Laboratoriya ishi №1 radiorele aloqa liniyasining antenna-fider trakti elementlarini o‘rganish ishdan maqsad

4.7. Bog‘langan konturli chastota deteqtori

ChM signalini FM ga o‘zgartirib so‘ngra detektorlaydigan detektor bog‘langan konturli chastota detektori deb ataladi. Uning prinsipial sxemasi (4.7.1-rasmda) ko‘rsatilgan.

Amplituda chegaralagich

4.7.1-rasm
Ikkala kontur o‘rtacha f₀ chastotaga sozlanadi. Ikkinchi konturdan kuchlanish diodlarga teskari fazada beriladi. Har bir diodga kuchlanishning yarmi beriladi. Shunday qilib diodida kuchlanish amplitudasi
(4.18)
VD₁diodida quchlanish amplitudasi
ga teng. (4.19)
Drossel doimiy tokning o‘tishiga yo‘l ochadi. Diodlarga
ulangan kuchlanishlar to‘g‘irlangan toklar va ni hosil qilib ular
bir-birlariga qarama-qarshi yo‘nalishda - qarshiliklaridan
o‘tib va kuchlanishni hosil qiladi. Bu kuchlanishlar farqi
esa, chiqish kuchlanishini tashkil etadi.
(4.19)
bunda K_d-detektorlash koeffitsienti, (K= sos 0).
Tok va quchlanishlar diagrammasi orqali ni chastotaga bog‘liqligini qo‘rib chiqamiz.
Birinchi holat signal chastotasining chastota detektori markaziy chastotasiga tengligi sharti bilan aniqlanadi. Ikkinchi g‘altakdagi kuchlanish birinchi dasturdagi kuchlanishga nisbatan induktiv bog‘lanish hisobiga 90⁰ ga burilgan.
Asosiy yo‘nalishni deb vektori yo‘nalishi qabul qilinadi. (21 rasmda), birinchi kontur induktiv tarmog‘idagi tok dan 90 orqada qoladi, ikkinchi konturdagi EDS kuchi Ye 90⁰ ilgarilaydi. Demak EDS kuchi Ye V, bilan bir fazada bo‘lib, ikkinchi kontur toki rezonans paytida Ye bilan bir fazada bo‘ladi. Ikkinchi kontur kuchlanish V induktivligi kuchlanishiga teng bo‘lib ni nisbatan 90⁰ ilgarilaydi, dioddagi kuchlanishlar amplitudasi bir-biriga teng bo‘ladi:
; (4.20)
Demak nosozlik bo‘lmaganda
(4.21)
Ikkinchi harakat yoki . Bunda diagramma 4.7.2-rasmda ko‘rsatilgan.



4.7.2-rasm

Ikkinchi konturdagi tok EDS E bilan bir fazada bo‘lmaydi (ikkinchi kontur qarshiligi sig‘im toifasida bo‘ladi). Demak, ikkinchi kontur kuchlanishi dan 90° ilgarilagan holda VI 90⁰ ko‘proq siljiydi. Diagrammalardan ko‘rinib turibdiki

(4.22)
Shunday qilib markaziy chastotaga nisbatan chastota siljishi ( ) bo‘lganda diskreminayur chiqishda kuchlanishi hosil bo‘ladi. Uning qiymati chastota siljishiga bog‘liq bo‘lib, ga bog‘liq bo‘ladi.

Rezonans chastotaga nisbatan og‘ish chastotasining ortib borishi kontur chiqishi kuchlanishini nolga intilishiga olib keladi. Bu holat ikkala kontur kuchlanishlarining rezonansdan uzoqlashgan sari pasayish sababidir.

Ko‘rilayotgan chastota detektoridagi konturlar chastota o‘zgarish kuchlanishi (V va V₂) orasidagi faza siljishiga o‘zgartiradi va amplituda detektoriga berilib u doimiy kuchlanish amplitudasiga o‘zgartiraladi. Bunday chastota detektorlari chastotasi modulyatsiyasi qabul qilgichlarida geterodinlar ChAS (chastotasi avtomatlashtirish) sistemalari qo‘llaniladi.
Bog‘langan konturlarda detektorlarning kamchiligi.
- chastota xarakteristikasining xususiyati tartibsiz holga keltirilgan konturli (chiziqsiz buzilishlarning bir xil darajasida) chastota detektorlariga nisbatan past ko‘rsatkichga ega;
- yetarlicha tor palasada ishchi chastotasi;
- keraksiz amplituda molulyatsiyasiga sezgirligi va uning oqimiga kirish kuchlanishini cheklash lozimligi.