76
barəsində səlahiyyəti olan şəxs və ya onun nümayəndəsi tərəfindən
gömrük orqanına müraciəti (kağız üzərində yazılı və ya elektron
formada) əsasında həyata keçirilir. Malların gömrük rəsmiləş-
dirilməsi bəyannaməçinin gömrük orqanına konkret malların
gömrük rəsmiləşdirilməsi ilə bağlı bəyannaməni (kağız üzərində
yazılı və ya elektron formada) və ya bu Qaydaların 2.6-cı bəndinə
əsasən sənədləri təqdim etdiyi vaxtdan başlanır, zəruri gömrük
əməliyyatları yerinə yetirildikdən, Gömrük Məcəlləsində nəzərdə
tutulmuş gömrük ödənişləri ödənildikdən sonra başa çatır.
Malların sərbəst dövriyyə üçün buraxılış gömrük proseduru
altında yerləşdirilməsi ilə bağlı gömrük orqanlarının hərəkətləri -
Gömrük orqanları tərəfindən gömrük bəyannaməsində göstərilən
məlumatların, bəyan olunan malların yoxlanılması, malların bəyan
edildiyi gömrük prosedurunun tətbiqi üçün tələb olunan sənədlərin
təqdim edilməsi, icrasına nəzarət gömrük orqanlarına həvalə edilmiş
qanunvericilik aktlarına riayət olunması, gömrük rüsumlarının,
müvafiq vergilərin və digər gömrük ödənişlərinin alınması, mallar-
dan gömrük ekspertizası üçün prob və nümunələrin götürülməsi və
digər hərəkətlər Gömrük Məcəlləsinin müvafiq maddələrinə uyğun
qaydada həyata keçirilir.
Malların buraxılışı - Bəyannaməçi, mallar barəsində səlahiyyəti
olan şəxslər və ya onların nümayəndələri tərəfindən Gömrük
Məcəlləsinin 163-cü maddəsi ilə müəyyən edilmiş şərtlər yerinə
yetirildikdən, bəyan olunan mallarla əlaqədar qanunvericilikdə
qadağaların və məhdudiyyətlərin olmadığı müəyyən edildikdən,
gömrük bəyannaməsindəki məlumatlar yoxlanıldıqdan dərhal sonra
gömrük orqanları sərbəst dövriyyə üçün buraxılış gömrük proseduru
altında yerləşdirilmiş malların buraxılışını həyata keçirir. Eyni
gömrük bəyannaməsinin əhatə etdiyi bütün mallar gömrük orqanları
tərəfindən eyni vaxtda buraxılır. Sərbəst dövriyyə üçün buraxılış
gömrük proseduru altında yerləşdirilmiş malların gömrük
rəsmiləşdirilməsi zamanı tərtib edilmiş gömrük bəyannaməsində
məlumatların düzgün olmadığı müəyyən edildikdə, gömrük
orqanları bəyannaməçidən müvafiq düzəlişlərin aparılmasını tələb
edir. Həmin tələb yerinə yetirildikdən və müvafiq gömrük ödənişləri
77
ödənildikdən dərhal sonra buraxılış həyata keçirilir. Sərbəst
dövriyyə üçün buraxılış gömrük proseduru altında yerləşdirilmiş
mallar gömrük bəyannaməsini təsdiq etmiş gömrük orqanına deyil,
digər gömrük orqanına təqdim edildikdə, aidiyyəti gömrük orqanları
həmin malların buraxılışı üçün zəruri olan məlumatları öz aralarında
mübadilə etməlidirlər.
Yekun müddəalar - Müvafiq normativ hüquqi aktların
tələblərinə əsasən, gömrük ərazisinə gətirilməsi qadağan olunmuş
malların sərbəst dövriyyə üçün buraxılış gömrük proseduru altında
yerləşdirilməsinə yol verilmir. İdxalı müvafiq dövlət orqanlarının
icazə sənədləri alınmaqla aparılan malların gömrük rəsmiləşdiril-
məsi həmin icazə sənədləri təqdim olunmaqla həyata keçirilir.
Sərbəst dövriyyə üçün buraxılış gömrük proseduru altında yerləş-
dirilmiş malların gömrük rəsmiləşdirilməsinin operativliyini və
şəffaflığını artırmaq məqsədi ilə müraciət edən şəxslərin qəbul
edilməsi ardıcıllığının müəyyən olunması üçün gömrük orqanlarında
elektron idarəetmə sistemindən ("elektron növbə") istifadə edilir.
