Köhnəlmiş pestisidlər Problemli Situasiya və biz niyə
Yüklə 218,06 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bütün ölkələr üzrə müsbət nəticə əldə etmək üçün təklif olunur ki, Aİ digər donorlar ilə birlikdə maarifləndirmə və potensialın yaradılması tədbirlərini maliyyələşdirsin. GEF çərçivəsində belə bir proqram mövcuddur, amma bütün 30 ölkəni əhatə etmək üçün genişləndirilməlidir və yalnız 8 ölkəni əhatə etməməlidir: Albaniya, Ermənistan, Azərbaycan, Belarusiya, FYR Makedoniya, Gürcüstan, Moldova və Rumınya. - Buna paralel olaraq, siyasi səviyyədə Aİ tələb edə bilər ki, hələ heç bir tədbir görməyən ölkələr, məsələn, İtaliya və Malta Stokholm Konvensiyasını təsdiqləsinlər. - 3-cü mərhələ etibarlı şəkildə inventarlaşmanı nəzərdə tutur. Bu planlaşdırma, büdcə və ləğvetmə fəaliyyətləri üçün vacib rol oynayır. Aİ tərəfindən maliyyələşdirilən proqram vasitəsilə Rumınya ölkə üzrə inventarlaşdırma üçün hazırlıqlar işlərinə başladı. Belə ki, inventarlaşdırma potensial tələb edir, potensial isə treyninq tələb edir. Treyninq materialları FAO-da və digər BMT institutlarında mövcuddur və ümumi istifadə üçün xüsusi treyninq proqramı qəbul edilməlidir. Avropa Komissiyasının Aİ-ə üzv və üzv olmayan ölkələrdə treyninq proqramları üzrə zəngin təcrübəsi var. IHPA yeni köhnəlmiş pestisid ehtiyatlarının təhlükəsinin qarşısını almaq üçün siyasət və strategiyalarda Rumınyaya yardım etmişdir. Ayrıca bir ölkədə bu vacib bir işdir və Aİ ilə ayaqlaşmaq deməkdir, harada ki “göndərənə geri qaytarmaq” siyasəti Avropa və milli qanunvericiliyə artıq daxil edilmişdir. Son vaxtlar Dünya Bankı Qırğızıstan, Tacikistan və Özbəkistanda köhnəlmiş pestisidlərə dair texniki tədqiqat aparmağa öz marağını bildirmişdir. Bu tədqiqat 3 pilot sahədə inventarlaşdırmanın bütün aspektləri, təhlükənin qiymətləndirilməsi, təhlükəsizliyin təmin edilməsi, daşınma, köhnəlmiş pestisidlərin ləğv olunmasını, eyni zamanda, bütün komponentlər üzrə yerli əhalinin hazırlaşdırılması və təmizləmə ərazisində alternativ texniki tədqiqatlar ilə məğul olacaqdır. - Köhnəlmiş pestisidlərin təmizlənməsinin ən bahalı hissəsi onların ləğv edilməsi, və əgər bu mümkün deyilsə, qalıq ambarlarında təhlükəsizliyin təminatıdır. Hal-hazırda yeganə dəstək Stokholm Konvensiyası çərçivəsində təmin olunan cüzi təşəbbüslərdir. Digər tərəfdən ayrıca maliyyələşdirmə, dövlət maliyyələşdirməsinin mümkün olmasından, və inventarlaşma haqda etibarlı məlumatın olub- olmamasından asılıdır. Problemlərin həlli üçün köhnəlmiş pestisid ehtiyatları olan ölkələrdə, eləcə də onlardan yeyinti məhsullarını idxal edən ölkələrdə daha çox maarifləndirməyə ehtiyac var. Sahə inventarizasiyası vasitəsi ilə köhnəlmiş pestisidlərin saxlanılma yerləri haqqında daha ətraflı informasiya üçün əlavə iş və mümkün olduqda milli tədqiqatlar lazımdır. Bundan əlavə, qanunvericilikdə boşluqları aşkarlamaq, hər ölkə üçün köhnəlmiş pestisidlərin aradan qaldırılması üçün Fəaliyyət Planının əsasının