L ü Ğ Ə t V ə e n s I k L o p e d I y a L a r

OBYEKT -  SUBYEKT
OYNAQLIQ -  SÜSTLÜK
Oo
OBYEKT -  SUBYEKT  Fcllorin monaca 
müxtolifliyi subyektin  fclloro qarşı,  subyek­
tin obyektə qarşı  vo  bir  fcllo obyekt  arasın­
dakı  münasibotdən  iroli  golir  (M.Hüseyn­
zadə).
OBYEKTİV -  SUBYEKTİV Dildo omo- 
nımlorın mövcudluğu dilçilik odobiyyatında 
obyektiv  vo  subyektiv  amillorlo  izah  olunur 
(H. Həsənov).
OBYEKTİVLİK  -   SUBYEKTİVLİK
Hadisolori  izah  cdorkon  subyektlvliyə  yol 
vermok  olmaz,  onlara  obyektivlik  osasında 
yanaşılmalıdır.
ODLU  -   SÖNÜK  Odlu  gonc  ollamoiik 
vo sobirsizliklo  dedi  (M.İbrahimov);  Yeddi 
qonşuya  da  onun  sönük,  lakin  tosirli  sosi 
gedordi  (Mir Colal).
OĞRU  -  DOĞRU  Alomo  oğruyum, 
sono ki  doğruyam  (Ata. sözü).
OĞRULUQ  -   DOĞRULUQ  Niyo  ver­
din  fonayo  doğruluğu,  İrtikab  eylədin  bu 
oğruluğu? (M.Ə.Sabir).
OXUMUŞ  -   AVAM  Son  oxumuş  bir 
oğlan, avam hacılara belo yaraşmayan sözlor 
danışırsınız (C.Cabbarlı).
OXUNAQLI -  ÇƏTİN Əsərin dili aydın 
vo oxunaqlıdır.  Əsordo çətin  təlofluz olunan 
sözlor vardır (“ Ulduz”).
OLMAQ  -   ÖLMƏK  Oldu  ilo  öldüyə 
çarə yoxdur (Ata. sözü).
OLUM  -   ÖLÜM  Hamletin  səsi  gəldi 
qulağına;  "Olum,  ya ölümV'  R.Rza.
ONDA  -   İNDİ  Əgər onda  mane olurdu­
lar.  indi olmazlar (Mir Colal).
ORA  -   BURA  Orada  həyat  başqa, 
burada  isə  bambaşqadır (M.S.Ordubadi).
ORTA -  ALİ  Sabah orta moktobi bitirib 
ali məktobo girocoyom  (S.S.Axundov).
ORTABAB  -   YOXSUL  Keçmişdo  no 
varlı,  no do yoxsul,  no aşağı,  no do ortabab 
olduğunu  bilmoyən,  homişo  adamlara  artıq 
vo şübholı gözo baxıb duran Voli kişi soruşdu 
(M.İbrahimov).
ORTABOYLU  -   UCABOYLU  Cahan 
xanım  ortaboylu  idi  (M.İbrahimov);  Mon 
Cavadam,  ucaboylu-,  İndi  iso  kül  adamam 
(C.Novruz).
ORTADA  -   QIRAQDA  Ortada  yeyir, 
qıraqda gozir (Ata.  sözü).
ORTANCIL -   BÖYÜK Tacirin ortancıl 
oğlu da böyük qardaşı  kimi cavahiri qırmağa 
cosaroti  çatmır (A.Şaiq).
OTURAQ  -   KÖÇƏRİ  Oturaq  hoyat 
sürürdülər  (“Ulduz”);  Qürbəto  uçmurmu, 
köçəri quşlar?!  (R.Rza).
OTURMAQ -   QALXMAQ  Biri qalxıb, 
o  birisi otururdu (Mir Cəlal).
OTURUŞLU  -   DURUŞLU  Başıaçıq, 
sakit duruşlu, bahar geyimli  rus, sanki  onun 
üzüno  gülürdü  (Mir  Colal);  Sakit  oturuşlu 
xanım  bu  gün  gözümə  qəmli  görünürdü 
(“Azərbaycan”).
OYAQ  -   YATMIŞ  İmir  oyaq  idi 
(M.Süleymanlı);  Yatmış uşağı  dəli edərsən.
OYNAQ  -   SÜST  Danışarkən  nazik  vo 
oynaq qaşları  onun  çöhrəsini  daha  da  cazi- 
bodar edirdi  (S.Vəliyev);  O  bu gün süst idi.
OYNAQLIQ  -   SÜSTLÜK  Əmin  ol  ki. 
Özdəmiri  səfil  edən  hom  Afətdir,  həm  do 
onun  oynaqlığıdır  (H.Cavid);  Süstlük  onu 
qaradinmozləşdirmişdir (“Azərbaycan” ).
106