Təkrar idxal gömrük prosedurunun əhatə dairəsi- Təkrar idxal
— ixrac olunmuş mallar ixrac edildiyi vaxtdan 3 (üç) il ərzində eyni
vəziyyətdə, yəni xarici ölkədə heç bir emala məruz qalmadan
gömrük ərazisinə tam və bir hissəsi qaytarıldıqda, onların idxal
gömrük rüsumlarından və vergilərdən tamamilə azad edilməklə və
ticarət siyasəti tədbirləri tətbiq edilmədən, sərbəst dövriyyəyə
buraxılışıdır. Sərbəst dövriyyədə olmuş və ya daxildə emal edilmiş
mallar da təkrar idxal gömrük proseduru altında yerləşdirilə bilər.
Malların gömrük ərazisinə qaytarılması onları aparmış şəxs
tərəfindən deyil, başqa şəxs tərəfindən həyata keçirildiyi zaman
gömrük orqanları malların təkrar idxalına Gömrük Məcəlləsinin
165.6-cı maddəsində nəzərdə tutulan qaydalarda müəyyən edilmiş
hallarda icazə verir. Malların təkrar idxal gömrük proseduru altında
yerləşdirilməsinə onların ixracı zamanı geri qaytarılması ehtimalı
barədə gömrük orqanlarına bildirib-bildirilməməsindən asılı
olmayaraq icazə verilir. Malların təkrar idxal gömrük proseduru
altında yerləşdirilməsinə nəzarətin təmin edilməsi məqsədi ilə
gömrük orqanlarının təkrar idxal olunan malların gömrük
78
ərazisindən aparıldığı gömrük orqanına təqdim olunmasını tələb
etmək hüququ vardır. Malların təkrar idxal gömrük proseduru
altında yerləşdirilməsi qaydalarını müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
müəyyən edir.
Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti «Malların təkrar
idxal gömrük proseduru altında yerləşdirilməsi Qaydaları»nın
229
№ li 12 oktyabr 2012-ci il tarixli Qərari təsdiq edilmişdir. Bu
qaydalar Azərbaycan Respublikası Gömrük Məcəlləsinin 165.6-cı
maddəsinə əsasən hazırlanmışdır və malların təkrar idxal gömrük
proseduru altında yerləşdirilməsi qaydalarını müəyyən edir.Təkrar
idxal ixrac olunmuş malların ixrac edildiyi vaxtdan 3 (üç) il ərzində
eyni vəziyyətdə, yəni xarici ölkədə heç bir emala məruz qalmadan
gömrük ərazisinə tam və bir hissəsi qaytarıldıqda, onların idxal
gömrük rüsumlarından və vergilərdən tamamilə azad edilməklə və
ticarət siyasəti tədbirləri tətbiq edilmədən, sərbəst dövriyyəyə
buraxılışıdır. Malların təkrar idxal gömrük proseduru altında
yerləşdirilməsinə onların ixracı zamanı geri qaytarılması ehtimalı
barədə gömrük orqanlarına bildirilib bildirilməməsindən asılı
olmayaraq icazə verilir.
Malların təkrar idxal gömrük proseduru altında yerləşdirilməsi
şərtləri- Təkrar idxal gömrük proseduru altında yerləşdirilməsi üçün
mallar aşağıdakı şərtlərə cavab verməlidir:
1. Azərbaycan Respublikasının ərazisindən ixrac olunan daxili
mallar olmalıdır;
2. mallar ixrac edildiyi andan 3 (üç) il müddətində gömrük
ərazisinə qaytarılmalıdır;
3. təbii aşınma nəticəsində dəyişikliklər, normal şəraitdə
daşınma və saxlanc itkiləri, həmçinin bu qaydaların 2.7-ci bəndi ilə
müəyyən edilən digər hallar istisna edilməklə, mallar aparıldığı
vəziyyətdə olmalıdır.
İxrac olunmuş malların gətirilmə tarixi gömrük rəsmiləşdirilmə-
si üçün tələb olunan sənədlərin qəbul olunduğu gündən hesablanma-
lıdır. Təbii aşınma nəticəsində dəyişikliklər, normal şəraitdə daşın-
ma və saxlanc itkiləri standartlarla və həmin kateqoriya mallara aid
Dostları ilə paylaş: |