qoyulması, köhnəlmiş pestisidlərin gələcəkdə yenidən meydana çıxmasının qarşısını almaq üçün tədbirlər və xərclərin hesablanması gərəklidir. Biz Avropa Komissiyasını Aİ-ə üzv ölkələr, Avropa Parlamenti, Avropa Qonşuluq Siyasətinə aid olan və Orta Asiyadan olan qeyri-Avropa ölkələri, FAO, UNEP, UNDP, UNİDO, Dünya Bankı və GEF kimi beynəlxalq təşkilatlar, kənd təsərrüfatı təşkilatları, qeyri-hökumət təşkilatları (NGO), İstehlakçı təşkilatları və kimya sənayesi daxil olmaqla sənaye və ərzaq pərakəndəçilərinin iştirakı ilə aşağıdakı mərhələlərdən ibarət Fəaliyyət Planına rəhbərlik etməyə və inkişaf etdirməyə səsləyirik. Xüsusi olaraq Fəaliyyət Planı aşağıda göstərildiyi kimi bu qurumları konkret tədbirlər görməyə cəlb edəcək. - Sədrlik tərəfindən rəhbərlik olunan Şura köhnəlmiş pestisidlər haq- qında Beynəlxalq Ətraf Mühit məsələri üzrə İşçi Partiyası Şurasında çıxış edəcək. - Avropa Parlamenti: Köhnəlmiş pestisidlər barədə məruzə etmələrini tələb etməklə pestisid strategiyasına müfaviq əlavələr etmək və Yeni qonşuluq siyasətində köhnəlmiş pestisidlər məsələsini göstər- mək - Köhnəlmiş pestisidlərə hələ də sahib olan ölkələr Milli Ətraf Mühit üzrə Fəaliyyət Planlarında onlara üstünlük vermək Məhv edilməni donorlarla danışıqların gündəliyinə əlavə etməlidirlər və milli fondları maliyyə əməkdaşlığı üçün hazır etməlidirlər. - Avropa Komissiyası, Avropa Parlamenti və Aİ-ə üzv ölkələr problemin əhatəsi, vacibliyi və həlli yolları barədə dialoqları inkişaf etdirməli- dirlər.
9 Hal hazırda pestisidlərin davamlı istifadəsi üzrə Seçici Direktivi çərçivəsində müzakirə olunduğu kimi 9 21 20 Məsləhətçiləri və DANCEM. Dimas, Stavros (2007), “Köhnəlmiş Pestisidlərin təhlükəsi”, Wieslaw Stefan Kuc. Xəbərdarlıq! Təhlükəli kimyəvi maddələr, Köhnəlmiş Pestisidlər kitabında, səh. 108-114. Dimcheva, Tsvetanka (2008), “Bolqarıstanda Köhnəlmiş pestisidlərin idarə olunması”, polixlorbifenil, köhnəlmiş pestisid və daimi üzvi tullantıların şüalanması üzrə sərginin məruzəsi, Belqrad, 24–26 Sentyabr 2008, INFRA 303731 (http://taiex.ec.europa.eu/ – bax TAIEX kitabxanası). ENS-Xəbərlər (2002), “Çexiya Kimyəvi Zavodlarının su basması kimi Elba zəifliyi” (http://www.ens-newswire.com/ens/aug2002/2002-08-15-02.asp). Ekologiya və təhlükəsizlik (2007), Təhlükəni əməkdaşlığa çevirmək – Şər- qi Avropadakı kimi, Təhlükəni əməkdaşlığa çevirmək. Şərqi Avropadakı kimi, Belarusiya – Moldova – Ukrayna, UNEP, UNDP, UNECE, OSCE, REC, NATO. Avropa Komissiyası (2002), Nümayəndə ölkələrdə köhnəlmiş pestisidlə- rin vəziyyəti, Yekun Məruzə, Sentyabr 2002, Avropa Komissiyası Sədrliyi üçün Ekologiya üzrə COWI. Avropa Komissiyası (2007), Stokholm Konvensiyasına əsasən DÜÇ-lər üz- rə Komissiya Fəaliyyət Planı, İşçi personal sənədi, SEC (2007) 9.3.2007-dən 341 (http://ec.europa.eu/environment/pops/index_en.htm). Fedorov, Lev A. və Alexy V. Yablokov (2004), Pestisidlər: Canlını məhv edən kimyəvi silah (Sovet İttifaqının faciəvi təcrübəsi), PENSOFT nəşriyyatı, Fevral.
