Ma’ruza: Barokko arxitekturasi va boshlang`ich davri. Yuksalgan barokko arxitekturasi. Frantsiya renessansi davri

Iyeronim” 
xaykalidir.(
1629
-38y

).
“Avliyo 

Longen”
4
xaykali go`yo ko`rsatilmagan Isoga qarab sajda qilayotgani,keng 

ochilgan qo`llari,orqaga tashlangan boshi va yopinchig`idagi burmalar,xaykalda

fojeaviylikdan ko`ra teatral ko`rinish kasb etadi. 
Berninining Santa Mariya della Vittoriya cherkovidagi “Avliyo Tereza” mexrob
kompozitsiyasi o`z o`rnida butun barokko xaykaltoroshligida namunaviy xaykal 
bo`ldi. Bu xaykaltaroshlik guruxi cherkov mexrobi uchun mo`ljallanib, u xuddi
rangtasvir asariga o`xshata talqin etilib, unda ko`z o`ngingizda jonli xayotiy 
voqea: Terezaning tush ko`rayotgani, tushida farishta uning qalbiga sevgi
2.
3

Е.П.Львова, Н.Н. Фомина и др. Мировая художественная культура. От рождения до ХVII 

века. М.2008

4

Мусский С.Л. 100 великих скульпторов М.: 2002.

---

nishlarini sanchayotgani tasvirlanadi.Tereza obrazi shunday ishonarli, real

tasvirlanganki,bir vaqtning o`zida mistik g`aroyib voqea ko`z oldingizda 
jonlanayotgandek taasurot qoldiradi.Uning bexol, kuchsiz boshi orqaga
tashlangan,marmar bulutlar orasida yotibdi.Ko`zlari esa yarim yopiq xolda,go`yo 
qarshisida turgan farishtani sezmayotgandek. Uning qaltirayotgan va alahlayotgan
xolatiga ustidagi yopinchiq burmalari xam juda mos tushgan. Bu kompozitsiyada 
mistik va erotik xissiyotlar bir-biriga aralashib ketgan. Bernini o`zining ushbu
asarini cherkov o`yig`iga joylashtirib, oltin jilvali nurga burkab ko`zni 
chalg`itishga
qaratadi.. 
Bunday
ajoyib,o`ziga 

xos
effektni 

yaratishda
Bernini,marmarni o`yib emas,misoli undan ajoyib jonli shakllarni yasashga 
muvaffaq bo`ldi.“Men marmar ustidan g`olib chiqdim.Men uni xuddi yumshoq
va egiluvchan narsaga aylantirdim” –deydi u. Bu bilan u ma’lum ma’noda 
xaykaltoroshlik bilan rangtasvirni umumlashtirishga muvaffaq bo`ladi.
5

So`nggi davrdagi ishlaridan “Gertsog Franchesko d,Este

”(1650 -51
)va
“Lyudovik 14”(

1665.Versal

) portret bьyustlari barokko portretchiligining eng oliy 
maxsuli sifatida qabul qilinadi.Bunday portretlarda xaykaltorosh obrazni
psixologik yechimdan ko`ra,saroy kiborlarining induvidual o`ziga xos 
ko`rinishiga
e’tibor 

qaratadi..”Papa