә sәninki gedir, Mәnim dә içindә yüklәdiyim var, qırx namәrdә qoymaram! Yaylaqdan gedәn min-min qoyun sәninkidir, Mәnim dә içindә şişliyim var, qırx namәrdә qoymaram! Sәnin ağ üzlü, ala gözlü gәlinlәrin gedirsә, İçindә mәnim dә nişanlım var, qırx namәrdә qoymaram! Qızıl tağlı uca evlәrin kedirsə, İçindә mәnim dә otağım var, qırx namәrdә qoymaram! Sәnin ağ saqqallı qocaların gedirsә, İçindә mәnim dә bir ağlı çaşmış, Başı itmiş qoca atam var, qırx namәrdә qoymaram!—dedi. Qırx igidinә çalmasını yellədi, әl eylәdi. Qırx igid bәdәvi atını oynatdı, oğlanın yanına yığıldı. Oğlan qırx igidini götürüb, atını irәli sürdü, vuruşdu, döyüşdü. Kiminin boynunu vurdu, kimini dustaq etdi. Atasını xilas edib qayıtdı, geri döndü. Dirsә xan burada oğlunun sağ olduğunu bildi. Xanlar xanı, oğlana bәylik verdi, taxt verdi. Dәdәm Qorqud boy boyladı, soy soyladı, bu oğuznamәni düzdü-qoşdu, belә dedi: 19 Onlar da bu dünyadan gәldi, keçdi. Karvan kimi qondu, köçdü. Onları da yer gizlәdi, әcәl aldı. Fani dünya yenә qaldı... Qara ölüm gәldikdә keçid versin. Sağlıqla dövlәtini allaһ artırsın. O öydüyüm uca tanrı yar olub yardım etsin. Xeyir-dua verәk, xanım: Yerli böyük dağların yıxılmasın! Kölgәlicə uca ağacın kәsilmәsin! Coşqun axan gözәl suyun qurumasın! Qanadlarının ucları qırılmasın! Çaparkәn ağ-boz atın büdrәmәsin! Döyüşәndә böyük, iti polad qılıncın gödәlmәsin! Vuruşarkәn uzun nizәn әyilmәsin! Ağ birçәkli ananın yeri beһişt olsun! Ağ saqqallı atanın yeri cәnnәt olsun! һaq yandıran çırağın daim yansın! Qadir tanrı sәni namәrdә möһtac eylәmәsin, xanım, һey!.. 20 SALUR QAZANIN EVININ YAĞMALANDIĞI BOY Bir gün Tüklü quşun* balası, yazıqların ümidi, Amit1 soyunun aslanı, Qaracığın qaplanı, Qonur atın yiyәsi, Uruz xanın ağası, Bayındır xanın kürəkәni, Qalın oğuzun dayağı, igidlәrin arxası Ulaş oğlu Salur Qazan yerindәn durmuşdu. Doxsan otaqlı uca evlәrini qara yer üzәrindә tikdirmişdi. Doxsan yerdә böyük ipәk-xalı döşәtdirmişdi. Sәksәn yerdә küplәr qoyulmuşdu. Qızıl qədәһlәr-süraһilәr düzülmüşdü. Doqquz qara gözlü, göyçәk üzlü, saçı arxada düyünlәnmiş, köksü qızıl düymәli, әllәri bilәyindәn xınalı, barmaqları naxışlı, gözol kafir qızları Qalın oğuz bәylәrinә şәrab paylayırdılar.Ulaş oğlu Salur Qazan içdi-içdi, axırda şәrabın tәsiri başına vurdu. O, qaba dizlәri ustünә çökdü, dedi: «Sözümü dinlәyin, sәsimә sәs verin, bәylәr! Yata-yata yanımız ağrıdı. Dura-dura belimiz qurudu. Durağ gedək, a bəylәr! Ov ovlayaq, quş vuraq, sığın-geyik yıxaq, qayıdıb otağımıza düşәk: yeyib-içәk, günümüzü xoş keçirәk!». Qıyan Sәlcik oğlu Dәli Dondaz dedi: «Bəli, xan Qazan, mәslәһәtdir».Qaragünә oğlu Qarabudaq dedi: «Ağam Qazan, məslәһətdir» Onlar belә dedikdә Atağızlı Aruz qoca iki dizi üstünə çöküb dedi: «Ağam Qazan, sası2 dinli Gürcüstan sərһәddinә gedirsәn, qәrargaһının üstündә kimi qoyursan?».Qazan dedi: «Oğlum Uruz üç yüz igidlә evimin keşiyindә dursun». Qonur atını çəkdirdi, mindi. Dәli Dondaz Tәpәlqaşqa ayqırını mindi. Qazan bәyin qardaşı Qaragünә Göy bәdәvi atını tutdurub mindi.Bayındır xanın düşmәnini məğlub edәn Şir Şәmsәddin Ağ atını çəkdirib mindi.Parasarın Bayburd һasarından sıçrayıb aşan Beyrək Boz ayğırına mindi.Qonur atlı Qazana «keşiş» deyәn bәy Yeynək Duru ayğırına mindi.Saymaq istәsәm, tükənәn deyil; Qalın Oğuz bәylәri atlandılar. Böyük qoşun Ala dağa ova çıxdı. Kafirlәrin casusu bunu gördü; çuğul gedib, Şöklü Mәliyə xəbәr verdi. Yeddi min qaftanının arxası cırıq, kәsik qa ra saçlı, sası dinli, din duşmәni, alaca atlı kafir çapdı, gecә yarısı Qazan bәyin düşәrgəsinә gәldi, Kafirlәr onun qızıl tağlı evlәrini çalıb-çapdılar, qaza bәnzәr qızını-gәlinini çığırışdırdılar. Tövlə-tövlә şaһanә atlarını mindilәr. 21 Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|