Heinisch, Emmanuel (2006), “Daimi xlorlu hidrokarbon (PCHC), Mənbə- lərin monitorinqi”, Aquatic Mediada. 4. Xlorobenzol, Fresenius Ekoloji Bülle- teni, Vol. 15, nömrə.3, səh. 148-169. Heinisch, Emmanuel (2007), “Heksaxlorbenzol – Elba çayı vasitəsilə idxal”, Wieslaw Stefan Kucun Xəbərdarlıq! Təhlükəli kimyəvi maddələr, Köhnəl- miş Pestisidlər kitabında, səh. 334-342. Holoubek, Ivan və s. (2006), Stokholm Konvensiyasının Çexiya Respubli- kasında tətbiq olunması üzrə Milli Fəaliyyət planı, Layihə GF/CEH/01/003, Çexiya Respublikasında Davamlı Üzvi Çirkləndiricilərüzrə Stokholm Konven- siyasının tətbiqini təmin edən fəaliyyətlər, Tocoen Məruzə nömrə 23, səh. 45, Brno, Yanvar. Hübner, Danuta (2007), “Köhnəlmiş Pestisidlər”, Wieslaw Stefan Kucun Xəbərdarlıq! Təhlükəli kimyəvi maddələr, Köhnəlmiş Pestisidlər kitabında, səh. 116-122. Koppe, Jana G. və Jane Keys (2001), “PCB və ehtiyat tədbiri prinsipləri”, David Gee və Sofia Guedes Vaz, Erkən xəbərdarlığın gecikmiş nəticəsi: Ehti- yat tədbiri prinsipləri 1896–2000, Ekoloji Məruzə nömrə 22, Avropa Ekoloji Agentliyi, 2001. Wieslaw Stefan Kuc Xəbərdarlıq! Təhlükəli kimyəvi maddələr, Köhnəlmiş Pestisidlər, (2007) ACAP (Arktik Fəaliyyət Planı Şurası) (2008), ACAP iş qrupunun Çağırış Dəqiqələri, 4-5 Mart, 2008, Moskva Antonov, Anatoli və Anatoli Qamera (2007), 20-22 Sentyabr, 2007-ci il 9-cu Beynəlxalq HCH və Pestisidlər Forumu (Bax http://www.ihpa.info/docs/library/9th/9thHCH_FORUM_BOOK_part1.pdf həmçinin bu saytın 2 və 3-cü hissəsi) Barroso, Jose Manuel (2007), Wieslaw Stefan Kuc, Xəbərdarlıq, Təhlükəli kimyəvi maddələr, köhnəlmiş pestisidlər, səh 96-106-da Avropa Komissiyasının prezidenti tərəfindən təzminat. Radio 4 BBC, Afrikada toplanmış köhnəlmiş pestisidlər haqqında radio veriliş http://www.blackherbals.com/bbc_radio_4_broadcast_on.htm Brennpunkt LebensmittelSicherheit (2002), nömrə 1, səh. 11, Juni, Der Nitrofen-Skandal, Behr's Verlag Hamburg. CLU-IN (2008), Davamlı Üzvi Çirkləndiricilər– Üçqat Qiymət (video) (www.clu.in.org.ottowa) Cramon-Taubadel, S. von (2002): Almaniyanın Nitrofen Qalmaqalı və Ukraynada Qida Təhlükəsizliyi. Beratungspapier S2 der Deutschen Beratergruppe Wirtschaft bei der ukrainischen Regierung. Kiyev, Juli. DANCEE (Şərqi Avropaya Daniyadan Ekoloji Yardım) (1994-2001), Hazardous Waste Management Systems in Estonia, 124/009-0009, Danish EPA, DANCEE, Chemcontrol, 1994-2001. DANCEE Litva (1995-2002), Litvada istifadə olunmamış