L ü Ğ Ə t V ə e n s I k L o p e d I y a L a r

AĞIRLAŞMAQ -  YÜNGÜLLƏŞMƏK
yumşaq  vo  iddiası/  arvad  (apasan  (M.İbra­
himov).
AĞIRLAŞMAQ -  YÜNGÜLLƏŞMƏK
Soyuqda oturduqca, özünə gəldikcə vücudu 
ağırlaşır,  kürəkləri  sancır  (Mir  Coial); 
Amma  clo  ki.  anam  dunışdı, elo  bil  monim 
üstümdon  dağ  götürüldü.  Yüngülləşdim  vo 
rah.u  oldum (M.İbrahimov).
AĞIRLIQ  -   YÜNGÜLLÜK  Gülüşcan, 
mon  böyük  ağırlıq  içindoyom,  hor  günüm 
bir cohoıınom o/abıdır (C.Cabbarlı); Bu yün­
güllük Güloro do tosir etdi  (İ.Şıxlı).
AĞIRTAXTALI  -   BOŞBOĞAZ  Meh- 
diqulu ağırlaxlalı  bir oğlandı,  holom-holom 
canına  ıstı  keçmozdi  (Mir Coial);  Boşboğaz 
arvad orini qabaqladı  (M.İbrahimov).
AĞIRTƏBİƏTLİ  -  CIRTQ O Z Nurəd- 
din  anasından  sonra  birdon-birə  dəyişir, 
ağırtəbiətli  bır  uşaq  olur  (S.S.Axundov); 
Son allah, bizim yaxamızı  bu cırtqoz Əhmə- 
din olindon qurtar.
AĞIZDOLUSU  -   HƏVƏSSİZ  Biz 
onların  yaradıcılığından  ağızdolusu  danış­
malıyıq  (M.Rahim);  Son  vaxtlar  iclaslarda 
çox  həvəssiz danışardı.
AĞIZLAŞMAQ  -   BARIŞMAQ  Mon 
ömrümdə  söyüşməmişəm.  Birisi  ilə  ağız­
laşmamışam (Mir Cəlal);  Xosrov deyirdi  ki, 
gəlsin  barışaq;  Qan  kimi  qaynayıb  biz  də 
qarışaq (S. Vurğun).
AĞKÖYNƏK  -   CÜRƏTLİ  Vahid  clo 
uşaqlıqdan ağköyııəkdir.  Bununla belə cürətli 
uşaq, yolu tapıb meşədən çıxmaqdan ümidini 
kəsmirdi  (S.S.Axundov).
AĞLADAN  -   GÜLDÜRƏN  Ağladan 
yanında  otur, güldürən  yanında  yox  (C.Əli- 
bəyov).
AĞLAĞAN  -   GÜLƏYƏN  Ağlağan 
uşaqları  Nazimə  sanki  əfsun  ilə  olə  alır, 
sakit edirdi  (Mir Cəlal);  Çox giiləyəndir.
AĞLAMAQ  -   GÜLM ƏK  Ellorin  dar- 
dino  könül  bağladım:  Soninla  bir  gäliib 
birgo ağladım (M.Rahim).
AĞLAM SINM AQ  -   GÜLÜMSÜN­
MƏK Ağlamsındı  bir az "dordli", "gileyli"
10
AĞZIDOLU -  TƏMKİNLİ
(M.Ruhim);  Yadigar qayğısız  halda gülüm­
sünürdü (Ə.Muğanlı).
AĞLAR  -   GÜLƏR  Gahdan  gülər, 
gahdan  ağ/ıır  fikrimiz;  Qunad  açar,  qunad 
bağlar  fikrimiz (II.Hüseynzadə).
AĞLAYAN  -   GÜLƏN  Ağabala  çox 
ağlayan  uşaq  idi  (Çomənzominli); Görürəm 
boşorin gülən gününü!  (S.Vurğun).
AĞLAYIŞ  -   GÜLÜŞ  Kişilordo  yersiz 
gülüşlər  nə  qədər  çoxsa,  qadın  vo qızlarda 
da  yersiz  ağlayış  vo qısqanışlar da  hoddin- 
don  artıqdır (M.S.Ordubadi).
