Ma’ruza № konni shamollatish. Reja: 1

Shaxta va rudniklarning ventilyatsiya loyihalari quyidagilarni o’z ichiga oladi: 

Kon ishlarini shamollatish uchun zarur bo’lgan kerakli havo miqdorining hisobi; 

Shamollatish sxemasini tanlash; 

Alohida zaboylar va uchastkalarga havoni taqsimlash; umumshaxta depressiyasini 
hisoblash; ventilyatorlarni tanlash;

Kapital xarajatlar va 1 tonna foydali qazilmani qazib olishda shamollatish narxini 
hisoblash.
Ko’mir shaxtalarida havo miqdorini hisoblash unga ehtiyoj sezgan barcha uchastkalar 
uchun alohida hisoblanadi. Shaxta bo’yicha umumiy havo miqdori uning qismli chiqimlari 
yig’indisidan iborat bo’ladi.
Qazish zaboyini shamollatish uchun zarur bo’lgan havo miqdori quyidagi omillar bo’yicha 
hisoblanadi: 
А) gaz ajralib chiqishi bo’yicha;
B) 
ko’mirni portlatganda hosil bo’luvchi gazlar bo’yicha;
V) 
insonlarning eng ko’p soni bo’yicha; 
G) 
chang omili bo’yicha. 
Qazish zaboyini shamollatish uchun havo harakatining tezligi quyidagicha qabul qilinadi: 
minimal – 0,9 m/sek, optimal – 1,6 m/sek, maksimal – 4 m/sek. 
Agar chang omili bo’yicha shamollatish intensivligini oshirish kerak bo’lmasa, havo 
harakatining tezligi normalar va xavfsizlik qoidalariga binoan boshqariladi.
Yuqoridagi omillarni hisobga olgan holda havoning miqdori hisoblanganidan ortiq qilib 
tanlanadi va qabul qilinadi.
Kameralarni shamollatish uchun kerak bo’lgan havo miqdori quyidagilar bo’yicha 
aniqlanadi: 
А) PM omborxonalarini shamollatish uchun 
B) 
elektr uskunalari bilan ishlaydigan kameralarni shamollatish uchun 
V) 
zaryadlangan kameralarni shamollatish uchun. 

---

Har bir qazib olish uchastkalari qazish zaboylari, tayyorlov zaboylari va bo’shliqlardan 
tashkil topgan kon laxmlarining kompleksi sifatida qaraladi.
Shunga bog’liq ravishda har bir qazish uchastkasi uchun quyidagi omillar bo’yicha 
umumiy debit bo’ladi: 

Doimiy gaz ajralishi bo’yicha; 

Eng ko’p insonlar soni bo’yicha; 

Uchastkadagi portlash ishlari natijasida hosil bo’luvchi gazlar bo’yicha 
Shaxtani shamollatish uchun zarur bo’lgan havoning umumiy miqdori alohida 
uchastkalarga zarur havolarning yig’indisini hisoblab topiladi.
Ruda shaxtalarini shamollatish uchun zarur bo’lgan havo miqdori ham ko’mir 
shaxtalaridagidek hisoblanadi.