pestisidlərin idarə olunması üzrə Fəaliyyət Planı, 124/025-0026, Daniya EPA, DANCEE, COWI ilə əməkdaşlıqla birgə Krüger tərəfindən. DANCEE Latviya (1999-2002), Latviyada Təhlükəli Tullantıların yandırıl- ması, 124/023-0070, Daniya EPA, DANCEE, Chemcontrol. DANCEE Baltik Dövlətləri və Rusiya (2001-2002), Baltik Dövlətləri və Rusiyada Davamlı Üzvi Çirkləndiricilərin mərhələli layihəsi, 124/000-0166 Daniya EPA, DANCEE, COWI, 2000-2002. DANCEE Şərqi və Mərkəzi Avropa (2001), Şərqi və Mərkəzi Avropada köhnəlmiş pestisidlərin icmalı, tam məruzə üçün layihə üçün dəqiq işlənmiş COWI, Fevral 2001. DANCEE Latviya (2001), Baltik dövlətlərində daimi üzvi tullantıların mər- hələli vəziyyəti (Latviya). DANCEE (2002-2004), Köhnəlmiş Pestisidlərin Qarşısının alınması, Latvi- ya (2002 – 2004), COWI Məsləhətçiləri. DANCEE (2003), Daniya-Ukrayna Ekoloji Əməkdaşlığı, 1993-2002. DANCEE (2004-2006), Rusiya Federasiyasında köhnəlmiş Pestisidlərin İdarə olunması, COWI Məsləhətçiləri. Danish EPA (2001-2004), Belarusiya, Belarusiyada Köhnəlmiş pestisidlə- rin Sorğusu, İdarə olunması və Yerbəyer edilməsi, Daniya EPA, DTI, COWI 23 22 Kyprianou, Markos (2007), “Sağlamlıq və İstehlak mühafizəsi ərazisində Aİ fəaliyyətləri”, Wieslaw Stefan Kuc Xəbərdarlıq! Təhlükəli kimyəvi maddələr, Köhnəlmiş Pestisidlər kitabında, səh. 138-146. Li, Yi Fan (1999), “Texniki Heksaxlorsikloheksanın qlobal istifadəsi və Ətraf Mühitin zəhərləməsinin nəticələri: 1948-1997”, Ümumi Ətraf Mühit elmi, Vol. 232, səh. 123-160. Litva milli Fəaliyyət planı(2007), “Stokholm Konvensiyasına əsasən daimi üzvi tullantılar” (http://www.pops.int/documents/implementation/ nips/submissions/default.htm). Michel, Louis (2007), “İnkişaf etmiş ölkələr üçün köhnəlmiş pestisidlərin təhlükəsi”, Wieslaw Stefan Kuc Xəbərdarlıq! Təhlükəli kimyəvi maddələr, Köhnəlmiş Pestisidlər kitabında səh. 124-136. Ukrayna Milli Ekoloji Siyasəti (2007), Qiymətləndirmə və İnkişaf strategiyası, Kiyev 2007, Ministry of Environmental Protection of Ukraine, p. 180, BMT inkişaf proqramı Qlobal Ekoloji Təchizat, Kiyev. Plesca, Valentin, Anatol Gobjila, Ion Barbarasa və Larisa Cupcea (2008), “Molovada daimi üzvi tullantı ehtiyatlarının idarəsi və məhv edilməsi” in 9th International HCH and Pesticides Forum for CEECCA ölkələri üçün 9-cu Beynəlxalq HCH və pestisidlər forumu, Çisinau, Moldova. Umweltbundesamt (2007), Schadstoffkonzentrationen in Organismen d e r
N o r d s e e , A v q u s t ( ).