AĞRI -  SAZLIQ Birdən Sabir doğruldu, 
bədənində  şiddətli  bir  ağrı  hiss  edərək 
üz-gözünü turşutdu (M.Hüseyn); Müalicədən 
gələndən  sonra  onun  sazlığı  göz  qabağında 
idi.
AĞRIMAQ  -   SAKİTLƏŞMƏK  Sevil, 
nə üçün belə solğunsan, yaxsa bir yerin ağrı- 
y ırt (C.Cabbarlı); Gülşən ona toxtaqlıq verir­
disə do,  Xanpəri sakitləşmirdi (Ə.Veliycv).
AĞYAĞIZ  -   QARAYAĞIZ  Nazim 
uşaqlıqdan  ağyağız  idi.  İdarə  başçısı  orta 
yaşlı,  qarayağız,  utancaq  bir  adam  idi  (Mir 
Cəlal).
AĞYAN1Z  -   QARAYANIZ  Təranə 
ağyanız göyçək  bir qızdır.  Lazar ortaboylu, 
qarayanız,  bozgöz bir oğlandı  (S.Voliycv).
AĞZIAÇIQ -  AĞZIBAĞLI  Nuru baba­
nın  nağılına  qulaq  asanların  bir qismi  ağzı­
açıq,  bir qismi  iso ağzıbağlı oturmuşdu.
AĞZIAÇIQ -  DİRİBAŞ Əsod çox  fağır, 
ağzıaçıq  uşaq  idi.  Birinci  ona  görə  ki,  çox 
diribaşdır,  ikinci  do  bunları  istədiyin  qədər 
oyada  bilərsən  (M.İbrahimov).
AĞZIBÜTÖV  -   AĞZI BOŞ  Mon  istər­
dim  ki,  sən  ağzıboş  olmayasan.  Mən  çox 
ağzıbiitöv adamam (F.Korimzado).
AĞZIDAĞINIQ -  AĞZIBÜTÖV A kişi, 
bilirəm  hansı  ağzıdağınıq  naçalnikə  məni 
nişan  veribdir  (M.F.Axundzado);  Mənim 
ağzıbülöv,  sözünün  üstündə  duran  adamdan 
xoşum  gəlir.
AĞZIDOLU  -   TƏM KİNLİ  Monimlo 
niyə  belo  ağzıdolu  danışırsan?  O  indi  də

---

Al-AN -  SATAN
yandırın;  Dünyanı  ycııtdon  işıqlandırın'. 
(S.Vurğun).
ALAN  -   SATAN  Atanın  gözü  salanın 
oljndo olar (Ata. sözü).
ALÇAQ -  ALİCƏNAB Bu cür alçaq vo 
rohmsiz  adamlara  hır dəqiqə  olsa  da,  hoyal 
haramdır  (M.S.Ordubadi);  Çox  alicənab, 
nocib  insandır (Anar).
ALÇAQ  -   ZİL  Alçaq  soslo  zümzümə 
cimoyo başladı (“Ulduz"); Colal da zil soslo 
deyir  bayalı;  Tutub  qışqırığı  bütün  elatı 
(S.Vurğun).
ALÇAQBOY -  HÜNDÜRBOY  Korbo- 
layı  Qulu  alçaqboylu  bır  kişi  idi  (Çomon- 
zominli);  Baba  keşiş  lıündiirboy,  cnlikürok, 
şumal  bir adam  idi (Biçin).
ALÇAQDAN  -   UCADAN  Maya  sanki 
ucadan  vo  acıqla  soruşdu  (M.İbrahimov); 
Bu zaman oncümonin üzvlorindon bir ncçosi 
papiros çokir. bir-biri  ilo alçaqdan danışırdı 
(A.Makulu).
ALÇAQLI  -   UCALI Alçaqlt, acalı dağ­
lar görmüşəm  (Aşıq  Alı).
ALÇAQLIQ  -   HÜNDÜRLÜK  Ağacın 
alçaqlığı  gediş-gəlişə  maneçilik  törodir. 