---

P A K L IQ -Ç İR K İN L İK
PULLU -  KASIB
PP
PAKLIQ  -   ÇİRKİNLİK  Baxdım,  bax­
dım, sifotindo molakopaklığı vardı (Çəmən­
zəminli);  Gorok  insan  aynaya  baxsın, 
görünüşü  yaxşıdırsa,  işi  də  görünüşü  kimi 
yaxşı olmalıdır, çünki gözələ çirkinlik yaraş­
maz...  ("Qabusnamo").
PARA  -   BÜTÜN  Paraya  dəymə,  bütünü 
kəsmə, doğra doyunca yc (Ala. sözü).
PARÇA  -   BÜTÖV  Qranit parçası,  küt­
ləsindən  ayrılsa  da,  qranitdir.  O,  bülövdən 
qəlbidir (R.Rza).
PARILDAMAQ  -   SÖNM ƏK  Hər
şeydən  xəbərsiz  olan  Ay  həmişəki  kimi 
parıldayır,  gecəyə  bəzək  verirdi  (S.Vəli- 
yev);  Bu səhnə çox  sürməyir.  lampa sönür, 
pərdə  salınır (Mir Cəlal).
PAYLAMAQ  -   YIĞMAQ  Xonçadakı 
saçaqlı  konfetləri  xışmalayıb qızlara payladı 
(t.Şıxlı); Meyvələr ağırlaşır; Şirə yığır özünə 
(O.Sanvəlli).
PƏRAK ƏNDƏLİK  -   YIĞCAM LIQ
Tətillər  dağınıq  gedir  hələlik;  İnqilab  sev­
məyir pərakəndəlik  (S.Vurğun);  Yığcamlıq 
R.Rza yaradıcılığı  üçün səciyyəvidir.
PƏRİŞAN -  XOŞBƏXT  Dünyanın pəri­
şan  bağında  canan;  Mən  nəğməli  bülbül, 
son  bir  baharsan  (R.Rza);  Özünü  xoşbəxt 
adamlar kimi aparırdı  (S.Qədirzadə).
PƏRİŞANLIQ -  XOŞBƏXTLİK Həqiqi 
yoxsulluq  və pərişanlıq görməzlər (M.Talı- 
bov); Səndən, oğlum, yeganə xahişim budur: 
çalış ki, Könülün bu evdən apardığı ən qiymətli 
cehizi olan xoşbəxtliyi itməsin (S.Qədirzadə).
PƏSDƏN -   UCADAN  Pəsdən  yox, uca­
dan oxumağı  xoşlardı.
PİNTİ  -   SƏLİQƏLİ  Qış  getsə,  gəlsə 
yaz,  pinti  qız  üzün  yumaz  (Ata.  sözü); 
Axşam  tarla  düşərgəsinin  səliqəli  otağında 
briqada üzvləri hesabdarın üstü şüşəli iri yazı 
stolunun ətrafına yığışmışdılar (Ə.Vəliyev).
PIRPIZ -  SIĞALLI  ...Pırpız qırmızımtıl 
saçları eynimdə dumanlandı  (S.Qədirzadə); 
Saçları sığallı  idi (Ə.Vəliyev).
PİS -  YAXŞI Qoymayaq yaxşını pisləsin 
pislər (R.Rza).
PİSİKMƏK  -   ŞİRNİKMƏK  Rüstəm 
kişi də məsələnin bu tərəfindən yapışıb onu 
pisikdirdi  (M.İbrahimov);  Elə  həmin 
gündən  başlayaraq  pula  şirnikib  cibgirliyo 
başladı  (C.Əmirov).
PİSLƏMƏK  -   XOŞLAMAQ  Bilirəm, 
belə  xoşlayırsan  (R.Rza);  Sövdələşməni 
pisləyirsənV.
PİSLƏMƏK -  TƏRİFLƏMƏK Ədhomi 
bütün  şəhər  tərifləyəndə  Səbrini  pisləyirdi 
(M.Hüseyn).
PİSLƏ ŞM Ə K   -  
YAXŞILAŞMAQ
...Xəstəxanada  yatan  arvadının  əhvalı  get­
dikcə  pisləşirdi  (S.Qədirzadə);  Xəstənin 
yaxşılaşması,  irəli  gəlməsinin  bir səbəbi  də 
onun mənəvi cəhətdən, ruhən dinc və arxa­
yınlığıdır (Mir Cəlal).
PİSLİK  -  YAXŞILIQ  Doğrudur,  insan 
yaxşılıqdan  razı,  pislikdən  narazı  olur 
(M.Talıbov).
POZĞUN -  NAMUSLU Həlimənin poz­
ğun  qadın  olduğuna  öz-özlüyündə  yəqinlik 
hasil  edən  kapitan  Rəsulov  söhbəti  davam 
etdirdi  (C.Əmirov);  Hər namuslu  oğul,  hər 
namuslu  qız;  Elin  balasıdır,  elindir  yalnız 
(S.Vurğun).
POZUŞMAQ -  DÜZƏLİŞMƏK İndi ki, 
belə oldu, mən bu  işi pozacağam (S.S. Axun­
dov); Mən dilim dolaşa-dolaşa söz verdim ki, 
Dilgüşa ilə tezliklə düzəlişərik (Ə. Vəliyev).
PRO LO Q   -   EPİLO Q   Proloq  ədəbi 
əsərdə  başlanğıc,  giriş,  epiloq  isə  ədəbi 
əsərin son  hissəsidir.
PULLU  -   KASIB  Çünki  onlar  kasıb 
deyil, pulludur (A.Şaiq).
108

---