(www.unece.org/press/pr2004/04env_p16e.htm). UNEP (2000), müəyyən Davamlı Üzvi Çirkləndiricilərüçün Beynəlxalq planının tətbiq olunması üzrə Beynəlxalq Danışıqlar Komitəsi, Beşinci sessiya, Johannesburg, 4-9 Dekabr, (www.pops.int/documents/meetings/inc5/Fr/inf5-4/inf4.doc). Vijgen, John (2006), Lindan HCH isomer istehsalı irsi: Tullantıların idarə olunması, meydana gəlməsi və yerbəyer edilməsinə qlobal baxış IHPA (http://www.ihpa.info/docs/library/Lindane%20Main%20Report%20DE F20JAN06.pdf). WECF (2006), Diqqət – Köhnəlmiş pestisidlər!, Ukraynada köhnəlmiş pes- tisidlərin idarə olunması, səh. 19 (http://www.wecf.de/english/publications/ 2006/obsolete_pesticides.php). Wodageneh, Alemayehu (2007), “Davamlı Üzvi Çirkləndiricilərvə köh- nəlmiş pestisidlərin mürəkkəb problemləri”, Wieslaw Stefan Kucun Xəbər- darlıq! Təhlükəli kimyəvi maddələr, Köhnəlmiş Pestisidlər kitabında, səh. 508-516.
h t t p : / / w w w . u m w e l t b u n d e s a m t - umweltdeutschland.de/umweltdaten/public/theme.do;jsessionid =80B4B76B28186A71978B399A197B1113?nodeIdent=2416 25 24 Albaniya 0 Ermənistan 800 Azərbaycan 4.000 Belarus
6.558 Bosniya və Hersoqavinya NA Bolqarıstan 14.103 Bəzi 353 ton Köhnəlmiş pestisid Apreldə İyun 2006-cı ilə qədər məhv edilmişdir, Hollandiya hö- kuməti tərəfindən maliyyələşdiril- mişdir. 2001 və 2002-ci ildə 360 ton Aİ PHARE (İqtisadiyyatın ye- nidənqurulmasına Yardım) tərə- findən maliyyələşdirilərək məhv edilmişdir. 20-22 Sentyabr, 2007-ci il 9-cu Beynəlxalq HCH və pestisidlər forumunda məruzə edilmişdir. Bolqarıstanın Ətraf Mühit və Su Resursları Naziri xanım Tsvetanka Dimiçiyevanın sözlərinə əsasən, ümumi 14.103 ton köhnəlmiş pestisidin 83.5 %, yəni 11.773 tonu təhlükəsiz şəkildə 76 yeni tikilmiş və ya yenidən qurulmuş dövlət və bələdiyyə anbarlarına qoyulmuşdur və ya 1.804 “BB kublar”da kapsullaşdırılıb. Əlavə 2.330 ton ehtiyat isə müvəqqəti xarakter daşıyır və daimi deyil! Xorvatiya 0 Çex R espublikası 0 Ekologiya Nazirliyinin sözlərinə əsasən, sonuncu 141 ton köhnəl- miş pestisid 2007-ci ildə məhv edilmişdir. Estoniya
0 Estoniya hökumətinin sözlərinə görə bütün 700 ton ehtiyat 2007-ci ildə kənarlaşdırılmışdır. Gür cüstan 3.000
Litva hal-hazırda pestisidlə çirklənmiş 6.212 m torpağı və 20.000 ton köhnəlmiş pestisidi toplayır və məhv edir. 73 % maliyyələşdirmə Birləşmiş Fonddan, 27 % isə milli fonddan təmin olunur. Litva 2002-ci ildən 2005-ci ilə kimi pestisid qalıqlarının idarə olunması üzrə dövlət proqramının bir hissəsi olaraq, 3.190 ton köhnə pestisidi məhv olunmaq üçün Almaniyaya göndərmişdir (Litva Milli Fəaliyyət Planı, 2007). Latviya köhnəlmiş pestisidlərin təmizlənməsində PHARE (İqtisadiyyatın yenidənqurulmasına