Min  üç  yüz  hündürlüyündə  olan  bu  gözol 
şohordo  dağ  havası  ilo  aran  günoşi  birləş­
mişdi  (M.İbrahimov).
ALÇALDAN  -   UCALDAN  Onu  alçal­
dan  da.  ucaldan da  biz (T.Bayram).
ALÇALMAQ  -   UCALMAQ Son  ucala 
bilsən, alçalacaq dağ (S.Sorxanlı).
ALÇALMAQ  -   YÜKSƏLMƏK  Axı 
mon  o  qodor  do  alçalmamışam  ki, yüksələ 
bilmoyom  (Ə.Şorif).
ALÇALTMAQ -  QALDIRMAQ  Qızın 
tomiz  vo  pak  məhəbbətini  alçaltdılar 
("Ulduz” );  Onun  təhqir  olunmasına  yol 
vermədilər,  mənliyini qaldırdılar.
ALÇALTMAQ -  UCALTMAQ Əli boy, 
alçaldar cinayət bizi; Bir bax əllərinə, yara- 
şarmı qan? (S. Vurğun);  Rüstom dayı, son ki 
moni  belo  ucaltdın,  sağ ol,  öl  deson  öloco- 
yom,  qal  desən  qalacağam  (M.İbrahimov).
ALLAŞMAQ -  SOLMAQ
ALİ -  İBTİDAİ Əli  Bayramov  klubunda 
ibtidai savad kursunu bilirmiş, ail savud kur­
suna  girmək  fikrindodir (S.Hüseyn).
ALİCƏNAB -  ALÇAQ Alicənab adam­
mış (S.Rüstom); lilə bir alçağa ölüm do azdır! 
(S.Vurğun).
ALİCƏNAB  -   KOBUD  Dərs  alın,  ali­
cənab,  sinosi  doftor  kişidon  (S.Vurğun); 
Bağışla. Maya xamın, çox kobud adama rası 
gəlmison (M.İbrahimov).
ALİCƏNAB -  NANƏCİB  Siz  no qodor 
alicənab,  tovazökar  adamsınız,  Gülşon! 
(Ə.Voliycv);  Bu  nanəcib  işi  ki  son  görmü­
sən.  acığını  canından  çıxmasam,  mon  heç 
kişi deyilom (M.İbrahimov).
ALİCƏNABLIQ -  ALÇAQLIQ Ah, bu 
nəvazişə,  bu  alicənablığa  qarşı  qabil  deyil 
(H.Cavid);  Bu  çöhrolordo  yaltaqlıq,  riya  vo 
alçaqlığın  hor cür şoklini  görmək  mümkün 
idi (M.S.Ordubadi).
ALICI  -   SATICI  Satıcılar  tərifləyir, 
alıcılar  müştəri  gözü  ilo  bir  çox  nöqsanlar 
tapır vo pisləyirdilər (S.Rohimov).
ALIC ILIQ  -  SATICILIQ Əhalinin alı­
cılıq  qabiliyyəti  yüksəlmişdir.  O,  saltcılığa 
golir mənbəyi  kimi  baxırdı.
ALİM  -   CAHİL  O,  avam,  cahil  deyil, 
alimdir (Ə.Haqverdiyev).
ALINM AZ  -   SATILM AZ  Alınmaz, 
satılmaz dünya neməti;  Elin hörmolini qaza­
nandadır (H. Hüseynzadə).
ALIŞMAQ  -   SÖNMƏK  Ümid  onun 
gözündo; Gah alışır, gah da sönür (B. Vahab­
zadə).
ALIŞMAQ -  TƏRG İTM Ə K  Gülsonom 
ilo  Maro bir-birinə alışırdılar (S.Rəhimov); 
Trubkanı  görmürəm,  yoxsa çokmoyi  tərgit- 
misən? (M.İbrahimov).
ALLANMAQ -  AĞARMAQ Müəllimin 
solğun siması  bir azca allaşdı vo yeno ağardı 
(M.İbrahimov).
ALLAŞM AQ  -   SOLM AQ  Babanın 
gözlori yanmağa başlayırdı, yanaqları allaş- 
mışdt  (M.İbrahimov);  Səhərdir.  Üfüqün
12

---