212
səniy atından atım olardı rikabımda, bir dənə o şeşbərdən olardı
əlimdə, mən o Həsən paşanın təxtini qaranquluq elərdim başına.
[Dedi:]
–Bu çox dov gəlir bu qoca. Qoca əmi?
[Dedi:]
–Bəli.
[Dedi:]
–Xub, bu at yey olmaz bunnan? Bu düz düz olmaz bunnan?
Şeşpər çağ olmaz bunnan? Mən də elə Həsən paşa, sən də elə
qocayay da? Bu meydanda nəvərd eliyək!
Dedi:
–Olsun! Ver bura!
Ağa, Koroğlu Qıratı heç kəsə verməzdi, dedi:
–O, ərəb atdardan verin bir dənə buna.
Ərəb atdardan verdilər. Koroğlu dedi:
–Min atı qoca.
[Qoca] atı mindi, rikab basdı ata düşə yola. Koroğlu daldan şeşpəri
həvalə elədi. Bir çən şeşpər gün ardınnan gəlirdi, kölgəsi düşdü atın
qənşərinə. Qoca gördü bu şeşpər uğab kimi gələ dəyə kəlləsinə,
kəlləsi tutya kimi səpələnər. [Qoca] at gedən yerdə keşdi atın qarnı
altına. Şeşpər dəydi bu atın zinini siyirdi apardı. O, birinci siyirdi, atın
dizi gəldi torpağa, toz milləndi göyə.
Dedilər:
–Ay Qoş Koroğlu, bu biçarə neyləmişdi? Qocanın vurdun
kəlləsi əzim-əzim dağıldı.
Dedi:
–Çox özünnən uca danışırdı bu qoca. Qoy gedək aaa...
Bir anda gördülər toz rədd oldu, genə qoca atın belində dör
vurdu, gəldi.
Dedi:
–Xub, gördüy, imtahanı verdim?
Dedi:
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
213
–Hə...
Dedi:
–İndi sən o atı qovala, mən sənə şeşpər həvalə verim.
Dedi:
–Olmuya bu da mən atı qovalıyım şeşpərnən vura, başım dağı-
la?! Əcəl peymanəm dolup kasaynan, calana?
Dedi:
–Qoca əmi, imtahanı pak verdiy, dayan qoy adım mərufluğ
eliyim, kiməm mən. Qoca əmi qulağ as deyim:
Sənə deyim, qoca baba,
Qoca baba, necə olacax?!
Çəkəndə Misri qılıncı,
Daş ürəklər su olacax!
Düşman olupdu yomuncı,
Al quşu bizə alıncı,
Belə vuraram qılıncı,
Düşman tarı-mar olacax.
Çardaxlının bulaxları,
Buz bağlayup qıraxları,
Sərin-sərin yaylaxları
Eyvaz gəlip dolanacax.
Çardaxlıda qələm vardı,
Düşmannarda vərəm vardı,
Qul qədrin bilən vardı,
Ləşləş üstə qalanacax.
Deyəllər gün burdan çıxdı,
Burdan çıxdı, divdən çıxdı,
Həsən paşa qoşun yığdı,
Qoşun tarı-mar olacax.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
214
Koroğlu gəlip meydənə,
Qıratı salıp covlana,
Fürsəti verməm düşmana,
Ləşləş üstə qalanacak.
Sözləri dedi. Bəəd, deyənnən sora, qocaya dedilər:
–Bu buğda haracək sənindi?
Dedi:
–Baa, bu çöldə çiyələr
84
var...
Dedilər:
–Bizim çiyə-miyə başımız çıxmaz.
Ağa, daradılar bu çölə. Nəmənə, xəlxin xərməni, qocanın xər-
mənin, buğdasın dərdilər buna böyük xərmən qoydular. Atdarı sal-
dılar, çəmən idi. At ayağ üstə xərməni döydülər, yığdılar bir yerə.
Dedilər:
–Yel gəlmiri sovurak, sovurmakın da öziyə.