Yardım) fondundan istifadə etmişdir. Rumınya 2005- ci ildən 2006-cı ilə kimi təqribən 2 il müddətində Aİ PHARE-nin (İqtisadiy- yatın yenidənqurulmasına Yardım) maliyyə dəstəyi ilə 2.300 ton pestisidi məhv etmişdir. Buna baxmayaraq, öləkə ərazisində hələ də 500-1.000 ton pestisid qalıb. Daniya Hökuməti DANCEE proqramı çərçivəsində köhnəlmiş pesti- silərlə mübarizə üçün Belarusiya, Latviya və Rusiyaya dəstək olmuşdur. Proqram dayandırılmışdır. Estoniya dövləti Aİ dəstəyini qəbul etmədən bütün təmizləmə işləri xərcini dövlət büdcəsi hesabına həyata keçirmişdir. 2001-ci ildə Finlandiyaya 110.7 ton, 2007-ci ildə Almaniyaya 103.9 ton ixrac olunmuşdur. Köhnəlmiş pestisidlərin qalanı Estoniyada məhv edilmişdir. Çex Respublikası köhnəlmiş pestisidlərin məhv olunmasını öz büdcə- sindən Dövlət Fitosanitariya İdarəsi və Kənd Təsərrüfatı Nazirliyindən hə- yata keçirmişdir. 2007-ci il məlumatına görə, 141 ton pestisid daxili şəkildə yandırılmış və/və ya mıhv edilmişdir. 3 11
13 10 11 12 13 27 26 Avropa İttifaqına üzv olan ölkələrdə həyata keçirilən fəaliyyətlərə nümunələr Litva Respublikası Ekologiya Nazirliyi, ISPA/Birgə Layihələr Bölməsinin rəhbəri Xanım Dalia Papievienénin məlumatı, Ekoloji Layihələr İdarəsi Agentliyi, 21 Oktyabr, 2008-ci ildə IHPA tərəfindən əldə edilib. Ekoloji Mühafizə Agentliyi DANCEE, CEE regionları üzrə Köhnəlmiş Pestisidlərin yandırılma və ya qeyri-yandırılma ilə məhv edilməsi Texnologiyalarının geniş icmalı Oktyabr, 2004, bax bölmə 2.1.1 CEE regionları çərçicəsində Stokholm Konvensiyasına Daniya və Beynəlxalq dəstək (http://www2.mst.dk/Udgiv/publications/2005/87-7614-543-3/pdf/87-7614-544- 1.pdf). Estonia, Estoniya Ekologiya Nazirliyi, Baş dövlət qulluqçusu xanım Mari-Liis Ummikin məlumatı, 23 Oktyabr, 2008-ci ildə IHPA tərəfindən əldə edilib. Litva Respublikası Ekologiya Nazirliyi, ISPA/Birgə Layihələr Bölməsinin rəhbəri Xanım Dalia Papievienénin məlumatı, Ekoloji Layihələr İdarəsi Agentliyi, 21 Oktyabr, 2008-ci ildə IHPA tərəfindən əldə edilib. Macarıstan 200
2005-2006-ci ildə 5 region üzrə 183 ton toplanmış və məhv edil- mişdir. Eyni fəaliyyət digər ərazi- lər üçün də planlaşdırılıb, ancaq maliyyə çatışmazlığına görə təxirə salınıb. Qazaxıstan 10.000
Kosova 8 Qırğızıstan 3.000 20-22 Sentyabr, 2007-ci il 9-cu Beynəlxalq HCH və pestisidlər forumunda məruzə edilmişdir. 10 ton yenicə toplanmışdır və 2.000 ton məhv edilmişdir. Latviya 10
2.000 2002-2005-ci illər ərzində təqri- bən 3.190 ton köhnə pestisid məhv edilmək üçün Almaniyaya göndərilmişdir. Rumınya
1.000 Rusiya Federasiyası 100.000 Serbiya
200 Milli Fəaliyyət Planı Status, 2008 Polşa 5.000-7.000 20-22 Sentyabr, 2007-ci il 9-cu Beynəlxalq HCH və pestisidlər fo- rumunda məruzə edilmişdir. Moldova
Respublikası 5.450
Dünya Bankı layihəsi 1.150 ton- dan çox pestisidi 2006-2007-ci ildə məhv etmişdir. Aİ PHARE (İqtisadiyyatın yenidən qurulmasına Yardım) təşkilatının köməyi ilə 2006-cı ilin sonunadək 2.300 tondan çox pestisid məhv edilmişdir. Slovakiya Respublikası 300
Sloveniya 350-400
Tacikistan Tacikistan Milli Fəaliyyət Planı 15.160 Türkiyə
İlkin Milli Fəaliyyət Planı məlumatı 3.000-3.300 Türkmənistan Ukrayna
Ukrayna Milli Fəaliyyət Planı, 2007 31.700
Miqdar: Etibarlı məlumat yoxdur 1.671
26-28 May, 2005-ci ildə 8-ci Bey- nəlxalq HCH və pestisidlər Foru- munda məruzə edilmişdir. Qeyri- hökumət təşkilatının məlumatına görə 40.000 tondan çox var. 255.519-262.572 CƏMİ
Polşa da köhnəlmiş pestisidlərin məhvi üçün öz büdcəsindən istifadə etmişdir, Macarıstan da məhv edilməni maliyyələşdirmək üçün çox az miqdar istifadə etmişdir. 2001-ci ildə Slovakiya Respublikasında və Macarıstanda Hollandiya Ekologiya Nazirliyinin dəstəyi ilə aşkar etmədə kiçik pilot layihəsi həyata keçirilmişdir. Son bir neçə il ərzində Macarıstanda Cseber Kht ictimai şirkəti 5 region üzrə istifadə müddəti bitmiş 183 ton pestisid toplayıb məhv etmişdir. Fəaliyyətin xərci 80 milyon HUF, yəni təqribən 330.000 avro etmişdir. Cseber Kht çşirkəti və oestisidlərin sahibləri 15% ödəməni həyata keçirmişlər, qalan məbləğ isə müvafiq Nazirlik tərəfindən ödənmişdir. Ancaq Cseber Kht şirkətinin səylərinə və Reflex Assosiyasının qalan 200 ton pestisidin məhv edilməsini davam etdirmək üçün maliyyə resursu tapmasına baxmayaraq, son 3 il ərzində heç bir fəaliyyət həyata keçirilməmişdir. 1998-2007-ci illərdə köhnəlmiş pestisidlər üçün öz vəsaitindən, cəmi 5.516 milyon avro istifadə etmişdir. 2007-ci ildə ümumi 14.103 ton köhnəl- miş pestisidin 83.5 %, yəni 11.773 tonu təhlükəsiz şəkildə 76 yeni tikilmiş və ya yenidən qurulmuş dövlət və bələdiyyə anbarlarına qoyulmuşdur və ya 1.804 “BB kublar”da (195 x 195 x 195 sm ölçüsü olan polad-beton, 5m həcmi olan kip plomblanmış koneynerlərdir) kapsullaşdırılıb. Baxmayaraq ki, bu, problem kökündən həll etməyib, ancaq müvəqqəti də olsa, təhlükəni aradan qaldırmışdır. Bolqarıstanda hələ də 2.330 ton köhnəlmiş pestisid düzgün olmayan şəkildə 358 anbarda saxlanmaqdadır. 14 3
28 14 15 Cənab Jaromir Manhartın məlumatı (Çex Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi tərəfindən toplanıb), 20 Fevral, 2008-ci ildə IHPA tərəfindən əldə edilib. Cənab Tibor Kovacsın məlumatı, Refleks Ekologiya Assosasiyası, 20 Oktyabr, 2008-ci ildə əldə edilib. Belqrad, Sentyabr, 2008 TAIEX sərgisində Tsvetanka Dimçiyeva tərəfindən təqdimat, Bax Dimçiyeva (2008). 1 Yüklə 218,06 Kb. Dostları ilə paylaş:
|