Qoca dedi:
–Mənə də bir at verin, mən də gərək gələm çəngə, davaya.
[Koroğlu dedi:]
–Baba, sən hara?
Dedi:
–Olmaz, olmuyacak. Mən də gərək gələm.
Ağa, bir at da verdilər buna. Qoca da bularnan düşdü yola.
Ağa, nəğildə mənzil olmaz, rəvayətdə söz. Bular yetir ha yetir
gəldilər ta orda cisr vurmuşdular. İstiirdi cisirbancı cisri çəkə. Ko-
roğlu da o kəcavəynən gedirdi
85
. Qoca da indi olup olara sərkərdə.
Çatdı cisin qırağına. Qoca dedi:
–Bir belə, tox olmuşuzun? Cisri niyə çəkmişiyz? Qurun körpü-
ni. İstiir qoşun gəlip keçə şəər içində tamaşaya.
Dedilər:
84
Aşıq belə izah verir: -Xət vurardılar, qədim yerlərə nişan-çiyə vurardılar.
85
Aşıq belə izah verir: -Dəlilərdə tamam oları [yəni bazirganları] qırıplar.
Livaslarını, mallarını əllərinnən alıp tamam gedirdi, çatırnan öz dəliləri də
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
215
–Dəstur gəlmiyip. Dəstur gələ biz cisri gənə vurak.
Cisrban getdi Həsən paşaya dedi:
– Qurban, hələ o xəbəri ki eləmişdik, o bazırqan tayfasınnan bir
cavan oğlan gəldi burda bir pəncənərm elədi getdi, dedi: “Turan
şəərindən gəlmişəm. O, gedip tamam adamlı, sədalı səhlan gəlir. Darı
dəstəsi əlan gəlip cisrin qırağına. Cisrban da ki, çəkib cisr-körpüni.
Dedi:
–Gedin vurun, qoynun gələ. Bir belə gəliblər indi gedələr,
mənimçin nəyngi gəvarədi.
Amma, indi Eyvaz zindanda olur, Dəmirçioğlu zindanda ağlıır,
İsaballı oturub heş eyninə dəyi. Olar xub deellər bizi öldürmüllər,
Bolu Sərdar ba həmçin.
[Dəlilər] gəldi körpünün qırağına. Cisrban körpünü ki, vurdu,
bəəd Koroğlu dəlilərinə dedi:
–Hər biriyiz, giriiz bu cəbələrin içinə. Qırx dənə dəlidən geydir-
di cəbənin içinə. Üstünə oların qumaşınnan saldı bir tağa, möhkəm
bağladı. Keçirtdi bu taya. Bəəd dedilər:
–Ay dadaş, pəs bular nəmənədi, gətirifsən?
Dedi:
– Bular cinsdi-parçadı, gətimişəm. Çünki neçə kişvərin camaatı bu
şəərdədi. Buna görə gətimişəm. Bular öldürənnən sora Koroğlu də-
lilərini mərdum aramış tapar. Şəərlərə ayağ açulur, get-gəl olur. Xəlx
qorxur getmir. Mətahımı görsədərəm. Tacirlər ta mən burda gördülər,
əgə, pəsənd elədilər madda bağlarık, get-gəl elərik. Çox yaxçı olar.
Dedilər:
–Ay bərəkalla, bu tacir hamı fikri eliip, düşüp yola gəlip. Alla
səni saxlasun. Çox yaxşı tacirmişən sən. Bu fikirləri eləyipsən.
Xəbər verdilər Həsən paşaya, bir dənə belənçik tacir gəlip
burda, bu sözdərdən deyir. Dedi:
–Xub, onu gətirin şəərin ortasına. Cinslərin aparın şəərdə hər baza-
rın ağzında, bir əmin dükanda bir cəbəsin qoyun. Bu dəlilər öləndən
sora, qoysun həraca, açsın cəbələrin, parçaların görsətsin xəlxə.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
Dostları ilə paylaş: |